Μαιρηλίνα Φρέρη
Το ερώτημα που έθετα από τα χρόνια που βρισκόμουν ακόμα νηπιαγωγείο, ήταν «Γιατί να σκύβω και να φιλώ το χέρι του Επισκόπου ή του Πατριάρχη;» και η απάντηση που πάντα λάμβανα και κατανοούσα εν μέρει ήταν «Ως ένδειξη σεβασμού στον άνθρωπο που έχει επιλεγεί να πραγματοποιεί το θεϊκό έργο στον επίγειο κόσμο». Βέβαια όσοι δεν ασπάζονται την συγκεκριμένη πίστη σε μια ανώτερη δύναμη θα θεωρούσαν μια τέτοια απάντηση ανυπόστατη, ανούσια και ετεροχρονισμένη, τους καταλαβαίνω εξίσου. Ωστόσο, ασχέτως με τα θρησκευτικά πιστεύω του καθενός και επιστρέφοντας στην ουσία του θέματος, η ίδια απορία με διαφορετικά υποκείμενα διαμορφώθηκε ξανά, σε μια μεγαλύτερη ηλικία όπου οι γνώσεις και οι εμπειρίες αποτελούν το βασικό στοιχείο εξαγωγής ορισμένων αντιλήψεων που αντιπροσωπεύουν τον χαρακτήρα του ατόμου. Με λίγα λόγια θέλω να καταλήξω, πως παρά την ωριμότητα –όσο αυτή με χαρακτηρίζει- της σκέψης μου, δεν μπορώ ακόμη να κατανοήσω το χειροφίλημα και την προβολή συναισθημάτων λατρείας ορισμένων λαϊκών , προς άτομα που δεν επιλέχθηκαν από τον λαό με δημοκρατικές διαδικασίες να επιτελούν αναποτελεσματικά νομοθετικό έργο, με πρόφαση την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.
«Ποιος ο λόγος λοιπόν αυτής της ένδειξης λατρείας, στα όρια της ειδωλολατρίας μάλιστα, στα κοινοβουλευτικά πρόσωπα της χώρας;» επαναδιατυπωμένη η ερώτηση, που γεννά μια σειρά παρατηρήσεων για ένα φαινόμενο που δεν έχει μελετηθεί ακόμη αλλά ωστόσο προβάλλει την λαϊκή ψυχολογία και προβλέπει τις κοινωνικό-πολιτικές τάσεις του κοινωνικού συνόλου. Δεν είναι σπάνιες οι εικόνες που δημοσιεύουν τα μέσα ενημέρωσης με Πρωθυπουργούς και Υπουργούς που περπατούν περίφανα ανάμεσα από πλήθος για να αναγγείλουν τις ψευδομαρτυρίες τους, όπου χέρια ξεπετιούνται από παντού με σκοπό να ακουμπήσουν το «πρότυπο» της χώρας και να κλέψουν λίγη από την «μαγεία» τους. Η «Ειδωλολατρία» είναι μια λέξη που έχει βαθιά τις ρίζες της στην ανθρώπινη ιστορία. Αποτέλεσε αφορμή για την έναρξη σημαντικών συγκρούσεων και πολέμων, θρησκευτικού χαρακτήρα, οι οποίοι επηρέασαν και επέδρασαν στην διαμόρφωση των σύγχρονων κοινωνιών και των θρησκευτικών δογμάτων. Ο όρος αποτελεί μια λέξη που είναι συνυφασμένη με την πίστη, συγκεκριμένα την πίστη στα είδωλα και η θεοποίησή τους, γεγονός που ξυπνά εύλογες απορίες πως το συγκεκριμένο φαινόμενο χαρακτηρίζει ακόμα τις μέρες μας, και μάλιστα υποδηλώνει την αντιμετώπιση ενός συνόλου ανθρώπων για τους ηγέτες της χώρας τους.
Μορφές ανθρώπινης ειδωλολατρίας
Μια πτυχή ίσως του ορισμού να αντιπροσωπεύει ένα μέρος της πραγματικότητας, το σημείο δηλαδή που αναφέρει ότι «Πιο ακραία μορφή ειδωλολατρίας είναι η θεοποίηση αντικειμένων, ασήμαντων πολλές φορές». Εστιάζοντας στην τελευταία φράση καταφέρνουμε να εντοπίσουμε ένα στοιχείο που συνάδει με την ειδωλολατρία του Σημίτη, του Βενιζέλου, του Παπανδρέου, του Σαμαρά, του Τσίπρα και άλλων πολιτικών προσώπων «εξέχουσας σημασίας» για την πολιτική ζωή της χώρας. Ξεπερνώντας τα μη σημαντικά στοιχεία της απεγνωσμένης λατρείας μιας μερίδας ατόμων, τα οποία εκδηλώνουν συναισθήματα θαυμασμού και αγάπης σε πρόσωπα που εκμεταλλεύτηκαν προς όφελος τους κάθε αξιοποιήσιμη πηγή της χώρας οδηγώντας την στην παρακμή της, είναι άξιο να αναφερθούν οι μορφές ειδωλολατρίας ,που αποκαρδιωτικά, εμφανίζονται και στην σύγχρονη κοινωνία. Η μια πλευρά του νομίσματος σχετίζεται με τον φετιχισμό. Ο φετιχισμός είναι η πιο πρωτόγονη μορφή Ειδωλολατρίας στην οποία οι οπαδοί του φαντάζονται ότι μέσα σε πολλά αντικείμενα υπάρχει μαγική δύναμη και τα κρεμούν σαν φυλαχτά. Μια εικόνα που θυμίζει την τηλεοπτική Φλώρα από την γνωστή σειρά «Δυο Ξένοι», στο υπνοδωμάτιο της οποίας κοσμεί τον τοίχο η εικόνα του βασιλιά της Ελλάδας Κων/νου. Με κωμικό τρόπο, καταδεικνύεται ο εθισμός των ανθρώπων σε ηγετικά πρόσωπα που απολαμβάνουν ορισμένη εξουσία και μετατρέπονται σε σύμβολα σωτηρίας και κοινωνικής ειρήνη.
Οι φετιχιστές πιστεύουν πως οι θεοί τους χορηγούν υγεία, πλούτο, γνώση και καθετί που με τις φυσικές τους δυνάμεις δεν μπορούν να αποκτήσουν. Την ίδια αντίληψη βέβαια έτρεφαν οι παππούδες μας για τον Σημίτη ο οποίος ξεπούλησε τον πλούτο της χώρας σε τιμή ευκαιρίας δεσμεύοντας την κοινωνία με ανεξόφλητα χρέη. Από την άλλη πλευρά του νομίσματος ωστόσο φανερώνεται μια άλλη όψη της ειδωλολατρίας περισσότερο προσαρμοσμένη στις επιταγές της σύγχρονης κοινωνίας, ο Πολυθεϊσμός. Η πολυθεΐα παριστάνει τις θεότητες με προσωπική μορφή ( Σαμαράς και Βενιζέλος καλή ώρα), ωστόσο όπως προδίδει η ελληνική μυθολογία οι θεοί όχι μόνο δεν προφύλασσαν τους πιστούς από τη διαφθορά και το έγκλημα, αλλά πολλές φορές τους έσπρωχναν προς αυτά. Αντιπροσωπευτικότατο χαρακτηριστικό για τις γιαγιάδες που δακρύζουν στην όψη της κοιλίτσας του Πάγκαλου και τα γοητευτικά ρούχα του Τσίπρα, ή των μεγαλύτερων ανθυποάθλιων που συγκεντρώνονται σε δημόσιες ομιλίες των βουλευτών και αγωνιώντας σπρώχνουν το πλήθος για να φτάσουν να δώσουν το χέρι στο «τιμώμενο» πρόσωπο, να διοχετεύσουν την χάρη τους –στα ψέματα και την κοροϊδία – και παράλληλα να τους συγχαρούν για το πείσμα, την αποφασιστικότητα και την ανδρεία τους να υποταχθούν στις εξωγενής επιταγές, προδίδοντας τα ιδανικά της Ελλάδας και καταπατώντας τα δικαιώματα του λαού.
Ξεπερνώντας τα όρια της λογικής
Αίμα, δάκρυα και ιδρώτας, για τους θαυμαστές των ηγετικών προσώπων που παρά τις λαθεμένες πολιτικές τους συνεχίζουν να προσηλυτίζουν, να παρασύρουν και να επικροτούνται από τα πλήθη που δηλώνουν αμετάκλητη προσήλωση τους. Η συγκεκριμένη μορφή ειδωλολατρίας αποτελεί βαριά ασθένεια της ανθρώπινης φύσης, υποδηλώνει την πτώση του ανθρώπινου γένους και την κρίση των ανθρώπινων αξιών. Η εκμηδενιστική κατάσταση στην οποία επέρχονται τα άτομα που λατρεύουν σαν θεότητα ένα πρόσωπο το οποίο τείνει να εκμεταλλευτεί την ηθική και πνευματική σκοτοδίνη στην οποία έχουν υποπέσει, εξαιτίας του ανεξήγητου θαυμασμού που τρέφουν για τα πρόσωπα της εξουσίας αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες αποπροσανατολισμού της πολιτικής κρίσης. Ακόμα θυμάμαι τους προγόνους να λένε «Α! εγώ θα ψηφίσω Γιωργάκη γιατί έχει γλυκό χαμόγελο και τα λέει ωραία». Η χώρα βρίσκεται πλέον σε ένα μεταβατικό στάδιο, προσπαθώντας να αποτινάξει τους ζυγούς της οικονομικής κρίσης, και η υφιστάμενη κατάσταση επιβάλλει η εξωτερική ομορφιά και η ευγλωττία των αντιπροσώπων του λαού να αποτελούν στοιχεία καχυποψίας και ευρύτερων σκέψεων και όχι αφορμές για λατρεία.
Την ίδια στιγμή που η κοινωνική κατάσταση απαιτεί την καταπολέμηση των αναχρονιστικών πρακτικών, προαπαιτείται η αλλαγή νοοτροπιών και κυρίως ιδεολογιών όπως ο φανατισμός και η ταύτιση με πρόσωπα κυβερνητικά. Η λογική και η αντικειμενική σκέψη οφείλει να πρυτανεύσει έναντι του παραλογισμού και της αδικαιολόγητης λατρείας προς ένα πρόσωπο και όσα αυτό το υποκείμενο πρεσβεύει, είτε αυτό αντιπροσωπεύει κάποιο καθεστώς είτε συγκεκριμένες ιδεολογίες. Η οικονομική, η θεσμική, η κοινωνική και η ηθική λύτρωση δεν θα επέλθει με το τίναγμα των χεριών ανάμεσα από τον όχλο ώστε να αγγίξει κανείς το ακριβοπληρωμένο κουστούμι των πολιτικών με την πρόφαση να επωμιστεί λίγη από την δόξα και την μαγεία του «Θεού- Πρωθυπουργού», η λύτρωση θα προέλθει από την αντικειμενική ματιά έναντι τον συγκεκριμένων προσώπων και των λόγων τους και όχι από τν εθελοδουλεία σε αυτά.