Μαριλίτσα Κωνσταντοπούλου28 Ιανουαρίου είναι η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και η αλήθεια είναι ότι έχουν αλλάξει μέσα σε λίγους μήνες πολλά πράγματα!
Σαν σήμερα συμπληρώνονται 13 χρόνια από την ανακήρυξη της 28/1 σε Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων από το Συμβούλιο της Ευρώπης για την ευαισθητοποίηση των πολιτών στο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων και της ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας τους στο χώρο του διαδικτύου.
Δες εδώ: Πως μπορείς να προστατευτείς στο διαδίκτυο!
Το ότι τα προσωπικά μας δεδομένα κυκλοφορούν ελεύθερα είναι κάτι που το γνωρίζουμε, μπορούσαμε να το φανταστούμε σε κάποιο τουλάχιστον βαθμό και πριν από τον πρόσφατο πανζουρλισμό που ξέσπασε επίσημα, όχι όμως στην ακριβή του έκταση.
Τί είναι κατ’ αρχάς τα προσωπικά δεδομένα;
Είναι κάθε πληροφορία που περιγράφει ένα φυσικό πρόσωπο (υποκείμενο προσωπικών δεδομένων) με αναφορά σε στοιχεία αναγνωριστικά της ταυτότητάς του, όπως το ονοματεπώνυμο, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση κλπ, φυσιολογικά χαρακτηριστικά, εκπαίδευση, εργασιακή εμπειρία, δραστηριότητες, ενδιαφέροντα.
Τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα από την άλλη καταλαμβάνουν διαφορετικό πεδίο και θεωρούνται ως αυτά που αναφέρονται στη φυλετική ή εθνική προέλευση του ατόμου, στα πολιτικά του φρονήματα και την πολιτική του δράση, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές του πεποιθήσεις, στην υγεία του, τις ερωτικές του προτιμήσεις και ούτω καθεξής.
Μέχρι πρότινος η νομική προστασία ήταν πιο αποτελεσματική για τα δεύτερα λόγω αυστηρότερων ρυθμίσεων.
Από τις 25.5.2018 τέθηκε σε εφαρμογή ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων-GDPR που ρυθμίζει την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων υπό το φως ενός ενιαίου νομοθετικού πλαισίου για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
GDPR: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τις νέες αλλαγές!
Ιδίως για όσους γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην εποχή του διαδικτύου και της μαγείας της απεριόριστης πρόσβασης στην πληροφορία, ο προβληματισμός για το κατά πόσο είναι ασφαλή τα προσωπικά μας δεδομένα, κατά πόσο έχουμε τον έλεγχο του από ποιον θα χρησιμοποιηθούν ή τη δυνατότητα διαγραφής και ολικής τους εξαφάνισης («δικαίωμα στη λήθη»;) από τον κυβερνοχώρο πολύ πιθανό να ήταν αρχικά ανύπαρκτος για μεγάλη μερίδα κόσμου.
Ανήκω στη γενιά των 90s εκφράζοντας το ηλικιακό κοινό των 20-25 και μπορώ να θυμηθώ στα χρόνια που εγώ πήγαινα γυμνάσιο να εμφανίζονται τα πρώτα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μια νέα μόδα που έμελλε να καθορίσει μια γενιά και να φτάσει στο απόγειό της στο σήμερα.
Γενναιόδωρη παραχώρηση προσωπικών πληροφοριών σε δημόσια προφίλ, που μπορούσε να δει ο οποιοσδήποτε, φωτογραφίες ανοιχτές προς τέρψη των διαδικτυακών μας φίλων, κοινοποίηση των καθημερινών μας σκέψεων και της παρουσίας μας στο βωμό μιας άκρως εθιστικής και επικίνδυνης μόδας.
Και φυσικά μέσα σ’ αυτά η αναστάτωση των γονιών μας μπροστά στο ενδεχόμενο της συνομιλίας με αγνώστους. Το συναφές με τον κίνδυνο επιχείρημα των μεγαλύτερων προς τους μικρότερους που αποφασίζουν να εισέλθουν στον αχανή χώρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Δε θυμάμαι, όμως, τουλάχιστον προ μίας δεκαετίας, πέρα από την παραπάνω ανησυχία να ακούμε επιχειρήματα περί έκθεσης του εαυτού μας και των προσωπικών μας δεδομένων. Φαινόμενο πολύ πιο ανησυχητικό εξαιτίας της υποκρυπτόμενης επικινδυνότητάς του.
Δες εδώ: Πράγματα που πρέπει να διαγράψεις άμεσα από το Facebook!
Αγορές μέσω του διαδικτύου, ηλεκτρονικές πληρωμές και αξιοποίηση των πολλαπλών ιντερνετικών δυνατοτήτων αποτελούν τεχνολογικές εξελίξεις που υποδεχθήκαμε πανηγυρικά και έκαναν φυσικά τη ζωή μας πολύ πιο εύκολη.
Απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορία επί οποιουδήποτε αντικειμένου σε κλάσματα του δευτερολέπτου με το δικαίωμα στην πληροφόρηση και την ελευθερία έκφρασης να λαμβάνουν νέα διάσταση.
Εντυπωσιασμός και εγκάρδια υπόκλιση μπροστά στις νέες δυνατότητες χωρίς αναφορά στην περαιτέρω επεξεργασία των δεδομένων μας εν αγνοία μας και συνεπώς χωρίς τη θέλησή μας, πόσο μάλλον στο ανέφικτο της ψηφιακής λήθης.
Πόσο ενήμεροι ήμασταν για το ότι τα δεδομένα των χρηστών κοινωνικής δικτύωσης πωλούνται σε εταιρείες διαχείρισης δεδομένων, οι οποίες τα αξιοποιούν ποικιλοτρόπως;
Στο δίπολο ασφάλεια και πληροφορία φαίνεται πως στην πράξη η ζυγαριά έγειρε υπέρ της πληροφορίας.
Το ότι ένας τεράστιος αριθμός δεδομένων διατηρείται στο διαδίκτυο και γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας μέσα από μηχανές αναζήτησης είναι γεγονός, ενώ ακόμη και στις περιπτώσεις που οι χρήστες φαίνεται να έχουν δώσει την συγκατάθεσή τους είναι πολύ αμφίβολο το κατά πόσο γνωρίζουν τις προεκτάσεις αυτής της επεξεργασίας.
Τα προβλήματα είναι υπαρκτά, διαπιστωμένα εδώ και αρκετό καιρό.
Το παρήγορο είναι ότι έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ιδίως μετά τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που περιέχει ρυθμίσεις για όσους χειρίζονται προσωπικά δεδομένα.
Τα αποτελέσματα σε κάθε περίπτωση τα δείχνει η ιστορία. Προς το παρόν ο κίνδυνος μπορεί να έχει περιοριστεί αλλά δεν έχει εκλείψει.
Σίγουρα στο βαθμό που εξαρτάται από κάθε άτομο καλό είναι να δείχνουμε παραπάνω προσοχή ως προς το ποια προσωπικά μας δεδομένα επιλέγουμε να μοιραστούμε και πού σταθμίζοντας σοβαρά το ενδεχόμενο μελλοντικής τους ανακίνησης.