Βάσια Σ.Χρειάζεται να αναλύουμε τα πάντα στη ζωή μας; Να διερωτόμαστε συνεχώς όσα πιθανότατα να μην απαντηθούν ποτέ; Τέτοια ερωτήματα είναι: από που ερχόμαστε, που πάμε, ποιος είναι ο σκοπός της ζωής μας κοκ.
Φιλοσοφία. Λέξη γνωστή σε όλους μας, με διαφορετικό νόημα για τον καθένα. Στα πλαίσια αυτού του άρθρου θα ορίσω τη φιλοσοφία ως τη διερώτηση και τον προβληματισμό σχετικά με την ύπαρξη. Το γιατί , το για πόσο ,κλπ. Η σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τiς δυνατότητές της.
Μπορεί κάποιος να ζήσει μια ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή μακριά από ερωτήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα από την αρχή της ύπαρξης της;
Αρχικά, κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλο. Έτσι, δεν απασχολούν όλους τα παραπάνω ερωτήματα στον ίδιο βαθμό. Άλλοι αφιερώνουν ώρες και μέρες από τη ζωή τους στην εξερεύνηση του άγνωστου. Υπάρχουν όμως και αυτοί που απλά, “ζουν τη ζωή τους” . Περνούν τις μέρες τους χωρίς να αναζητούν απαντήσεις σε κάθε τι.
Η φιλοσοφία , παρόλο που θεωρείται επιστήμη , δε μοιάζει καθόλου με τη φυσική , τα μαθηματικά ή τη χημεία. Στη φιλοσοφία, το να κάνεις μια υπόθεση ή να θέσεις ένα ερώτημα θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερα ερωτηματικά. Αντιδιαμετρικά, στη φυσική , σε οποιαδήποτε υπόθεση μπορούμε να εφαρμόσουμε αντικείμενα ήδη γνωστά , με σκοπό να καταλήξουμε σε παραδοχή ή απόρριψη της.
Η αναζήτηση απαντήσεων μπορεί να είναι εξαντλητική , και το αν αυτό θα οδηγήσει κάποιον στην ευτυχία και στην ολοκλήρωση είναι μάλλον υποκειμενικό .
Πολλοί ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα . Ο σκοπός του ανθρώπου είναι να είναι ένα ον που στοχάζεται , προβληματίζεται και δεν επαναπαύεται στην άγνοια. Στην πορεία όμως, τρομάζουν . Τρομάζουν στην ιδέα του άγνωστου και σαστίζουν μπροστά στο μεγαλειώδες του σύμπαντος.
Ωστόσο, αυτό το δέος μπροστά στη φυσική αρμονία προσφέρει ένα περίεργο είδος ικανοποίησης. Υποστηρίζουν πως “ο σκοπός της ζωής είναι να βρεις το σκοπό της ζωής” . Σύμφωνα με τα παραπάνω , η φιλοσοφία ως επιστήμη θεωρείται κάτι απολύτως αποδεκτό, σχεδόν αυτονόητο.
“Η ευτυχία συνήθως δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο ζωής και αυτό γιατί δεν αποτελεί κατάσταση. Ωστόσο, η προσωπική ολοκλήρωση είναι σίγουρα έννοια επιτεύξιμη και εφικτή. “
Μία ιδέα που επικρατεί εξίσου είναι αυτή της άγνοιας , της άγνοιας που μετατρέπεται σε ευλογία. Οι άνθρωποι που δεν αναζητούν το νόημα της ζωής τους. Αυτοί που περνούν τις μέρες τους χωρίς υπαρξιακούς προβληματισμούς . Αρνούνται να ασχοληθούν με τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής , είτε γιατί έχουν αρκεστεί σε κάποια θρησκεία και τη θεωρία αυτής για τη δημιουργία του κόσμου, είτε γιατί απλά θεωρούν συνετό να μην ασχοληθούν καθόλου με αυτού του είδους τις αναζητήσεις.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως και αυτό είναι ένα είδος ολοκλήρωσης και προσωπικής ικανοποίησης, τελειοποίησης.
Τι συμβαίνει όμως με την τέχνη; Πληθώρα καλλιτεχνών , σε κάθε μορφή τέχνης , δημιουργούν με σκοπό να αισθητοποιήσουν το ακατανόητο, το άγνωστο, το ανώτερο. Οι αόριστες ιδέες κάθε δημιουργού παίρνουν σάρκα και οστά μέσω της τέχνης.
Τα έργα παίρνουν μορφή κατανοητή για την ανθρώπινη αντίληψη και ο καθένας προσπαθεί να εκφράσει τη σκέψη του για τη ζωή, για τη φύση , για τις ανθρώπινες σχέσεις. Συνεπώς , μπορεί να θεωρηθεί κι αυτό μια μορφή φιλοσοφίας;
Και αν ναι, τότε κατά πόσο ολοκληρωμένος και ικανοποιημένος είναι ο άνθρωπος που αναφέραμε παραπάνω, ο άνθρωπος που δεν αναρωτιέται, αλλά ταυτόχρονα δε δημιουργεί;
Η ευτυχία συνήθως δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο ζωής και αυτό γιατί δεν αποτελεί κατάσταση. Ωστόσο , η προσωπική ολοκλήρωση είναι σίγουρα έννοια επιτεύξιμη και εφικτή .
Αν μπορούμε να συνοψίσουμε σε ένα συμπέρασμα, είναι ότι κάθε ανθρώπινη οντότητα έχει ασχοληθεί ή ασχολείται με υπαρξιακά ερωτήματα. Τρανταχτή απόδειξη του παραπάνω είναι οι θρησκείες και τα εκατομμύρια πιστών ανά τον κόσμο . Άνθρωποι που δίνουν τη δική τους απάντηση στα φιλοσοφικά ερωτήματα μέσω της πίστης τους.
Η τελευταία -και ίσως σημαντικότερη- παραδοχή είναι πως η φιλοσοφία μάλλον δεν έχει φτιαχτεί για να δώσει απαντήσεις σε όλα αυτά. Είναι δομημένη έτσι ώστε να θέτει ερωτήματα, να εξασκεί τη νοητική ικανότητα , και να προβληματίζει σχετικά με θέματα που θα ταλανίζουν την κοινή γνώμη και την ανθρωπότητα (ίσως) μέχρι το τέλος της ύπαρξής της.