Αναγνώστης23.05.2017 η αγαπημένη μου καλλιτέχνης Norah Jones ,φορώντας μαύρα αυτήν την φορά, κάθεται μπροστά από ένα πελώριο, γυαλιστερό μαύρο πιάνο στο Fox Theatre του Detroit,έτοιμη να ξεκινήσει τη ταχυδακτυλουργική της μαγεία χρησιμοποιώντας μόνο δύο όπλα, το πιάνο και την ζεστή γεμάτο από θαλπωρή φωνή της.
Της Μαρίας Νικολέτας Σουλούνια
Το μουσικό κουτί ξεκινά. Αγγίζει τα πλήκτρα ,το πιάνο σιγά σιγά ξεκουρδίζεται και αναπαράγει αυτές τις νοσταλγικές μουσικές νότες ωσάν αυτές του μουσικού κουτιού ,μελωδίες γλυκές σαν παραμυθένιες, που σε σαγηνεύουν, σε υπνωτίζουν…
Η μανιβέλα γυρίζει αργά, η σύνθεση των πλήκτρων και αυτή αργή, αμείλικτη, όμως με την γλυκιά συνάμα χαμηλή φωνή της Norah , θα ξετυλιχτεί επίσης μια ιστορία, μα όχι παραμυθένια αλλά αληθινή, θλιβερή που δεν υπνωτίζει, αντιθέτως αφυπνίζει .
Βυθισμένη στην λύπη, με το βλέμμα της συνεχώς αγκυλωμένο στο πιάνο παίζει μια μπαλάντα πένθους. Το πρόσωπό της μετουσιώνεται, και με κάθε νότα, με κάθε άγγιγμα των πλήκτρων, ψηλαφίζει ευαίσθητες χορδές άλγους και μελαγχολίας.
Έχει απεγκλωβιστεί από την κοσμική σκηνή ,έχει εγκαταλείψει την πίστα, και έχει παγιδευτεί στη δική της δίνη οδύνης. Σε ένα ρεπερτόριο που μοιάζει προσωπικό, με ένα τραγούδι όμως δανεικό το “black hole sun”. Ένα πέπλο βαριάς σιγής 7 λεπτών πέφτει στην αυλαία. Το κοινό έχει αφεθεί στα χέρια της και στην φωνή της, στη σαγήνη της στιγμής.
Πάμε μια μικρή αναδρομή. Έξι μόλις μέρες πριν από την παραπάνω ζωντανή εκτέλεση, στις 17.05.2017, ο θρύλος της Grunge Μουσικής και πρωταγωνιστής του alternative rock συγκροτήματος Soundgarden ,o Chris Cornell δίνει την τελευταία αξέχαστη ζωντανή μουσική συναυλία στο ίδιο μέρος, στην ίδια σκηνή .
Μόλις λίγες ώρες μετά στις 12:15 π.μ (18/05/2017)ο Chris βρέθηκε κρεμασμένος στο wc, εντός του δωματίου του ξενοδοχείου που διέμενε. Η νεκροψία έδειξε πως ο Chris είχε καταναλώσει υπερβολική δόση όλων των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, πριν να αφαιρέσει την ίδια του την ζωή.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι ταλαντούχοι καλλιτέχνες ακολουθούν αυτό το σκοτεινό μονοπάτι. Όμως, δεν γράφω αυτό το άρθρο ούτε για να κρίνω ούτε για να αναλύσω τους λόγους για τους οποίους ο Chris αυτοκτόνησε.
Γράφω αυτό το άρθρο ,διότι ήθελα να ανακαλύψω τους λόγους γέννησης αυτού του τόσου μυστηριώδης μουσικού ρεύματος της grunge μουσικής που με εντυπωσίασε (δυστυχώς αφού απεβίωσε ο Chris ).
Τι είναι λοιπόν η grunge μουσική ;
Η grunge μουσική είναι η εναλλακτική ροκ, ή η σιωπηλή ροκ. Δεν είναι η ροκ που ουρλιάζει με μένος όπως κάνει η heavy metal ή η punk rock , αλλά η ροκ που καλεί τον κόσμο να αφυπνιστεί με τα αντιστασιακά μηνύματά της και να αρνηθεί την καθεστηκυία τάση. Κινητοποιεί τους δέκτες να αναγνωρίσουν την δυσαρέσκεια και τον υπαρξιακό φόβο που παράγονται από τα πρότυπα της της μίζερης ,χρησιμοθηρικής ζωής που προστάζει το κατεστημένο, ώστε να αποξενωθούν από αυτά .
Η grunge μουσική συλλήφθηκε στην μήτρα της πολιτείας της Ουάσινγκτον , στην πόλη του Seattle κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1980 προς 1990. Πατέρας της θεωρείται από πολλούς ο Kurt Cobain των Nirvana.
Οι στίχοι διεγείρουν συναισθήματα υπαρξιακής αγωνίας και απογοήτευσης ενώ τα θεματικά μοτίβα των τραγουδιών του είδους grunge σχετίζονται με την κοινωνική αποστασιοποίηση, τον θυμό, την απογοήτευση, την αυτοαμφισβήτηση, την κατάχρηση, την προδοσία, την κατάθλιψη και την έντονη επιθυμία για ελευθερία.
Το μουσικό συγκρότημα “Soundgarden” σχηματίστηκε το 1984 από τον τραγουδιστή και κιθαρίστα Chris Cornell ,από τον κύριο κιθαρίστα Kim Thayil και τον drummer Hiro Yamamoto.
Grunge μουσική
Τα μέλη των grunge συγκροτημάτων, γεννηθέντες την χρονική περίοδο (1965-1980) ανήκουν στην γενιά των “generation X” . Ως μέλη υποκουλτούρας αντιμάχονται το κατεστημένο της τότε Αμερικής του 1980 που εξέφραζε καπιταλιστικές, ρατσιστικές ξενοφοβικές και συντηρητικές πεποιθήσεις (κατά των δικαιωμάτων των γυναικών και των ομοφυλόφιλων, κατά των ναρκωτικών ,κατά της έκτρωσης κτλ).
O Chris καταφέρνει να αντιταχθεί δυναμικά στο αμερικάνικο κατεστημένο του 80’ς μέσα από την μοναδική ζοφερή παραστατικότητα του τραγουδιού“black hole sun” που είναι έκδηλη εξίσου και από τους στίχους και από το βίντεο κλιπ.
Όμως,η grunge μουσική δεν ανήκει στο παρελθόν,δεν έχει πεθάνει, αλλά ζει εφόσον η σημερινή κοινωνική πραγματικότητα διαφέρει ελάχιστα από το κατεστημένο του 80. Ο καπιταλισμός έχει μάλιστα οξυνθεί και ο συντηρητισμός παρόλο που έχει μειωθεί (βελτίωση της κοινωνικής θέσης των γυναικών, αναγνώριση των γκει δικαιωμάτων σε μερικές χώρες, θεσμοθέτηση νόμων κατά ρατσιστικών συμπεριφορών κτλ.)δεν παύει να υπάρχει.
Σήμερα ειδικά, τα «ιδανικά» του καπιταλισμού προωθούνται σε ακόμη πιο έντονο βαθμό από εκείνον του 80,διότι ζούμε στην εποχή της ψηφιακής προώθησης, της κοινωνικής δικτύωσης .Σε όλες τις εφαρμογές της κοινωνικής δικτύωσης προβάλλονται σε φρενήρη ρυθμό υλικά αγαθά που η αγορά αυτών υπόσχεται κοινωνική αποδοχή ,κύρος και συνακόλουθα αναγνώριση, ή ακόμη και σεβασμό. Επομένως, η κοινωνική πίεση «υιοθέτησης» των καπιταλιστικών πεποιθήσεων σε συνδυασμό με την έμφυτη ατέρμονη επιθυμία μας να δημιουργούμε νέες ανάγκες προκειμένου να φτάσουμε στο πολυπόθητο τέλμα μας, στην αυτοπραγμάτωση μας (θεωρία αναγκών του Abraham Maslow) γεννούν πολύ εύκολα τα σπέρματα της υπαρξιακής αγωνίας, του φόβου και της αυτοαμφισβήτησης.
Η εντεινόμενη καπιταλιστική πίεση που απορρέει από την σημερινή κοινωνική δικτύωση δεν μας επιτρέπει να ξεκουραζόμαστε ποτέ για να αναλογιστούμε εάν είμαστε όντως ευτυχισμένοι/ες με τον εαυτό μας, με τις δικές μας προσδοκίες και όχι σε σχέση με τις ετικέτες που δημιουργεί η καπιταλιστική κοινωνία. Είναι επιτακτική λοιπόν η ανάγκη ξεκούρασης και εποικοδομητικής αξιοποίησης του ελευθέρου μας χρόνου ,έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να διενεργούμε συχνές και γόνιμες ενδοσκοπήσεις.
Το μουσικό κουτί άνοιξε και με την μανιβέλα του ξεκουρδίζει ήχους γλυκόπικρους και σκοτεινούς τόσο αργά, τόσο αμείλικτα λες και πέρασαν 37 χρόνια…