Μάκης ΣερεπίσοςΣε όλα τα αθλήματα υπάρχουν πολλοί αγώνες που κόβουν παραδοσιακά την ανάσα όλων των φιλάθλων. Τα ντέρμπι, όπως είναι παγκοσμίως γνωστά, είναι ίσως το αλατοπίπερο σε κάθε άθλημα και σε κάθε πρωτάθλημα, και αποτελούν φυσικά μεγάλο πόλο έλξης για τους φιλάθλους αλλά και πολύ σημαντικά παιχνίδια για τους φανατικούς οπαδούς μίας ομάδας. Πολλά από αυτά τα ντέρμπι όμως εμπεριέχουν μία μεγάλη κόντρα που ξεκινά από κάτι άλλο, εξωαγωνιστικό και σαφώς μεγαλύτερο από το εκάστοτε άθλημα. Άλλωστε , αυτό υποδηλώνει και η λέξη «Ντέρμπι» (derby), η οποία και δηλώνει την αθλητική συνάντηση δύο ομάδων της ίδιας πόλης ή κοινότητας που ξεπερνά τα αθλητικά πλαίσια και δημιουργεί φανατισμό ανάμεσα στους φιλάθλους και πιο σπάνια ανάμεσα και στους αθλητές των ομάδων αυτών. Επίσης, αυτά τα παιχνίδια αποτελούν την σημαντικότερη απόδειξη πως το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός συχνά αποτελούν την προέκταση κοινωνικών, οικονομικών, θρησκευτικών και πολιτικών παραγόντων ή ταραχών. Ας δούμε λοιπόν τα πιο σημαντικά ντέρμπι σε όλο τον κόσμο.
1 – Celtic- Rangers : Οι δύο ομάδες της Γλασκόβης αποτελούν ίσως το πιο ιστορικό και ένα από τα πιο αναγνωριστικά ντέρμπι σε όλο τον κόσμο, που έχει και το δικό του ξεχωριστό όνομα, “Old Firm” . Πέρα από το γεγονός πως είναι οι δύο καλύτερες ομάδες της Σκωτίας με εκατοντάδες τίτλους να τις συνοδεύουν (συνολικά έχουν 203 επίσημους τίτλους μαζί ! ), η διαμάχη τους έγκειται σε θρησκευτικές διαφορές και στον ανταγωνισμό-μίσος μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών . Ειδικότερα, η ομάδα της Celtic ιδρύθηκε από Ιρλανδούς πρόσφυγες και υποστηρίζεται κατά πλειοψηφία από Καθολικούς, ενώ οι Rangers είναι το καμάρι των Προτεσταντών. Για πολλές δεκαετίες το μίσος, τα επεισόδια και οι τραυματίες οπαδοί ήταν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά σε κάθε “Old Firm”. Τα τελευταία χρόνια, με τις προσπάθειες των διοικήσεων των δύο ομάδων αλλά και με τον υποβιβασμό των Rangers στις ερασιτεχνικές κατηγορίες λόγω οικονομικών προβλημάτων, τα πράγματα έχουν ηρεμήσει αρκετά. Πιθανότατα μέχρι να συναντηθούν πάλι οι δύο ομάδες..
2- Barcelona- Real Madrid: Ίσως το συνώνυμο της λέξης «Ντέρμπι» παγκοσμίως. Όλοι οι φίλαθλοι ξέρουν την ιστορία και την σημασία των αγώνων μεταξύ της Barcelona και της Real Madrid. Η πρώτη εκπροσωπεί την επαρχία της Καταλωνίας και το κίνημα του Καταλανισμόυ ,σύμφωνα με το οποίο η ευρύτερη περιοχή πρέπει να είναι ανεξάρτητη και ξεχωριστό κράτος από το Ισπανικό Βασίλειο. Η δεύτερη είναι η καλύτερη Καστιγιάνικη ομάδα, που αποτελούσε για χρόνια την μεγάλη αγάπη του Βασιλικού καθεστώτος αλλά και του Δικτάτορα Φράνκο, ο οποίος είναι η κύρια αιτία για την αντιπαλότητα των δύο ομάδων. Στα μέσα του 20ου αιώνα, η Real ήταν στο απόγειο της δόξας της (με παίκτες όπως ο Di Stefano και ο Puskas), όταν και κατακτούσε συνεχόμενα Κύπελλα Πρωταθλητριών και τίτλους στην Ισπανία, όπου με την ανοχή και μερικές φορές και με το σπρώξιμο του Φράνκο, έπαιζε ουσιαστικά μόνη της, χωρίς αντίπαλο. Η ομάδα της Barcelona δέχτηκε μεγάλο πόλεμο από το τότε φασιστικό καθεστώς, κάτι που επηρέασε πολύ αρνητικά τις σχέσεις και τους αγώνες μεταξύ των δύο ομάδων που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ένταση και αντιπαλότητα. Κάθε χρόνο, το περίφημο “El Classico” συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό φιλάθλων, τους πιο πολλούς δημοσιογράφους και τα υψηλότερα ποσοστά τηλεθέασης , ενώ, με την μεγάλη ανάπτυξη και κυριαρχία του Ισπανικού ποδοσφαίρου και τα σπουδαία ρόστερ των δύο ομάδων (με πρωταγωνιστές τους Messi και Cristiano Ronaldo μεταξύ άλλων), αποτελεί σίγουρα ένα από τα κορυφαία αθλητικά γεγονότα σε όλο τον κόσμο.
3- River Plate-Boca Juniors: Το μεγαλύτερο ντέρμπι της Λατινικής Αμερικής δεν θα μπορούσε να λείπει από τα κορυφαία του κόσμου. Οι δύο κορυφαίες ομάδες της Αργεντινής έχουν παραδοσιακά μεγάλη κόντρα, εξαιτίας της κοινωνικής θέσης των οπαδών τους. Οι υποστηρικτές της Boca προέρχονται σχεδόν εξ’ολοκλήρου από την εργατική τάξη και από το λιμάνι του Buenos Aires , ενώ αντίθετα οι φίλαθλοι της River ανήκουν κυρίως στην αστική τάξη και στην ομάδα των μεγαλοαστών, κάτι που φαίνεται άλλωστε και από το γνωστό προσωνύμιο της ομάδας, « Los Millonarios” , δηλαδή οι Εκατομμυριούχοι. Το γνωστό και ως “SuperClassico” είναι πιθανότατα το πιο φανατισμένο και έντονο από πλευράς έντασης, ανταγωνισμού και θεάματος ντέρμπι , που συγκεντρώνει πολλούς φιλάθλους οι οποίοι και δημιουργούν καυτή ατμόσφαιρα στις εξέδρες. Επίσης, το γεγονός πως μεγάλοι παίκτες όπως οι Maradona, Pasarela, Batistuta, Riquelme, Palermo, Aimar, Alexis Sanchez και Falcao έχουν αγωνιστεί σε αυτό το μάτς, το κάνει σίγουρα πιο ξεχωριστό και μεγαλοπρεπές.
4- Roma-Lazio: Το ντέρμπι της Ρώμης, μεταξύ των δύο ομάδων που μοιράζονται το ιστορικό στάδιο Olimpico εδώ και πολλά χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση δεν έχουμε να κάνουμε με ομάδες που έχουν κατακτήσει πολλούς τίτλους ή είναι οι κορυφαίες στην Ιταλία, αλλά με μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές κυρίως διαφορές. Οι οπαδοί της Roma προέρχονται από την εργατική τάξη και είναι –οι πιο πολλοί τουλάχιστον- αριστερών φρονημάτων και πεποιθήσεων, ενώ, αντίθετα, οι οπαδοί της Lazio είναι πιο σκληροπυρηνικοί αν και προέρχονται από την μεσαία και ανώτερη τάξη. Βέβαια, πρέπει εδώ να τονιστεί πως οι απλοί φίλαθλοι της Lazio τάσσονται πολιτικά προς την δεξιά, ενώ οι φανατικοί τιφόζι της ομάδας χαρακτηρίζονται ως ακροδεξιοί, φασίστες και νεοναζί. Έτσι, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως τα ντέρμπι Roma-Lazio είναι γεμάτα μίσος και ένταση, ενώ πολλές φορές έχουν σημειωθεί αιματηρά επεισόδια εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Δυστυχώς, με την άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, το ντέρμπι αυτό ενδέχεται να γίνει ακόμα πιο σκληρό τα επόμενα χρόνια.
5- Liverpool-Everton: Το τοπικό ντέρμπι του Liverpool συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία του κόσμου. Η Liverpool είναι η μεγάλη ομάδα της πόλης, με 18 πρωταθλήματα Αγγλίας και 5 Champions League στο ενεργητικό της, ενώ η Everton είναι μία παραδοσιακή δύναμη στα εγχώρια πρωταθλήματα. Παρότι η Liverpool συνήθως κυριαρχεί σε αυτά τα ντέρμπι, η Everton πάντα παρουσιάζει μεγάλη δίψα και σθεναρή αντίσταση ,νικώντας μάλιστα αρκετές φορές την μεγάλη αντίπαλό τους. Οι υποστηρικτές των δύο ομάδων φανατίζονται ως κλασσικοί Άγγλοι οπαδοί και μία πόλη χωρίζεται έστω και λίγες ώρες στα δύο.
6- Manchester United-Manchester City: Το ντέρμπι του Manchester είναι σίγουρα από τις σπουδαιότερες τοπικές μονομαχίες της Αγγλίας και του κόσμου. Εδώ, η αντιπαλότητα έγκειται στην πεποίθηση των οπαδών της City πως αυτή είναι η μοναδική ομάδα του Manchester, καθώς η United δεν εδρεύει στα πολεοδομικά όρια του δήμου της πόλης. Από την άλλη μεριά οι οπαδοί της United θεωρούν ως μεγαλύτερη αντίπαλό τους την Liverpool και περιφρονούν τους αντίστοιχους της City για την έλλειψη τίτλων. Το γεγονός που στιγμάτισε την αντιπαλότητα των δύο ομάδων έγινε στις 27 Απριλίου 1974, όταν η City νίκησε την United και την έστειλε στην Β κατηγορία. Τα τελευταία χρόνια και με την ραγδαία ανάπτυξη της ομάδας της City λόγω της οικονομικής ρευστότητας της νέας διοίκησης και λόγω της κατάκτησης των δύο τελευταίων πρωταθλημάτων, η κόντρα αναζωπυρώθηκε και το ντέρμπι έχει αποκτήσει πλέον μία σπουδαιότερη διάσταση.
7- ΑΠΟΕΛ Λευκωσίας-Ομόνοια Λευκωσίας: Το μεγάλο ντέρμπι της Κύπρου δεν είναι τόσο γνωστό στο ευρύτερο ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο κοινό, αλλά είναι ξεχωριστό για την έντονη πολιτική χροιά και υπόσταση που το διακατέχει σε μεγάλο βαθμό. Οι δύο ομάδες χαρακτηρίζονται από μία μεγάλη κόντρα ,καθώς οι οπαδοί του ΑΠΟΕΛ ανήκουν πολιτικά στην Δεξιά, ενώ οι αντίστοιχοι της Ομόνοιας στην Αριστερά. Άλλωστε, ο σύλλογος της Ομόνοιας ιδρύθηκε το 1948 από δυσσαρεστημένα μέλη αριστερών πεποιθήσεων του ΑΠΟΕΛ, εξαιτίας της εμπλοκής-υποστήριξης της τότε διοίκησής του με τον Εμφύλιο στην Ελλάδα. Τα παιχνίδια αυτά έχουν πάντα μεγάλη ένταση και αρκετά επεισόδια, ενώ τα πολιτικά συνθήματα, σύμβολα και πανό είναι πάντα στην πρώτη γραμμή.
8- Bayern Munich-Borussia Dortmund : Οι δύο κορυφαίες ομάδες της Γερμανίας τα τελευταία χρόνια που κοντράρονται κάθε χρόνο για τους εγχώριους αλλά και ευρωπαϊκούς τίτλους( τελικός Uefa Champions League 2013). Η κόντρα τους πηγάζει από την μεγάλη ανάπτυξη που βίωσε και βιώνει η Dortmund στα χέρια του αναμορφωτή της Jurgen Klopp, ο οποίος πήρε μία χρεοκοπημένη και μέτρια ομάδα και την μετέτρεψε σε απόλυτο πρωταγωνιστή, κατακτώντας μάλιστα δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα, το 2011 και το 2012. Έτσι, τα παιχνίδια με την καλύτερη ομάδα της Γερμανίας, την Bayern Munich, απέκτησαν έναν διαφορετικό χαρακτήρα, που διαμορφώθηκε επίσης και από την τακτική της ομάδας της Βαυαρίας να αγοράζει τους καλύτερους παίκτες της Borussia για να τους αποδυναμώσει( Gotze, Lewandoswski) αλλά και από τους πολύ φανατικούς φιλάθλους ειδικά της ομάδας της Κοιλάδας του Ρουρ, που δίνουν στο ντέρμπι ένα ιδιαίτερο, ξεχωριστό χρώμα.
9- Ολυμπιακός- Παναθηναϊκός : Δεν θα μπορούσε να λείπει από την λίστα το κορυφαίο ντέρμπι της χώρας μας, και ένα από τα πιο σπουδαία ντέρμπι όλου του κόσμου. Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός αποτελούν τις κορυφαίες ομάδες βάσει τίτλων στην Ελλάδα και οι μεταξύ τους αναμετρήσεις σε Καραΐσκάκη ή Λεωφόρο (αλλά και στο ΟΑΚΑ αρκετές φορές) πάντα προκαλούν έντονες συγκινήσεις στον φίλαθλο κόσμο. Ο Ολυμπιακός είναι αυτός που έχει κατακτήσει τους περισσότερους τίτλους, όμως οι οπαδοί του Παναθηναικού είναι περήφανοι για τις μεγάλες ευρωπαικές τους πορείες στο παρελθόν, ενώ κατηγορούν την ομάδα από τον Πειραιά πως πολλά πρωταθλήματα τους έχουν κατακτηθεί εκτός αγωνιστικού χώρου. Η κόντρα μεταξύ των δύο ομάδων είναι πολύ μεγάλη, ενώ οι οπαδοί φανατίζονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκαλούνται αρκετά συχνά εκτεταμένα επεισόδια με τραυματίες ή και νεκρούς. Το ελληνικό ντέρμπι, που δεν προσφέρει πάντα το αναμενόμενο θέαμα, χαρακτηρίζεται από μεγάλο πάθος για την νίκη, σκληρά μαρκαρίσματα, μεγάλη ανυπομονησία για την τελική έκβαση, πολλές μουρμούρες εκτός αγωνιστικού χώρου και φυσικά μεγάλη ένταση.
Αυτά ήταν μερικά από τα μεγαλύτερα ντέρμπι σε όλο τον κόσμο. Σίγουρα, υπάρχουν ακόμα πολύ σπουδαία ματς που συγκινούν τα πλήθη και μπορούν να χαρακτηριστούν σαφώς ως ντέρμπι. Μερικά από αυτά :
Inter Milan-A.C Milan
Benfica-Porto
Ajax-Feyenoord
Flamengo-Fluminense
Dinamo Zagreb- Partizan
Partizan- Crvena Zvezda
Steaua Bucuresti-Dinamo Bucuresti
Austria Wien-Rapid Wien
Real Madrid-Atletico Madrid
Barcelona-Espanyol
Olympique Lyonnais-Olympique de Marseille
Olympique Lyonnais-Paris Saint Germain
Olympique de Marseille-Paris Saint Germain
Fenerbahce-Galatasaray
Real Betis-Sevilla
Manchester United- Liverpool
Chelsea- Arsenal
Manchester United-Arsenal
ΑΕΚ-ΠΑΟ
ΑΕΚ-ΠΑΟΚ
ΠΑΟΚ- Άρης
ΠΑΟΚ-ΠΑΟ