Αριάδνη ΠολυχρονίουΠολυγραφότατος και πολυλατρεμένος, γνωστός για την μοναδική αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, αλλά και για τα δεκάδες άλλα μυθιστορήματα και δοκίμια του, ο Μίλαν Κούντερα, δημιουργός της Τερέζας, του Τόμας, της Σαμπρίνας και του Φρανς δεν σταματάει ποτέ να απασχολεί τα σύγχρονα λογοτεχνικά πράγματα, συνεχίζοντας και κατά την όγδοη δεκαετία της ζωής του τη λογοτεχνική παραγωγή, με την δοκιμιακής υφής περιπλάνηση στη Συνάντηση (2009) και την πολύ πρόσφατη Γιορτή της Ασημαντότητας (2014). Γεννημένος στην Τσεχία, με σπουδές στην φιλοσοφία και το κινηματογράφο, ο Κούντερα ανέπτυξε ενεργό δράση στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ερχόμενος αργότερα όμως σε έντονη ρήξη με τον αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος -το οποίο καυτηριάζει με ενάργεια στο πρώτο μυθιστόρημα του Το αστείο– θα διαγραφεί και τα βιβλία του θα απαγορευτούν στη Τσεχία από την άνοιξη της Πράγας μέχρι και τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989.
Ο ίδιος, εφαρμόζοντας το ρητό του «Αλλά όταν οι δυνατοί ήταν πολύ αδύναμοι για να κτυπήσουν τους αδύναμους, οι αδύναμοι έπρεπε να είναι αρκετά δυνατοί για να φύγουν», εγκατέλειψε τη Πράγα το 1975 για να εγκατασταθεί στη Γαλλία, όπου και πολιτογραφήθηκε Γάλλος πολίτης κάποια χρόνια αργότερα. Από τα έργα του, τα τελευταία είναι γραμμένα στη γαλλική γλώσσα, ενώ ο ίδιος έχει επιμεληθεί την μετάφραση των γραμμένων στα τσέχικα μυθιστορημάτων του στα γαλλικά. Χαρακτηριζόμενο από στοιχεία πολιτικού μυθιστορήματος και λόγου του φανταστικού, ευδιάκριτο μαύρο χιούμορ, γλυκόπικρη διάθεση, συχνές αναφορές στη μουσική και στην πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σκέψης, το πλούσιο λογοτεχνικό έργο του αποτελεί ουσιώδες κεφάλαιο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, καθιστώντας τον μετά τον Φρανς Κάφκα, τον σημαντικότερο ίσως Τσέχο συγγραφέα. Από τα έργα του ξεχωρίζει το Αστείο, που συνίσταται όπως προαναφέρθηκε σε στηλίτευση της διαστρέβλωσης του κομμουνιστικού ιδεώδους σε ένα σταλινικό, αστυνομοκρατούμενο κράτος ανελευθερίας και παραλογισμού, το παράδοξο Βαλς του Αποχαιρετισμού, το βαθιά πολιτικό Βιβλίο του Γέλιου και της Λύπης που του κόστισε την τσέχικη υπηκοότητα, οι μεταγενέστερες και περισσότερο φιλοσοφικές Αθανασία και Ταυτότητα, τα δοκίμια του, και φυσικά η Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι. 
Δεδομένης της εξοικείωσης με τα βασικά έργα του, θα επιχειρήσουμε μια γνωριμία με την ολιγοσέλιδη Ταυτότητα, (1998), ένα λιγότερο γνωστό, πλην όμως εξαιρετικά ενδιαφέρον και σύγχρονο μυθιστόρημα, στο οποίο εκλείπει το πολιτικό στοιχείο για την ανάδειξη του προσωπικού, συνιστάμενου στον προσδιορισμό και της οριοθέτησης του Εγώ μέσα από την αγωνιώδη ατομική αναζήτηση, αλλά και τον ετεροκαθορισμό. Στο επίκεντρο του μυθιστορήματος, ένα ζευγάρι στη σύγχρονη Γαλλία, η Σαντάλ και ο Ζαν-Μαρκ. Κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, η Σαντάλ, κάποια χρόνια μεγαλύτερη του, εκφράζει με παράπονο πως οι άντρες δεν την κοιτούν πια. Ο σύντροφος της, στη προσπάθεια του να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον της για τη ζωή και την πίστη στον εαυτό της, αρχίζει να της γράφει ανώνυμα ερωτικά γράμματα, δημιουργώντας της την ψευδαίσθηση ενός κατασκόπου-επίδοξου εραστή που διακριτικά την ακολουθεί στη ζωή της.
Καθώς η αθώα απάτη του αποκαλύπτεται, η σχέση του ζευγαριού θρυμματίζεται, η Σαντάλ φεύγει για το Λονδίνο με τους συναδέλφους της και εκείνος την ακολουθεί συνειδητοποιώντας πως δεν μπορεί να την χάσει. Με την άφιξη τους στην αγγλική πρωτεύουσα, το πραγματικό μπερδεύεται με το ονειρικό, όσο ο Ζαν-Μαρκ περιπλανιέται δίχως χρήματα στο δρόμο ψάχνοντας την, η Σαντάλ παγιδεύεται σε ένα ερωτικό φαντασιακό όργιο σε ένα σπίτι-φυλακή που την απογυμνώνει από την προσωπικότητα, και την ίδια την ύπαρξη της. ( Η Σαντάλ ξεχνά το παρελθόν της, το λόγο που βρίσκεται εκεί, το ίδιο της το όνομα, εναποθέτει όμως όλες τις τις ελπίδες στην ασαφή εικόνα του άντρα που την αγαπάει, μέσω του οποίου προσδοκά την επαναφορά στην ταυτότητα της.) Η Σαντάλ ξυπνάει από το όνειρο, ο Ζαν-Μαρκ κοιμάται δίπλα της. Και ο συγγραφέας, παρατηρώντας τους σε μια μετάβαση της τριτοπρόσωπης αφήγησης σε πρωτοπρόσωπη, αφήνει τον αναγνώστη να αναρωτιέται ποια ήταν η λεπτή γραμμή που το πραγματικό μετουσιώθηκε στο ονειρικό, καθιστώντας δυνατή την μεταφορά σε οποιοδήποτε στάδιο της παρελθούσας διήγησης.
Στην ταυτότητα θίγονται καίρια ζητήματα και προσωπικοί στοχασμοί του συγγραφέα αναφορικά με τον έρωτα, τη φιλία και τον ρόλο της στην ανθρώπινη ζωή, τη μνήμη και τη λήθη, τον κομφορμισμό, τον τρόπο λειτουργίας μιας φιλελεύθερης οικονομίας, τις ανθρώπινες σχέσεις, την επικοινωνία. Με μια γραφή ειλικρινή, «κουντερική» θα μπορούσε να πει κανείς για το αυτόφωτο γλωσσικό φαινόμενο που παρουσιάζει, ο συγγραφέας διεισδύει στη ψυχολογία του σύγχρονου ανθρώπου, φωτίζει σκοτεινές και ανομολόγητες σκέψεις, τις νομιμοποιεί αναδεικνύοντας την τρωτότητα, αλλά και το πολύπλοκο, το μπερδεμένο, το μεγαλειώδες της ανθρώπινης ύπαρξης που πασχίζει να βρει και να επαναπροσδιορίσει μια ταυτότητα για την ίδια και τις σχέσεις που την καθορίζουν.
• Η ταυτότητα κυκλοφόρησε το 1999 στα ελληνικά από τις εκδόσεις Εστία.