Θάνος ΕζίρογλουΗ Στρίγγλα που έγινε αρνάκι του Σαίξπηρ ξαναγράφεται από την Anne Tyler
Τα έργα του μεγάλου δραματοποιού ξαναγράφτηκαν σε μια προσπάθεια από το Hogarth Shakespeare Project. Η λογική του όλου εγχειρήματος στοχεύει στη προσπάθεια ανάγνωσης ενός τεράστιου κλασικού συγγραφέα στις μέρες μας. Η αλήθεια είναι πως οι κλασικοί δύσκολα διαβάζονται από εμάς αλλά τα νοήματά τους παραμένουν σημαντικά.
Το Ξιδοκόριτσο της Anne Tyler εκδόθηκε για πρώτη φόρα τον Δεκέμβριο του 2014 και βασίζεται στο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι.
Το Hogarth Press ιδρύθηκε το 1917 από τη Βιρτζίνια και τον Λεονάρντ Γούλφ με σκοπό τη δημοσίευση τον σημαντικότερων έργων κάθε εποχής. Μετά το 2012 άρχιζε να γίνεται πραγματικότητα το εγχείρημα για να ξαναγραφεί ο Σαίξπηρ από μεγάλους μυθιστοριογράφους. Ανάμεσά τους η Anne Tyler, o Howard Jacobson και ο Jo Nesbo.
Η Κέιτ Μπατίστα είναι μια βρεφονηπιοκόμος που ζει στη Βαλτιμόρη με τον πατέρα της, Λούις, και τη μικρότερη αδερφή της, Μπάρνι. Ο πατέρας της ως ακαδημαϊκός επιστήμονας πραγματοποιεί πολλά χρόνια μια έρευνα με πειράματα σε ποντίκια και σε μια κρίσιμη φάση για αυτήν συνεργάζεται με ένα νεαρό επιστήμονα από την Ανατολική Ευρώπη, τον Πιοτρ.
Η visa του λήγει σε ένα δίμηνο οπότε δεν μπορεί μετά να την διατηρήσει αν δεν παντρευτεί και ήδη η εργασία του Μπατίστα είναι σε καλό σημείο. Οπότε ο δεύτερος μηχανεύεται το εξής: να τον παντρέψει με τη μεγάλη του κόρη η οποία είναι μια σύγχρονη στρίγγλα.
Η πρωταγωνίστρια δεν χάνει πότε την ευκαιρία να επιπλήξει τον οποιοδήποτε, πόσο μάλλον τον Πιοτρ- με τον οποίο η σχέση της στην αρχή δεν είναι διόλου καλή- κάθε φορά που την αποκαλούν θηλυκό και η ίδια αποφαίνεται σε όλους με την τοποθέτηση της λέξης γυναίκα.
Σκέφτεται πως δεν έχει κάποιο σχέδιο στη ζωή της και ίσως αυτό να αποτελεί μια παράμετρο για να επαναδιαπραγματευτεί το θέμα του «λευκού» γάμου. Δεν αποτελεί το υπόδειγμα της ορθής δασκάλας διότι επιλέγει πάντα να λέει την αλήθεια με το όνομά της στα παιδιά.
Η ίδια τίθεται με αυτόν τον τρόπο σε ένα ειδικό θέμα: όταν ένας πατέρας τη θέτει υπεύθυνη για να μην πιπιλίζει η κόρη του το δάχτυλό της, εκείνη του απαντάει να μην ανησυχεί για αυτό και πως θα το κόψει «όταν τα υπόλοιπα δάχτυλα θα έχουν μεγαλώσει τόσο πολύ, που θα κινδυνεύει να βγάλει τα μάτια της». Αυτό αποτελεί, όπως και ολόκληρο το πρωτότυπο έργο του άγγλου θεατρικού συγγραφέα, ένα σχόλιο πάνω στο θέμα των δυο φύλων. Η Κέιτ υποστηρίζει πως ο πατέρας του κοριτσιού προσπαθεί να την μεταμορφώσει σε τέλειο παιδί.
Είναι αντιπαθητική και αρνείται την κάθε είδους προσφορά μέχρι ο πατέρας της να την πιέσει και να της μιλήσει για το παρελθόν με τη μητέρα της, η οποία έχει πεθάνει. Από αυτό το σημείο και μετά το ξίδι γλυκαίνει!
Όλο το μυθιστόρημα έχει μια τεράστια αδυναμία. Δυσκολευόμαστε- εγώ συγκεκριμένα- να ταυτιστούμε με κάποιον από τους ήρωες. Επιπλέον, δεν υπάρχει έντονη εξέλιξη χαρακτήρων πλην της Κέιτ η οποία στο τέλος υποτάσσεται.
Η Μπάρνι είναι ένα ευχάριστο εφηβικό κορίτσι με έντονη ψευτο-επαναστατικότητα- υποστηρίζει πως είναι χορτοφάγος ενώ τρώει κρυφά κρέας- , ο δρ. Μπατίστα ένας επιστήμονας που θυσιάζει τη κόρη του προς χάριν της ανθρωπότητας ενώ ο Πιοτρ μια καρικατούρα των κατοίκων της Ανατολικής Ευρώπης με γκροτέσκο στοιχεία.
Πολλά στοιχεία του μυθιστορήματος θυμίζουν το έμμετρο θεατρικό της ελισαβετιανής εποχής. Αρχικά, η ακουστική ομοιότητα των ονομάτων– Πιοτρ αντί Πετρούκιος, η Κατερίνα έγινε Κέιτ, η Μπιάνκα άλλαξε σε Μπάρνι ενώ το επώνυμο του πατέρα παρέμεινε το ίδιο.
Ωστόσο, η συμπεριφορά της πρωταγωνίστριας δεν θυμίζει τη θηριώδη εμφάνιση της στρίγγλας στο πρωτότυπο και η ιδιαιτερότητα του Πιοτρ ως χαρακτήρα αντικατέστησε το μισογυνισμό του Πετρούκιου.
Η ρομαντική- κομεντί νουβέλα αποτυπώνει τις σχέσεις των δυο φύλων και τον τρόπο με τον οποίο οι οικογενειακοί δεσμοί επιβάλλουν καταστάσεις στους ανθρώπους. Η Κέιτ αποφασίζει να είναι θετική στη πρόταση του πατέρα της και απορρίπτει τη πίεση της αδερφής της να μη δεχθεί. Η αλήθεια είναι πως εξαιτίας του ξεκίνησε πλέον να έχει κάποιο σχέδιο στη ζωή της και ενώ στην αρχή το κάνει αναγκαστικά, στο τέλος η επιλογή της είναι συνειδητή.
Η προσπάθεια του project θα μπορούσε να θεωρηθεί εν μέρει επιτυχημένη. Αυτό, διότι ο Σαίξπηρ ξαναγράφεται και διαβάζοντας κανείς το έργο της Tyler μπορεί να γυρίσει στο πρωτότυπο. Η σύγχρονη γενιά έρχεται σε επαφή με τον πιο σημαντικό συγγραφέα θεάτρου της αγγλικής Αναγέννησης. Το αρνητικό, βέβαια, στο εγχείρημα είναι πως δε μπορεί να τον αντικαταστήσει καθώς δεν έχει τη δύναμη του κλασικού!
Το Ξιδοκόριτσο της Anne Tyler κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.