Τι έχει να μας πει ένα έργο του 1877 σχεδόν δύο αιώνες αργότερα; Η απάντηση στο θέατρο Μορφές Έκφρασης…
Επιμέλεια: Ελένη Μαρόκου & Γεωργία Σιουπούλη
Λίγα λόγια για το έργο
Ένας θλιβερός άνθρωπος αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του. Κι ενώ πιέζει αποφασισμένος το όπλο στον κρόταφό του, διστάζει, το παραμερίζει και κάθεται στην καρέκλα του. Αυτή είναι και η αρχή της παράστασης. Ο πρωταγωνιστής αποκοιμιέται στην καρέκλα αυτή και τότε βλέπει ένα όνειρο, που έχει κάτι να σημάνει. Ύστερα μας αφηγείται όσα βίωσε.
Τι προσπαθεί να μας πει ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι στο Όνειρο ενός γελοίου;
Μ’ ένα αινιγματικό ξεκίνημα η παράσταση έθεσε τα εξής ζητήματα: Γιατί να θέλει ν’αυτοκτονήσει κάποιος; Πότε θα το θεωρούσε ιδανικό να τραβήξει τη σκανδάλη; Τελικά όμως τι μας κρατάει στη ζωή παρόλες αυτές τις σκέψεις;
Και τα ερωτήματα αυτά «αναμετρήθηκαν» μ’ ένα όνειρο (εξού και ο τίτλος). Το όνειρο του πρωταγωνιστή, ήρθε πιο συγκλονιστικό και πιο πραγματικό από τη μέχρι τότε ζωή του και τον «σκότωσε». Σκότωσε την προηγούμενη γνώμη του για τα πράγματα, τις φλύαρες βαρετές κουβέντες, τους ανθρώπους-μασκαράδες, τις άδειες αλλά επιμελώς προβαλλόμενες κοινωνικά ζωές. Και ίσως τελικά αυτή η ενδοψυχική αυτοκτονία να είναι πιο εκκωφαντική απ’ τη βιολογική, πιο δύσκολη, πιο ανθρωπιστική.
Μέσα από το βιβλίο του Ντοστογιέφσκι κι ένα παραστατικό, γεμάτο αίσθημα ταξίδι, ο ηθοποιός Θωμάς Κινδύνης μας δίνει μια σπουδαία απάντηση: Ο αυτοσκοπός του πρωταγωνιστή του έργου να γίνει ο κόσμος ένα καλύτερος μέρος.
Πιο συγκεκριμένα, το μήνυμα αποφασιστικά τονίζει ότι η ουσιώδης αγάπη είναι η λύση. Όχι μια αγάπη εύκολη, γεμάτη πονηριές και μοχθηρίες, μα μια αγάπη ικανή ν’ αγγίξει τον πλησίον και να το βοηθήσει να δει αυτά που τον πονάνε. Γι’ αυτήν την αγάπη λοιπόν χρειάζεται να πεθάνει το μέσα σου και να ξαναγεννηθεί, ώριμο, γενναίο, γεμάτο αγάπη για τη ζωή, τον άνθρωπο, την πλάση όλη!
Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε στον εαυτό μας να τον απογυμνώνουμε μπροστά στα μάτια μας μέσα απο μία αέναη διαδικασία αυτοανάλυσης και να τον δούμε έχοντας δεχτεί όλες αυτές τις δυσβάσταχτες αποκαλύψεις.
Και μετά από αυτό το στάδιο είναι το στάδιο της επιλογής. Να επιλέξουμε λοιπόν τι από αυτά που έχουμε μέσα μας θέλουμε για μας και τι θα κάνουμε μ΄αυτά. Δε μιλώ γι’ άλλο παρά για τη συμφιλίωση με τον εαυτό μας, για την αθώα αυτοαγάπη. Μετά από αυτό, είναι ότι πιο εύκολο να δεις με αυτά τα μάτια τον κόσμο και να του δώσεις απλόχερα αγάπη. Αρκεί να έχεις κάτι μέσα σου για να πεθάνει, όπως είπε κι ο ίδιος ο κ. Κινδύνης στο τέλος της παράστασης.
Λίγα λόγια για τους συντελεστές
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στη σκηνοθέτιδα Άννα Σεβαστή Τζίμα και στη ματιά της. Η ίδια σεβόμενη απόλυτα το έργο, το έδωσε στο κοινό με απλότητα. Έντυσε με σάρκα και οστά τον μικρό ήρωα του Ντοστογιέφσκι, κάνοντάς τον τόσο θλιβερό, μίζερο και άβουλο όσο του έπρεπε και συνάμα σοβαρό, αποφασιστικό και δυναμικό. Και όλα αυτά με την κατάλληλη δόση θεατρικότητας από τον Θωμά Κινδύνη.
Τα σκηνικά της Κωνσταντίνας Μαρδίκη ήταν σε απόλυτη αρμονία με το έργο και το σκοπό του. Αφαιρετικότητα και μουντά χρώματα πλαισίωναν κατάλληλα τον λόγο και το ύφος του ήρωα. Κάθε τόσο ξεπρόβαλλαν πίσω απ’ τις κουρτίνες αντικείμενα: ένα λουλούδι, κρουστά όργανα, ένα δοχείο με σαπουνόνερο για φούσκες, ένα σχεδόν παιδικό ποδήλατο. Όλα αυτά συμπορεύονταν με τη διάθεση του πρωταγωνιστή. Επίσης οι προβολές-video, οι φωτισμοί (Παναγιώτης Λαμπής) καθώς και η μουσική (Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης) έδιναν πληρότητα και ζωντάνια στο έργο.
Αντί επιλόγου
Είμαστε γελοίοι άνθρωποι ενώπιον γελοίων ανθρώπων. Και το ευτύχημα είναι ότι μοιραζόμαστε όλοι αυτή την κοινή καρέκλα. Και ίσως χρειάζεται να αποκοιμιόμαστε καμιά φορά στην καρέκλα αυτή (όπως και ο ήρωας) για να αφουγκραζόμαστε τις αγωνίες και τις επιθυμίες μας. Έτσι μπορούμε να συνεχίζουμε.
Πληροφορίες για την παράσταση
Θέατρο Μορφές Έκφρασης, Αλκμήνης 13, Κ. Πετράλωνα
Τηλ. 210 3464903 – 3464002
Από Ιανουάριο 2017 και κάθε Κυριακή στις 19.30