Στέλλα ΡάπτηΜια γυναίκα που ενέπνευσε ένα διάσημο γλύπτη και διεκδίκησε μια θέση στην ιστορία της τέχνης
Η Καμίλ Κλοντέλ ήταν μια πολλά υποσχόμενη μαθήτρια του διάσημου γλύπτη Auguste Rodin. Παρά το νεαρό της ηλικίας της η καριέρα της ξεκίνησε ευνοϊκά. Παρουσιάζοντας έργα στο Salon d’ Automne και στο Salon des Independants στο Παρίσι.
Όταν πέθανε το 1943, ωστόσο, η κληρονομιά της Κλοντέλ ήταν ξεχασμένη. Η καλλιτέχνης θάφτηκε σε ανώνυμο δημόσιο τάφο. Όταν ο ανιψιός της προσπάθησε να μετακινήσει το σώμα της στον οικογενειακό τάφο μετά την ολοκλήρωση του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, πληροφορήθηκε ότι θα ήταν αδύνατο να βρεθεί.
Για δεκαετίες, η δουλειά της Κλοντέλ ήταν τόσο χαμένη στο χρόνο όσο η τελευταία της θέση ανάπαυσης. Τότε, το 1984, το Μουσείο Rodin έστησε μια περιοδική έκθεση των γλυπτών της. Πρώτα το 1988, στο βραβείο της Οσκαρ Καμίλ Κλοντέλ, στη συνέχεια το 2013, και πάλι σε ένα βιογραφικό του Ροντέν– καθώς και ένα παιχνίδι του 2012.
Αυτές οι δραματοποιήσεις της ζωής της Κλοντέλ συχνά προνοούσαν τον τραγικό ρομαντισμό της με τον Ροντέν για το καλλιτεχνικό του ταλέντο. Αλλά τώρα, η εστίαση είναι και πάλι στα υποβλητικά γλυπτά της.
Τον Μάρτιο, ένα μουσείο με τη μεγαλύτερη συλλογή έργων της Καμίλ Κλοντέλ στον κόσμο άνοιξε στο Nogent-sur-Seine της Γαλλίας, που βρίσκεται περίπου 70 μίλια νοτιοανατολικά του Παρισιού, όπου άρχισε η καλλιτεχνική της καριέρα.
Κανείς από τους γονείς της Κλοντέλ δεν ήταν καλλιτέχνες. Στην πραγματικότητα, «η μητέρα της θα προτιμούσε να κάνει κάτι άλλο, δηλαδή να παντρευτεί και να έχει παιδιά», λέει ο βιογράφος της Odile Ayral-Clause. Όμως, από την ηλικία των 12 ετών, που ζούσε στη Nogent-sur-Seine, είχε ξεκινήσει ήδη την γλυπτική με πηλό.
Ο γείτονας και ο σημαντικός γλύπτης Alfred Boucher (ο οποίος θα συνεχίσει να διδάσκει τους Modigliani και Chagall) αναγνώρισε το έμφυτο ταλέντο της Κλοντέλ και την πήρε ως φοιτήτρια. Ενθάρρυνε την ίδια και την οικογένειά της να μετακομίσουν στο Παρίσι, όπου θα εγγραφόταν στο μοναδικό σχολείο τέχνης της πόλης που διέθεταν τότε για γυναίκες.
Όταν ο Boucher κέρδισε το Grand Prix de Salon και μετακόμισε στη Φλωρεντία το 1881, ζήτησε από τον φίλο του Rodin να αναλάβει τα καθήκοντά του. Η Κλοντέλ και η φίλη της, Jessie Lipscomb, σύντομα απασχολήθηκαν στο στούντιο του Ροντέν στο rue d’Université.
Ο γλύπτης αναγνώρισε την ικανότητα της, βοηθώντας την να φτιάξει τα πόδια και τα χέρια για τους Burghers του Calais (1884-1995) και αργότερα τις καταραμένες ψυχές που κατοικούσαν στο μνημειώδες έργο του The Gates of Hell (1880-1917).
Βρήκε επίσης την Καμίλ Κλοντέλ ακαταμάχητη. Οι δύο σύντομα έγιναν εραστές, παρά την ηλικία των 24 ετών και την συνεχιζόμενη σχέση του Ροντέν με την συνεργάτη του Rose Beuret.
Έτσι ξεκίνησε μια δεκαετή σχέση, κατά τη διάρκεια της οποίας “το έργο του Ροντέν έγινε πολύ πιο αισθησιακό“, σημείωσε η Ayral-Clause.
Το φιλί (1889), η μνημειακή του οδύνη για την παθιασμένη αγάπη, σμιλεύτηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπως ήταν και το Eternal Idol (1890-1993).
Η Καμίλ Κλοντέλ προχωρούσε ταχύτητα ως γλύπτρια, αιχμαλωτίζοντας φευγαλέες στιγμές σε χάλκο και πηλό. Είναι πιθανό ότι οι δύο τους να συνεργάστηκαν κατά καιρούς. Ορισμένα γλυπτά δείχνουν το αποτύπωμα δύο σετ χεριών.
Η παρουσία του Ροντέν, θα ήταν για το υπόλοιπο της ζωής της τόσο κατάρα όσο και ευλογία. Χρησιμοποίησε τις γνωριμίες του στον κόσμο της τέχνης για να εισαγάγει στους δημοσιογράφους στο έργο της Καμίλ Κλοντέλ.
Αλλά οι κριτικοί έψαχναν ακούραστα για το στυλ του Ροντέν στα γλυπτά της, αναζητώντας ίχνη του κυρίου αντί να κρίνουν το έργο με βάση τα δικά του πλεονεκτήματα.
Η Καμίλ άρχισε να αντιφάσκει με αυτές τις συνεχείς συγκρίσεις. «Ήθελε να δείξει ότι ήταν κάτι περισσότερο από τον σπουδαστή του Ροντέν», λέει ο Ayral-Clause.
Ο Ροντέν έχει εδώ και καιρό φτιαχτεί ως κακός της ιστορίας, αλλά η Ayral-Clause λέει ότι πρόκειται για άδικο χαρακτηρισμό.
“Ήταν ένα λυπηρό πράγμα, πραγματικά. Συνάντησε τη γυναίκα της ζωής του πολύ αργά», λέει. “[Beuret] του ήταν καλό, έζησε με τη φτώχεια μαζί του, φρόντισε για τον άρρωστο πατέρα του. Ο Ροντέν δεν μπορούσε να την εγκαταλείψει. “
Τελικά, ήταν πάρα πολύ. Η Κλοντέλ έφυγε από το Rodin. Τερματίζοντας το φυσικό μέρος της σχέσης τους γύρω στο 1893 και τελικά έκοψε όλη την επικοινωνία μέχρι το 1898. Συνέχισε να κάνει δουλειά, με άγνοια, αλλά αγωνίστηκε να πάρει κρατικές προμήθειες. Τα γλυπτά της, ενώ λατρεύτηκαν από τους κριτικούς, ήταν πολύ ερωτικά για τα σκηνικά της εποχής.
Η Καμίλ Κλοντέλ ήθελε απεγνωσμένα να μεταφράσει τις πήλινες μακέτες του σε μάρμαρο, δεν μπορούσε να το αντέξει οικονομικά από μόνη της. Και όταν ζήτησε κυβερνητικές επιτροπές να παράγουν κομμάτια από πέτρα, όπως έκανε το 1892 για το γλυπτό της La Valse, τα έργα της κρίθηκαν υπερβολικά ριψοκίνδυνα για κρατική χρηματοδότηση.
Τελικά, η έλλειψη χρημάτων και η επιτυχία έφεραν την Κλοντέλ σε σημείο θραύσης. Έχει γίνει παρανοϊκή, η εμμονή της να κρατήσει κρυφή την δουλειάς της από τον Ροντέν και μια φαντασμένη ομάδα οπαδών, την οποία ονόμασε «συμμορία του Ροντέν». Κατέστρεψε μεγάλο μέρος του έργου της και μόνο ένα μικρό κομμάτι της παραμένει σήμερα.
Το 1913, απομακρύνθηκε βίαια από το σπίτι της και μεταφέρθηκε σε ένα άσυλο, στο οποίο έμεινε για τα τελευταία 30 χρόνια της ζωής της. Οι γιατροί συνέστησαν να φύγει μετά από πέντε χρόνια και να επισκέπτεται φίλους και συγγενείς, επέμενε ότι δεν έπρεπε να μείνει απομονωμένη. Αλλά η οικογένειά της έπρεπε να λάβει αυτή την απόφαση και η μητέρα και ο αδερφός της δεν ήθελαν να αναλάβουν την ευθύνη γι ‘αυτήν.