Μαιρηλίνα ΦρέρηΜαρτυρίες περαστικών αποκαλύπτουν την αλήθεια πίσω από το θέαμα οίκτου που συναντά κανείς καθημερινά στους δρόμους. Μια αποτίμηση που προδίδει την πραγματική γενικότερη εικόνα της κοινωνίας. Δολοπλοκίες, έλλειψη διαφάνειας, απάτες εις βάρος των αδύναμων ανθρώπων, ψεύτικα συναισθήματα, ανούσιες εκφράσεις αποτελούν ορισμένα από τα στοιχεία εκείνα που συμπληρώνουν το πάζλ της κοινωνικής διαφθοράς και της αναληθούς πτυχής του ανθρώπου.
Γυναίκες με άρρωστους συζύγους ή παιδιά να ζητούν απεγνωσμένα φαγητό ή χρήματα, ανήλικα παιδιά στην ζητιανιά με ένα παλιό ακορντεόν να παίζουν ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια για τα οποία δεν γνωρίζουν τη σημασία που τρέφουν για τον ελληνικό λαό είναι οι πιο συνηθισμένες εικόνες που συναντά κανείς στους απλούς καθημερινούς περιπάτους του, στους δρόμους της Αθήνας και των μεγαλουπόλεων.
Και το δίλημμα τίθεται! «Να δώσω λεφτά στους άμοιρους ανθρώπους;» «Είμαι κακός που δεν βοηθάω τα άτομα που έχουν χτυπηθεί από την μοίρα;» και οι σκέψεις συνεχίζονται και αντανακλώνται στις κοινωνικές προδιαγραφές. Η επέκταση των εσωτερικών αναζητήσεων, για να δικαιολογήσουμε τους εαυτούς μας για την αδιαφορία που επιδείξαμε στους ανθρώπους του πεζοδρομίου που αναζητούν λίγη τροφή και ζεστασιά, αγγίζουν τις πολιτικές διαστάσεις του θέματος.
Η πολιτική του κράτους οδήγησε αυτούς τους ανθρώπους σε αυτές τις άθλιες κοινωνικές συνθήκες, στον υποβιβασμό της προσωπικότητας και των δικαιωμάτων τους. Το σύνηθες ερώτημα που τίθεται είναι : Γιατί κανείς δε κάνει κάτι για αυτούς; Γιατί διστάζουν όλοι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα κατάματα και να βρεθούν λύσεις για τους δυστυχισμένους που ζητιανεύουν λίγη ευτυχία; Εγώ μπορώ να κάνω κάτι για τα παιδιά που πεινούν; Τα ερωτήματα ξεπηδούν το ένα μετά το άλλο και εντείνεται το μίσος για την κοινωνία που ζούμε, για την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση και δημιουργεί τέτοιες ανισότητες!
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται;! Μέσα από τέτοιες εικόνες φανερώνεται και ενισχύεται η αντίθεση μεταξύ του «είναι» και του «φαίνεσθαι». «Ο μικρός πρίγκιπας» του Antoine de Saint-Exupery , ανάμεσα στα μηνύματα που μου φέρει ,περιλαμβάνεται και η φράση: «μόνο με την καρδιά βλέπουμε καλά, την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια» γεγονός που αποδεικνύει το διαβολεμένο παιχνίδι μέσα στην παγίδα που κρύβει η σχέση του «είναι» και του «φαίνεσθαι».
Συγκεκριμένα, το “είναι” αντιπροσωπεύει την αλήθεια, δηλώνει την πραγματική και βαθύτερη αξία των πραγμάτων ενώ το “φαίνεσθαι” αντιπροσωπεύει το ψέμα, το εικονικό, το αληθοφανές και το επιφανειακό. Στην εποχή μας, εν τούτοις, το «φαίνεσθαι» είναι αυτό που υπερισχύει σε μια κοινωνία που είναι προσκολλημένη στη φαινομενική πτυχή των πραγμάτων, χωρίς να καταβάλλεται καμία προσπάθεια να εστιαστεί με την σκέψη η ουσία και η αλήθεια που κρύβεται. Ο άνθρωπος συνηθίζει να ακολουθεί συνήθως τον εύκολο τρόπο, σε μια τέτοια περίπτωση το «φαίνεσθαι» αποτελεί το ευκόλως εννοούμενο της κατάστασης.
Ποιο είναι όμως το «είναι» που κρύβεται πίσω από ένα στενόχωρο «φαίνεσθαι» της κοινωνίας; Φταίει το κράτος και οι νόμοι ή οι δόλιοι άνθρωποι; Η διαφθορά προέρχεται μόνο από τις κυβερνητικές αποφάσεις και συμφωνίες ή και από την διαφθαρμένη φύση ορισμένων ανθρώπων που κυνηγούν το προσωπικό όφελος; Τα παιδιά και οι γυναίκες που ζητιανεύουν είναι θύματα μιας σκληρής κοινωνικής πραγματικότητας ή συνεργοί μιας «μυστικής επιχείρησης» που προωθεί την οικονομική εκμετάλλευση και την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων;
Οι άνθρωποι επιλέγουν το προσωπείο που θα φορέσουν για να ενταχθούν σε ένα κοινωνικό σύνολο, για να γίνουν αποδεκτοί και να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη είτε συναισθηματικά είτε οικονομικά. Όλα είναι θέμα επιλογής αφού ο καθείς προσαρμόζεται κατά το δοκούν στα περιστατικά που τον φέρνει αντιμέτωπο η καθημερινή ζωή του μες την κοινωνία. Βέβαια σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε αυτές που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των αθίγγανων ή των μειονοτήτων οι ευκαιρίες και οι επιλογές είναι αρκετά επηρεασμένες και για το λόγο αυτό η σημασία δίνεται στον τρόπο που θα εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες τους.
Καταλήγοντας, οι εικόνες αθλιότητας που συναντάμε καθημερινά στους δρόμους με παιδιά μικρής ηλικίας και άρρωστους ανθρώπους να ζητιανεύουν τις περισσότερες φορές δεν είναι όπως φαίνονται. Πρόσφατα βίντεο και μαρτυρίες πεζών προδίδουν τις σκευωρίες που κρύβονται πίσω από μια πονεμένη μητέρα που ζητά οίκτο για εκείνη και το μωρό παιδί που κρατά στην αγκαλιά της μες στο κρύο. Ένα αποκαλυπτικό βίντεο που ήρθε στο φως της δημοσιότητας αποκαλύπτει ένα «θαύμα». Ένας ζητιάνος με κινητικές δυσκολίες, καθώς απομακρύνεται από σημείο το οποίο έχει θέσει ως το μέρος που θα αποκομίσει την συμπάθεια και την συμπαράσταση των περιστατικών, καταφέρνει και περπατά ξανά.
Οι υποψίες για τις απάτες που πραγματοποιούν άνθρωπο «φτωχοί» αυξάνονται με μαρτυρίες πιο παρατηρητικών πεζών που εισέρχονται στην διαδικασία βαθύτερης σκέψης και αναζήτησης του φαινομένου. Συγκεκριμένα, όπως δημοσίευσε ένα περαστικός «Στη στάση του μετρό συναντώ καθημερινά μια γυναίκα απροσδιορίστου ηλικίας. Τα μαλλιά της βρώμικα και ανακατεμένα, τα ρούχα της κουρελιασμένα και το πρόσωπό της σκυμμένο στη θλίψη. Οι περισσότεροι περαστικοί, συγκινημένοι από το θέαμα προσφέρουν αβίαστα και το τελευταίο κέρμα από το πορτοφόλι τους. Την προσπερνούσα αδιάφορα επί ένα μήνα, στέκομαι μπροστά της κοιτάζοντας αυτό το μωρό από το πρωί μέχρι το βράδυ “κοιμάται” συνεχώς στην αγκαλιά της “μαμάς” του».
Η συνέχεια που ακολουθεί την συγκεκριμένη μαρτυρία βασίζεται σε έρευνα και ερωτήματα που πραγματοποίησε ο υποψιασμένος περαστικός, αποκαλύπτοντας εν τέλει, μια πολύ καλά οργανωμένη εγκληματική επιχείρηση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέθεσε δημόσια, τα παιδιά που χρησιμοποιούν, είτε τα έχουν ενοικιάσει από οικογένειες αλκοολικών ή ακόμη τα έχουν κλέψει και τα ναρκώνουν είτε με βότκα είτε με ναρκωτικά ώστε να παραμένουν ήρεμα κατά την διάρκεια της «εργασίας» της υποτιθέμενης μητέρας τους, με την πιθανότητα το παιδί με τον ευαίσθητο οργανισμό να ξεψυχήσει στην αγκαλιά της ζητιάνας.
Βέβαια, υπάρχουν και εξαιρέσεις που η πραγματική ανάγκη έχει οδηγήσει πολλούς στα όρια της προσωπικής τους κατάπτωσης. Ωστόσο υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος που προδίδει την αρνητική πτυχή της κοινωνίας και των ανθρώπων που εκμεταλλευόμενοι το «χαλαρό» νομικό πλαίσιο της χώρας και το περιορισμένο ενδιαφέρον ελέγχου των αρμόδιων αρχών, καταφέρνουν να καταπατούν ανθρώπινα δικαιώματα και συναισθήματα ώστε να αποκομίσουν προσωπικό κέρδος. Τα παιδιά γίνονται έρμαιο των προσωπικών δόλιων προσδοκιών των εξαρτημένων γονέων τους που τα «ξεπουλούν» έναντι ενός υποτυπώδους ποσού.
Από την πλευρά μας σαν θεατές μιας εικόνας ελεημοσύνης, όπως η μάνα που θυσιάζεται στο κρύο για να τραφεί το παιδί της, ας μην υποστηρίζουμε την εκμετάλλευση και την απάτη «πλούσιων επαιτών» ρίχνοντας χρήματα στο ποτηράκι μπροστά τους. Οι σύγχρονες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες επιτάσσουν οξεία και βαθειά σκέψη, συνεχείς υποψίες που θα οδηγήσουν στις εποικοδομητικές ανακαλύψεις και αποκαλύψεις. Απαιτούν ικανότητες και κριτική σκέψη ώστε να διαλευκάνεται η ουσιαστική διαφορά και διαφθορά του κοινωνικού «είναι» και «φαίνεσθαι» ώστε να μην πέφτουμε θύματα εκμετάλλευσης και να παρασύρουμε μαζί μας αθώες ψυχές.