Χρήστος ΦερούσηςΤι είναι αυτό που «ενώνει» τα βιβλία του Στίβεν Κινγκ;
Αν νόμιζες πως η Marvel και η D.C έχουν αλληλένδετα και περίπλοκα σύμπαντα, γεμάτα χαρακτήρες και αναφορές, που να δεις τι κάνει εδώ και 45 (!) χρόνια ο Στίβεν Κινγκ.
Ο «Βασιλιάς του τρόμου», όπως τον έχουν χαρακτηρίσει πολλοί, φαίνεται να είναι μια ακούραστη πηγή έμπνευσης και σκοτεινής φαντασίας για περισσότερο από 4 δεκαετίες. Έχοντας στο ενεργητικό του 59 νουβέλες και κοντά στα 200 short stories, δεν αποτελεί έκπληξη το ότι μερικοί χαρακτήρες και τοποθεσίες συναντώνται σε περισσότερα από ένα βιβλία.
Ο Dick Hallorann, ο μάγειρας του περίφημου Overlook Hotel, στο The Shining, εμφανίζεται επίσης σαν χαρακτήρας στο IT, όταν έσωσε τον πατέρα του Billy απ’ τις φλόγες.
Ο Randal Flagg, ο main κακός στο αριστούργημα The Stand, είναι πρακτικά η προσωποποίηση του κακού στο σύμπαν του Στίβεν Κινγκ και είναι ο Man in Black στο 8τομο έπος The Dark Tower.
Και φυσικά, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τον διαγαλαξιακό κλόουν Pennywise του IT, ο οποίος πέρα απ τις 1000 και σελίδες του βιβλίου, εμφανίζεται στα Dreamcatcher και 11/22/63.
Θα μπορούσα να κάτσω και να αναλύσω όλες τις σχέσεις και τις αναφορές ανάμεσα στα δημιουργήματα του Στίβεν Κινγκ, αλλά, αρχικά, αυτό θα έπαιρνε μέρες, ίσως και μήνες (ναι, είναι όντως τόσο μπερδεμένο). Κυρίως όμως, κάποιοι ευγενικοί κύριοι στο ίντερνετ έχουν ήδη κάνει αυτή τη δουλειά για μένα, σε αυτό το, ομολογουμένως, περίπλοκο σχεδιάγραμμα που παραθέτω εδώ.
Ας επικεντρωθούμε όμως σε κάτι άλλο, την Λάμψη. Όχι, το The Shining το βιβλίο (αν και θα μιλήσουμε και γι’ αυτό), αλλά την ικανότητα που πολλοί απ’ τους χαρακτήρες του Στίβεν Κινγκ φαίνεται πως κατέχουν. Η ασχολία του με τον αποκρυφισμό, όπως επίσης τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, σίγουρα είχαν μεγάλη επίδραση στο κεφάλι του και τον τρόπο που σκέφτεται. Αλλού αναφέρεται ως shine, αλλού ως touch, αλλά σε γενικές γραμμές όλα περιγράφουν το ίδιο. Τηλεπαθητικές και μεταφυσικές ικανότητες, που συναντώνται σχεδόν σε όλα τα βιβλία του μετρ.
*Ακολουθούν spoilers*
Στο πρώτο κιόλας του βιβλίο, Carrie, ο King αφηγείται την ιστορία μιας κοπέλας με κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες. Μετά από μια τραυματική εμπειρία, η Carrie τα κάνει όλα όπα, στο πρώτο δείγμα αυτού που αργότερα θα ονομαστεί «Shine».
Ο αρχικός τίτλος του The Shining ήταν The Shine, που εκτός από λάμψη, σημαίνει και γυαλίζω. Απ’ ό τι φαίνεται, ο όρος shine, χρησιμοποιούταν ως μειωτικός για τους Αφρο-Αμερικάνους, που συνήθιζαν να γυαλίζουν παπούτσια. Σε ένα meeting, λοιπόν, με τους εκδότες του, ο Στίβεν Κινγκ αποφάσισε να αλλάξει τον τίτλο, για να αποφύγει τυχόν παρεξηγήσεις.
Η πρώτη αναφορά του όρου shine γίνεται, φυσικά, στο The Shining, στο οποίο ο γιος του πρωταγωνιστή Jack Torrance, Danny, χάρη στο shine μπορεί και βλέπει το φρικιαστικό παρελθόν του ξενοδοχείου, που τελικά τρελαίνει τον πατέρα του. Ο προαναφερθείς Dick Halloran περιγράφει την ικανότητα του αγοριού ως The Shining, όπως το είχε ονομάσει η γιαγιά του, όταν κι ο ίδιος εμφάνισε σημάδια μεταφυσικών ικανοτήτων.
Αργότερα, στο The Stand, η χαρακτήρας Abagail Freemantle, αναφέρεται στην επικοινωνία που έχει με τον Θεό και τα οράματα της ως “shining lamp of God”. Φαίνεται επίσης πως, αυτό που έκανε του επιζώντες του The Stand να γλυτώσουν από την επιδημία που σχεδόν αφάνισε το ανθρώπινο είδος, όπως και την τηλεπαθητική επικοινωνία που τους έφερε μαζί, ήταν το shine. Χωρίς να μπω σε πολλές λεπτομέρειες, το shine έσωσε κάμποσες φορές τους χαρακτήρες του βιβλίου.
Και μιας και μιλήσαμε για το shine ως μέσω διαφυγής από δυσμενείς καταστάσεις, στο IT, η εφηβική παρέα των Loser’s Club κατείχε το shine. Και ήταν αυτή τους η ικανότητα, που τελικά τους χάρισε μια μαχόμενη πιθανότητα απέναντι στον ψυχοπαθή δολοφόνο-κλόουν Pennywise. Αυτό, όπως και μια χελώνα, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία για μια άλλη μέρα.
Το τελευταίο και πιο πρόσφατο παράδειγμα, σε αυτή την ατελείωτη και ιστοειδή ιστορία του shine, είναι ο Mike Ross. Ο χαρακτήρας που γέννησε την ιδέα γι’ αυτό το άρθρο. Στο βιβλίο του Joyland, ο Στίβεν Κινγκ συνδυάζει τον νεανικό έρωτα με το μυστήριο ενός ανεξιχνίαστου φόνου και, φυσικά, την παρουσία του μεταφυσικού. Το μικρό αγόρι που πάσχει από Duchenne Muscular Dystrophy (βλ. The Fundamentals of Caring), φαίνεται να μοιράζεται τα δώρα του shine με τον Danny Torrance, αφού μπορεί και βλέπει πράγματα που κανείς άλλος δεν μπορεί και ακούει άλλα που δεν θα έπρεπε να ξέρει καν.
Ο Στίβεν Κινγκ αρέσκεται στο να μπλέκει το μεταφυσικό με τον τρόμο στα βιβλία του. Αυτά, ήταν μόνο μερικά παραδείγματα. Όπως είπα και πριν, το shine μπορεί να χαρακτηρίσει πολλές διαφορετικές ιδιότητες. Σε βιβλία όπως τα Firestarter, The Dead Zone, Insomnia, Lisey’s Story, Talisman κτλ, συναντάμε επίσης χαρακτήρες με ικανότητες που μπορούν να αποδοθούν στο shine. Αυτό το άρθρο σίγουρα δεν είναι μια ολοκληρωμένη λίστα, και σίγουρα κάποιος θα βρει κι άλλα παραδείγματα. Εμένα όμως με έπιασε το κεφάλι μου και χρειάζομαι ένα ποτό.