Ευαγγελία ΔημηνάκηΟ Πιανίστας ανήκει αναμφισβήτητα στις κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών…
Δεκάδες ταινίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα έχουν καταφέρει να εξιστορήσουν αρκετά πειστικά την φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτές ανήκει σίγουρα και ‘Ο Πιανίστας’ του Roman Polanski ταινία η οποία κυκλοφόρησε το αρκετά μακρινό πλέον 2002.
Με σκηνοθέτη τον Roman Polanski (Rosemary’s Baby, Ghost Writer) και με πρωταγωνιστή τον ταλαντούχο Andrien Brody (Midnight in Paris, Grand Budapest Hotel) δεν θα μπορούσε παρά να είναι μια από τις πρώτες επιλογές όταν ανοίγεις το ‘χρονοντούλαπο’ με τις ταινίες που ήθελες αλλά ποτέ δεν κατάφερες να δεις.
Η υπόθεση αρκετά ενδιαφέρουσα: 1η Σεπτεμβρίου 1939. Ο Αδόλφος Χίτλερ κάνει το πρώτο βήμα για τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, εισβάλλοντας στην Πολωνία. Ο κορυφαίος πολωνοεβραίος πιανίστας Wladyslaw Szpilman εργάζεται στο Κρατικό Ραδιόφωνο της Βαρσοβίας, το οποίο καταστρέφεται από μία βόμβα της γερμανικής αεροπορίας, την ώρα που εκείνος παίζει μια μελωδία του Σοπέν.
Οι εξελίξεις είναι ταχύτατες και σύντομα ο Szpilman μαζί με την οικογένειά του βρίσκεται έγκλειστος στο γκέτο της Βαρσοβίας. Οι στερήσεις και οι κακουχίες ταλαιπωρούν όλη την Εβραϊκή κοινότητα, και σύντομα αρχίζουν οι εκτοπίσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Για καλή του τύχη, ο Szpilman γλιτώνει την μοιραία μεταφορά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης την τελευταία στιγμή.
Για να επιβιώσει κρύβεται στα ερείπια της βομβαρδισμένης πόλης. Οι προπολεμικές γνωριμίες του, σε μια ομάδα αντιστασιακών, αλλά κυρίως η βοήθεια ενός μουσικόφιλου Γερμανού αξιωματικού, θα τον βοηθήσουν να επιβιώσει.
To σενάριο της ταινίας βασίζεται στην αυτοβιογραφία του Wladyslaw Szpilman (Death of a City) το οποίο όμως υπέστη κάποιες τροποποιήσεις από τον σεναριογράφο Ronald Hardwood (Le scaphandre et le papillon, Australia) ο οποίος προτάθηκε το 2003 και για Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου το οποίο και κέρδισε.
Η οπτική της ταινίας είναι ιδιαίτερα σκληρή αφού βλέπουμε τα γεγονότα δωσμένα από το ίδιο το «θύμα». Σε αρκετές σκηνές μπορεί να κλείσουμε τα μάτια λόγω της βιαιότητας η ακόμα και να βγούμε εκτός εαυτού με την συμπεριφορά των Ναζί απέναντι στην Εβραϊκή Κοινότητα.
Αυτά εκτυλίσσονται στο πρώτο μέρος της ταινίας. Στο δεύτερο μέρος περνάμε σε μια οπτική λιγότερο σκληρή αφού ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να επιβιώσει μόνος του ανάμεσα στα χαλάσματα της άλλοτε γεμάτης ζωή πόλης. Τα τελευταία 80 λεπτά περίπου παρακολουθούμε την αγωνία και την προσπάθεια του πρωταγωνιστή για να κρατηθεί στην ζωή.
Ως προς την σκηνοθεσία δεν νομίζω πως θα μπορούσε κανείς να αμφισβητήσει την άριστη για ακόμη μια φορά δουλειά του Roman Polanski ο οποίος τιμήθηκε και με Όσκαρ Σκηνοθεσίας για την συγκεκριμένη ταινία. Άλλωστε και ο ίδιος είχε βιώματα από τον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο αφού η μητέρα του στάλθηκε στο Άουσβιτς από όπου δεν γύρισε ποτέ οπότε μπορούσε εύκολα να κάνει τα ‘μαγικά’ του ώστε η ταινία στο τέλος να κερδίσει 3 Όσκαρ αλλά και δεκάδες άλλα βραβεία με σημαντικότερο εξ’ αυτών τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
O αδιαμφισβήτητα ταλαντούχος Andrien Brody καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή αμείωτο από το 1ο μέχρι το τελευταίο λεπτό της ταινίας ακόμα και στο δύσκολο τελευταίο 80 λεπτο κομμάτι στο οποίο ουσιαστικά είναι μόνος του! Περιπλανιέται, επιζεί σε μια πόλη φάντασμα με μοναδική βοήθεια έναν φίλο του ο οποίος όμως αναγκάζεται να τον εγκαταλείψει.
Πέντε ολόκληρα χρόνια σκληρής δοκιμασίας παρουσιάζονται αριστοτεχνικά στο πανί ώστε στο τέλος ακόμα και ο θεατής αν όχι φυσικά να ταυτιστεί να αισθανθεί σε μεγάλο βαθμό τις κακουχίες του πρωταγωνιστή. Το επιστέγασμα στην ερμηνεία του Brody ήταν φυσικά το Όσκαρ Α’ Αντρικού Ρόλου το οποίο απέσπασε το 2003.
Επιπροσθέτως συμμετέχουν ακόμη ο Thomas Kretschmann ως Λοχαγός Χόσενφελντ, μια ολιγόλεπτη αλλά αξιόλογη εμφάνιση, ο Frank Finlay και η Maureen Lipman που υποδύονται τους γονείς του πιανίστα και η Emilia Fox σαν φίλη και αρωγός του Spilman στις δύσκολες στιγμές.
H ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ‘one man show’ αφού στο τέλος ο μόνος που θυμάσαι είναι ο ψιλόλιγνος, με το απλανές βλέμμα συμπαθητικός Andrien Brody.