Μαρία ΑδαμτζίλoγλουΤο Μπενσουσάν Χαν είναι ένα κτήριο με άρωμα εβραϊκό, στην περιοχή Λαδάδικα, στην οδό Εδέσσης 6!
Μια από τις αμέτρητες βόλτες μου στην Θεσσαλονίκη με οδήγησαν σε έναν μαγευτικό κτίριο στα Άνω Λαδάδικα. Αν και έχω περάσει άπειρες φορές από αυτό το σημείο ποτέ δεν είχα προσέξει αυτό το μαγευτικό κτίριο με άρωμα ανατολής. Το Μπενσουσάν Χαν χτίστηκε, μεταξύ του 1894 και 1907.
Το πρώτο έγγραφο που αφορά το κτήριο, είναι ένα συμβόλαιο του 1920, με το οποίο διαμοιράζεται η περιουσία του αποθανόντος Σαμουήλ Γ. Μπενσουσάν, στους κληρονόμους του.
Σύμφωνα με έναν περιηγητή τον Εβλιγιά Τσελεμπή, όπου αναφέρει πως τον 17ο αιώνα υπήρχαν στη Θεσσαλονίκη 16 χάνια περίπου, ενώ αρκετά χρόνια αργότερα, το 1886, αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, δίνει πληροφορίες για 50 χάνια στην πόλη.
Τα χάνια ήταν χώροι υποδοχής και διανυκτέρευσης των ταξιδιωτών και των ζώων τους κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, χτισμένα συνήθως στις εισόδους των πόλεων.
Προς το τέλος του 17ου αιώνα, τα χάνια πέρα από χώροι υποδοχής, αρχίζουν να λειτουργούν και ως εργαστήρια. Αιτία για την αλλαγή αυτή ήταν η διαφοροποίηση της κοινωνικοοικονομικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
Οι εσωτερικοί χώροι του Μπενσουσάν Χαν υπόκεινται σοβαρές αλλαγές και φθορές. Mετά το 1985 με εισήγηση της Εφορείας Νεότερων Μνημείων, τα Λαδάδικα χαρακτηρίζονται ως ιστορικός τόπος (για την ακρίβεια η περιοχή που περικλείεται από τις οδούς Αβέρωφ, Αξιού, Κουντουριώτη, Σαλαμίνος, Τσιμισκή, Εδέσσης – Ίωνος Δραγούμη, Ναυάρχου Βότση και Αβέρωφ).
Το 1994, διατηρητέα κηρύσσονται μόνο τα Κάτω Λαδάδικα, δηλαδή η περιοχή κάτω από την οδό Τσιμισκή), με συνέπεια τα Άνω Λαδάδικα, να έχουν διαφορετική τύχη.
Κάποια από τα κτήρια της περιοχής μετατρέπονται σε καταστήματα τροφίμων, εστιατόρια, μπαρ, χώρους για πρόβες και συναυλίες, θεατρικές πρόβες και παραστάσεις.
Σήμερα παραμένει ένας χώρος με έντονο άρωμα και γοητεία από το παρελθόν, επιβλητικός και αναμφίβολα ιδιαίτερος, στον οποίο φιλοξενούνται ξεχωριστές θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα. Ετσι κάπως το έμαθα και εγώ, πήγα να παρακολουθήσω μια παράσταση. Γενικά πραγματοποιούνται συνεχώς δρώμενα και πάντα υπάρχει πρόγραμμα στην είσοδο του κτιρίου.
Επιπλέον, κάτω από τον χώρο λειτουργεί το κατάστημα διακοσμητικών ειδών “Μη με Λησμονεί”, το οποίο διατηρεί η Μαρία Παπαδοπούλου.
Τέλος, παρατηρώντας όλα αυτά τα παλιά κτίρια αφενός με παραπέμπουν σε μια άλλη Θεσσαλονίκη, με άρωμα ανατολής και ίσως πιο όμορφη από τώρα αφετέρου με λυπεί αυτή η εικόνα του παλιού και εγκαταλελειμμένου κτιρίου που αφήνεται έρμαιο στα χέρια του χρόνου. Είναι κτίρια πολιτισμικής κληρονομιάς, μας θυμίζουν το παρελθόν μιας από τις πιο όμορφες πόλεις της Ελλάδος.