Γεωργία Μανλή
Ψυχολογία και Ψυχιατρική…Αυτές οι δύο λέξεις και συνάμα σοβαρές επιστήμες έχω παρατηρήσει πως φαντάζουν συνώνυμες αν όχι ταυτόσημες στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων.
Απαντάς, για παράδειγμα, όταν σε ρωτούν “τι σπούδασες;” –Ψυχολογία και αυτή η λέξη ηχεί αυτόματα στα αυτιά τους Ψυχιατρική, ενώ συνειρμικά σκέφτονται ότι είσαι γιατρός και ειδικεύεσαι στους τρελούς.
Αυτό το άρθρο, λοιπόν, είναι η αφορμή για να πάψει να υφίσταται πια αυτή η σύγχυση αλλά και κατ’επέκταση να αποκατασταθεί επιτέλους η τάξη των πραγμάτων!
Ποιες, λοιπόν, είναι εκείνες οι διαφορές που καθιστούν ως ημιμάθεια την σύγχυση μεταξύ των δυο Ψ και πώς προέκυψε αυτή η “διαμάχη”;
Έχοντας αποφοιτήσει από τμήμα ψυχολογίας μπορώ να σου πω με βεβαιότητα πως ουκ ολίγες είναι οι διαφορές ανάμεσα σε αυτούς τους κλάδους.
Ψυχιατρική: όπως πολύ εύλογα προκύπτει και από το δεύτερο συνθετικό αυτού της επιστήμης, η ψυχιατρική είναι επιμέρους κλάδος της ιατρικής και αυτοί που αποφοιτούν από αυτή είναι εν ολίγοις γιατροί με ειδίκευση στους ψυχικά ασθενείς.
Νοσοκομεία, ψυχιατρικά άσυλα, DSM, αντι–ψυχωσικά και διάφορα άλλα χαπάκια πλήρης αποκαθήλωσης και εξάρτησης είναι μερικές λέξεις–κλειδιά που γνωρίζουν όσοι ψυχίατροι σέβονται το επάγγελμα τους.
DSM για όσους δεν γνωρίζουν είναι ένα εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών που βοηθά τις διαγνώσεις, κάτι σαν να λέμε το ευαγγέλιο των ψυχιάτρων. Αργά η γρήγορα, έτσι όπως πάνε οι αναθεωρήσεις του όλοι σε λίγο καιρό θα υπαγόμαστε σε μία ή και περισσότερες Ψ διαταραχές με βάση αυτό το βιβλιαράκι!
Στον αντίποδα των ψυχιάτρων είναι η Ψυχολογία, μια σχετικά νεοφερμένη επιστήμη, μεταγενέστερη της Ψυχιατρικής και σαφώς πιο ριζοσπαστική.
Η ψυχολογία ως επιστήμη και επάγγελμα παράλληλα, ήρθε στο προσκήνιο υποστηρίζοντας την ανθρώπινη και ιάσιμη πλευρά των ψυχικά ασθενών. Αποφεύγοντας, λοιπόν, την φαρμακευτική αγωγή και τον κάθε είδους περιορισμό, οι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές καλούνται με μοναδικό εφόδιο τους τον λόγο να βοηθήσουν τα άτομα να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους, να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους και κατ’επέκταση να είναι πιο αποτελεσματικοί στην καθημερινότητα τους.
Ακούγεται τόσο επαναστατικό όλο αυτό και τόσο ευεργετικό για όλους τους ανθρώπους, ψυχικά και μη πασχόντων, που θα έλεγε κανείς πως είναι ιδιαίτερα περίεργο το γεγονός πως τα δύο αυτά Ψ “φαγώνονται” και συγχέονται μεταξύ τους για την ανάδειξη της καλύτερης και πιο αποτελεσματικής επιστήμης.
Κι όμως ο αγώνας για την επικράτηση δεν είναι κάτι εύκολο. Ολόκληρη ψυχιατρική μεταρρύθμιση έλαβε χωρά πεπεισμένη πως θα αλλάξει τα πράγματα και ότι θα καταφέρει να κλείσει τα ψυχιατρικά νοσοκομεία και τα άσυλα, αλλά δεν εφαρμόστηκε πλήρως. Γιατί; Πολύ απλά γιατί τα οικονομικά συμφέροντα των φαρμακευτικών βιομηχανιών και η ευρύτερη δυτική κουλτούρα της λατρείας για τα φάρμακα και της αποφυγής του πόνου (ψυχικού) υπερίσχυσαν.
Βέβαια η ψυχιατρική και οι πρακτικές της με την παραδοσιακή έννοια του όρου σταδιακά εκλείπουν και αποκαθίστανται με ψυχοθεραπευτικές μεθόδους. Ναι, η αλήθεια είναι πως πολλοί ψυχίατροι ειδικεύονται σε κάποια μορφή ψυχοθεραπείας με γνωστότερη την ψυχανάλυση σε συνδυασμό φυσικά με τα φάρμακα.
Ωστόσο, οι Ψυχολόγοι– ψυχοθεραπευτές που δεν έχουν την δικαιοδοσία να συνταγογραφήσουν φάρμακα, υιοθετούν μια πιο ανθρωπιστική στάση, διαθέτουν μια άλλη θεώρηση των πραγμάτων περί ψυχικής νόσου, η οποία θέλει τον άνθρωπο ενεργό μέλος του κοινωνικού γίγνεσθαι και όχι αποδιοπομπαίο τράγο που περιθωριοποιείται και απορρίπτεται!
