Γιάννης Ζαραμπούκας“Ένα σαρκαστικό λογοτεχνικό ταξίδι απομυθοποίησης της ελληνικής επανάστασης.”
«Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου» του Μ. Καραγάτση εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1944 και αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας. Ακολουθούν τα μυθιστορήματα «Αίμα χαμένο και κερδισμένο» και «Τα στερνά του Μίχαλου». Σήμερα ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου βρίσκεται στην δέκατη όγδοη έκδοση και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εστία!
Aγόρασε τώρα το μυθιστόρημα εδώ!
Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου είναι ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα, παρά τις μικρές ίσως υπερβολές του, μέσα από το οποίο ο συγγραφέας θέλει να απομυθοποιήσει τόσο τα γεγονότα εκείνα που αφορούν την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, όσο και τον τίτλο του ήρωα. Σκοπός ο οποίος επιτυγχάνεται σε βαθμό απόλυτο μέσα απ’ τη σαρκαστική, κυνική και αιχμηρή ματιά του συγγραφέα.
Πρωταγωνιστής του έργου είναι ο Μίχαλος Ρούσης, o κοτζάμπασης του Καστρόπυργου, που αποτελούσε την πρώτη πολιτεία του Μοριά. Ο Μίχαλος είναι ένας άνθρωπος ευδαιμονιστής και αρκετά φιλήδονος που απολαμβάνει λόγω κοινωνικής θέσης τα πλούτη, την εξουσία και τις γυναίκες των κολήγων του. Είναι ένας άνθρωπος υλιστής, μονώφελος, εγωπαθής και αρκετά δειλός, που ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τη διατήρηση της σωματικής του ασφάλειας, μα και του τεράστιου υλικού του πλούτου.
Ένας άνθρωπος που εκ πρώτης όψεως φαντάζει κάπως ρηχός κι ανώριμος, κάπως διαβρωμένος ηθικά και συνειδησιακά κυρίως όσον αφορά τα ιδανικά και τις αξίες που αφορούν το Έθνος.
Ο Μίχαλος Ρούσης λοιπόν είναι ένας αντί-ήρωας την καθημερινότητα του οποίου παρακολουθούμε με αμείωτο ενδιαφέρον στις σελίδες αυτού του βιβλίου από τη στιγμή εκείνη που ξεγελιέται, ταξιδεύει μέχρι την Τριπολιτσά και μπλέκεται σε έναν κυκεώνα καταστάσεων που απειλούν τη ζωή του. Καταστάσεις που θα τον αναγκάσουν να αλλαξοπιστεί για να τη διασφαλίσει! Όμως, η ζωή κυλά και τα γεγονότα τρέχουν…
Οι Έλληνες τελικά κερδίζουν τη μάχη κι ο Μοριάς περνά στα χέρια τους. Η ζωή του Μίχαλου Ρούση βρίσκεται για ακόμη μια φορά σε κίνδυνο, όντας πια ένας προδότης! Στο σημείο αυτό το ενδιαφέρον του αναγνώστη για την τύχη του Μίχαλου κορυφώνεται και το ερώτημα για το αν θα καταφέρει ο Μίχαλος να σώσει πάλι το τομάρι του έρχεται στο προσκήνιο, ξανά.
Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου είναι ένα μυθιστόρημα ηθογραφικό, αν και από πολλούς έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό μυθιστόρημα γεγονός που δε με βρίσκει κι απόλυτα σύμφωνο, τουλάχιστον όσον αφορά τα αμιγώς ιστορικά μυθιστορήματα, μιας κι ο αείμνηστος Καραγάτσης μέσα από το έργο του δεν επικεντρώνεται σε αυτά καθεαυτά τα ιστορικά γεγονότα, που αφορούν την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, μιας και τα περνά κάπως επιδερμικά, αλλά χρησιμοποιώντας τα ως φόντο στήνει το σκηνικό πάνω στο οποίο πραγματικά κεντά με τρόπο αριστοτεχνικό τη ζωή και τις σκέψεις του αντί-ήρωα Μίχαλου Ρούσου, δημιουργώντας τελικά ένα ψυχογράφημα σκέτο κομψοτέχνημα!
Γεγονός που φορτίζει το βιβλίο με τεράστιο εσωτερικό όγκο, αλλά και αμείωτο αναγνωστικό ενδιαφέρον αφού ο αναγνώστης μέσω του μυθιστορηματικού ήρωα έρχεται αντιμέτωπος με τις αλληλοσυγκρουόμενες σκέψεις και τα αντιθετικά του συναισθήματα. Μπορεί ο Μίχαλος να είναι ένας στυγνός τυχοδιώκτης, μα υπάρχουν στιγμές που η συνείδηση του ξυπνά και ψήγματα αισθημάτων που αφορούν αξίες και ιδανικά, όπως η έννοια του Έθνους, αναδίδονται στην επιφάνεια. Υπάρχουν στιγμές που ο αναγνώστης θυμώνει με τον ήρωα, μα και στιγμές που τον συμπονεί!
Ο Μ. Καραγάτσης παρά τις όποιες συγγραφικές ατασθαλίες του, δημιουργεί ένα μυθιστόρημα με διαχρονικό χαρακτήρα, όπου μέσα απ’ τις σελίδες του, στις οποίες επικρατεί διάχυτος σαρκασμός, καταφέρνει να οδηγήσει τον αναγνώστη στην απομάγευση των σχετιζόμενων με την έναρξη της ελληνικής επανάστασης γεγονότων, αλλά και να του δείξει πως τυχαία οι συγκυρίες μπορεί να συμβάλλουν στην ανάδειξη ενός ανθρώπου ως ήρωα.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν, θα ήθελα να κλείσω το συγκεκριμένο κείμενο με ένα απόσπασμα του βιβλίου του, που νομίζω βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στο σήμερα.
«Διαφθαρήκαμε μεσ’ στον πλούτο, παχύναμε μεσ’ στην καλοφαγία, σκουριάσαμε μεσ’ στην τεμπελιά. Κι άλλη φροντίδα δεν είχαμε παρά, πως ν’ αυγατίσωμε την καλοπέραση μας, πως να φυλάξωμε τη χαύνωση μας από κάθε κίντυνο. Καταντήσαμε αδύνατοι, άβουλοι, πλαδαροί. Καταντήσαμε σκληροί κι απάνθρωποι από δειλία· δειλία για τον κίντυνο της καλοπέρασης μας. Κι επειδή στους δειλούς δεν αρέσει η αλήθεια, αφιονίζομε συνέχεια τον εαυτό μας με ψέμα, με παραμύθι, που παίρνει στη μισόσβηστη λογική μας τη θέση της αλήθειας.» σελ. 99
Aγόρασε το βιβλίο άμεσα και σε προνομιακή τιμή εδώ!
Ιστορικά αφιερώματα: Το κίνημα του φιλελληνισμού και τα δάνεια κατά την ελληνική επανάσταση