Στην εποχή της υπερπληροφόρησης η απλότητα φαντάζει ξένη και απρόσιτη, μπορεί όμως να την θεωρήσει κανείς και… εξυπνάδα!

Ο μινιμαλισμός ορίζεται ως η εξάλειψη όλων των στοιχείων που θεωρούνται περιττά, έτσι ώστε να επιτραπεί στα ουσιώδη χαρακτηριστικά να λειτουργήσουν απρόσκοπτα.

Η τέχνη του ελάχιστου, έρχεται στο παρασκήνιο μετά την λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, το 1960, ως ο αντίποδας του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού.


Οι Ρίζες του μινιμαλισμού είναι:

  • Κονστρουκτιβισμός:

Καλλιτεχνικό ρεύμα που εκδηλώθηκε στη Ρωσσία 1913-1930. Η διακηρύξεις του κινήματος ήταν πως η τέχνη κατασκευάζεται (construct) με μια αφηρημένη προσέγγιση.

  • Σουπρεματισμός:

Κίνημα που εκδηλώθηκε στη Ρωσία. Ο βασικός εμπνευστής, Kazimir Malevich, ήθελε να αποδώσει την τέχνη ως καθαρές ποιοτικές γραμμές στις οποίες δεν εμπλέκονται αντικείμενα και πεποιθήσεις, πολιτικές, θρησκευτικές ή κοινωνικές. Αξίζει μονάχα το αίσθημα, αποκομμένο από το περιβάλλον.


Ο μινιμαλισμός έχει εφαρμογή σε όλες τις τέχνες. Έχει επιρροή στις μουσικές εκφράσεις, την αρχιτεκτονική, το σχέδιο, την γλυπτική, την διακόσμηση αλλά και στην φωτογραφία.
Στην φωτογραφία συγκεκριμένα, έχει στόχο να επικεντρώσει την προσοχή του θεατή προς το μοναδικό θέμα, στο οποίο και περικλείεται όλη η ουσία, με μια απλότητα που τελικά σε κερδίζει και σε εντυπωσιάζει.
Παρά το γεγονός ότι το κίνημα αυτό έχει πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις: η αξία του λίγου- αλλά του πληθωρικού πολύ, δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο. Κάτι τέτοιο βρίσκει εξηγήσεις αν ανατρέξουμε στα πρότυπα και στους σημερινούς ρυθμούς της κοινωνίας μας τα οποία αποζητούν την ουσία στα πολλά και οτιδήποτε άλλο αφήνει την αίσθηση του ανικανοποίητου.

   ”  Less is more- Less but better ”

Σημεία να σταθεί κανείς…

  • Όπως κάθε κίνημα, έτσι και αυτό, έχει τους οπαδούς του αλλά και αυτούς που στέκονται απέναντι. Επειδή η βασική φιλοσοφία, όπως περιγράψαμε παραπάνω, εστιάζει σε μια μικρή ποσότητα, είτε χρώματος- είτε αντικειμένου, πολλοί τείνουν να θεωρούν αυτή την έκφραση ανεπαρκή με την πεποίθηση πως το θέμα είναι ελλειπές. Ο μινιμαλισμός, όμως, πέρα από την κατανόηση της κεντρικής ιδέας, απαιτεί χρόνο και διάβασμα προκειμένου να αφουγκραστεί κανείς στο έπαρκο τον χαρακτήρα μιας τέτοιας ιδιάζουσας προσέγγισης.

                                                                                                                                                                                         

  •  Ο κανόνας των τρίτων χρησιμοποιείται αρκετά σε μια μινιμαλιστική φωτογραφία προκειμένου να εξισορροπήσει την σύνθεσή μας. Το κεντρικό θέμα, σχεδόν ποτέ δεν βρίσκεται στο κέντρο.
  • Μια φωτογραφία, θα πρέπει να έχει τον κανόνα του ελάχιστου αλλά οφείλει να παραμένει ενδιαφέρουσα και ισχυρή στο μάτι του θεατή. Η ποσότητα με την ποιότητα είναι βασική αντίφαση που πρέπει να επιτευχθεί.
  • Η απόσταση από το αντικείμενο που καδράρεται, είναι επίσης ένας συντελεστής που μπορεί με την συμβολή του να διαμορφώσει, πέρα από την προοπτική, το ύφος της αποτύπωσης. Η δραματικοτήτα και η ένταση μπορεί να αυξομειωθεί σύμφωνα με την θέση του καλλιτέχνη.
  • Το έντονο χρώμα τραβά την προσοχή και πρέπει να τονίζεται προκειμένου να δίνεται έμφαση στο θέμα. Μια ισχυρή σύνθεση περιλαμβάνει ”γερές” γραμμές οι οποίες εδραιώνουν ισχυρά το θέμα.

Πρωτοποροι καλλιτεχνες

Frank Stella: Αμερικάνος ζωγράφος, γεννημένος στη Μασαχουσέτη το 1936. Γνωστός για τα αφηρημένα έργα του που απορρέουν το στοιχείο του μινιμαλισμού. Δουλειά του έχει εκτεθεί σε όλο τον κόσμο, όπως  στο Guggenheim Museum and MOMA,  στη Νέα Υόρκη στο Kunstmuseum Basel, στο Los Angeles- National Gallery of Art και στο Tate Modern στο Λονδίνο.

Carl Andre:  Ο ίδιος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο μινιμαλιστικό ρεύμα. Έθεσε, επίσης, νέες βάσεις για την δημιουργία των γλυπτών και την δεκαετία 1960-1970 δημιουργεί μια σειρά εκθεμάτων τα οποία σήμερα συγκαταλέγονται στις καινοτομίες εκείνης της εποχής.

Brice Marden:  Γεννημένος το 1938 αποτελεί έναν ιδιόρρυθμο καλλιτέχνη του οποίου τα έργα είναι δύσκολο να κατηγοριοποιήσει κανείς. Αποτελεί εκπρόσωπο του μινιμαλισμού στις εικαστικές τέχνες και τα έργα του είναι ταγμένα σε μια  υποκειμενικά συναισθηματική έκφραση.

Στο ίδιο ρεύμα τάχθηκαν επίσης ο Donald Judd, o Tony Smith, o Dan Flavin, o Robert Ryman και ο Kenneth Noland.



Albert Einstein,, “Make things as simple as possible but no simpler.”

Socrates,, “The secret of happiness, you see, is not found in seeking more, but in developing the capacity to enjoy less.”

 Ας γνωρισουμε εναν συγχρονο μινιμαλιστη

Ο Γιώργος Διγαλάκης, Έλληνας φωτογράφος, αποτελεί ένα σύγχρονο παράδειγμα μινιμαλιστή σύμφωνα με την προσωπική δουλειά του. Μια δουλειά ιδιαίτερα επαγγελματική παρά το γεγονός πως ο ίδιος δηλώνει ερασιτέχνης.
Γεννημένος στην Αθήνα, μια πόλη γεμάτη τσιμέντο μα ο ίδιος βρίσκει χώρο έκφρασης μέσα στο υγρό στοιχείο, την θάλασσα.
Τα κάδρα του, αποπνέουν μια μοναχικότητα και έναν σουρρεαλισμό, μεγάλα αριστουργήματα μέσα σε μικρές και συνηθισμένες σκηνές …
Μια  ”βουτιά” στο πορτφόλιο του και ακολουθούν τρία από τα έργα του…



Η Ασπρόμαυρη Φωτογραφία μέσα στον χρόνο

Σχόλια