Κωνσταντίνα ΚαντζιούΖούμε τη ζωή μας σε έναν αέναο αγώνα, συνειδητά ή και ασυνείδητα, με σκοπό την καλή διαβίωση που επιφέρουν τα χρήματα. Όμως αυτό συνεπάγεται ένα καλό εισόδημα. Τι συμβαίνει όταν φτάνουμε να εξισώνουμε χαρακτήρες και εισπράξεις;
Μια βασική αντίληψη του μοντέρνου κόσμου μας, η οποία είναι και η πηγή ενός μεγάλου ποσοστού του άγχους μας για την καθημερινότητα και για την αποτυχία είναι ότι: “Είμαστε όσα εισπράττουμε”. Λέγοντας αυτό δε δηλώνουμε μόνο πως είναι κάτι όμορφο το να έχουμε πολλά λεφτά και υλικά αγαθά, αλλά και ότι το εισόδημα είναι μια πηγή σημαντικών, βασικών και αποφασιστικών πληροφοριών για τον χαρακτήρα μας, την νοητική μας ικανότητα και τις ηθικές μας βάσεις.
Αυτό για τον μοντέρνο κόσμο πάντα σημαίνει πως όσο πιο πολλά χρήματα διαθέτουμε τόσο αυξάνει όχι μόνο η χρηματική μας αξία, αλλά και η ανθρώπινη. Εξισώνονται δηλαδή οι όροι της χρηματικής με την ανθρώπινη αξία στον βωμό την ύψιστης χρηματικής απολαβής που μπορεί να προσφέρει τα πάντα: αγαθά, εφόδια πνευματικά, εμπειρίες. Όσα πιο πολλά χρήματα βγάζουμε, τόσο πιο πολύ αξίζουμε να υπάρχουμε. Έτσι, καθίσταται αδύνατο να φανταστούμε τους εαυτούς μας αξιοπρεπείς, καλούς, αλλά φτωχούς.
Είναι όμως όλα αυτά αλήθεια;
Ή μάλλον, καλύτερα, μας αξίζει να επιλέγουμε όλα αυτά ως τη δική μας αλήθεια;
Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως κατώτερους, να τους καταδικάζουμε με κάθε ευκαιρία, επειδή απλά δεν χαίρουμε ενός υψηλού μισθού; Για να εξηγήσουμε το φαινόμενο αυτό πρέπει να στραφούμε στα οικονομικά και πιο συγκεκριμένα στον τεχνοκρατικό τρόπο που ορίζεται ο μισθός στις μέρες μας. Εκεί ανακαλύπτουμε κάτι αξιοσημείωτο. Τα ημερομίσθια δεν καθορίζονται από την ανθρώπινη αξία κάποιου ή την κοινωνική του συνεισφορά.
Τα ημερομίσθια αποτελούν το αποτέλεσμα της έντασης με την οποία θέλουν κάποιοι άνθρωποι να ολοκληρωθεί μια δουλειά σε συνδυασμό με τον αριθμό των ανθρώπων που δύνανται να ολοκληρώσουν αυτή τη δουλειά.
Αν πολλοί άνθρωποι μπορούν να ολοκληρώσουν μια εργασία, όσο ανθρώπινα αξιοθαύμαστη και αν είναι αυτή, για παράδειγμα να κρατούν το χέρι ενός καρκινοπαθή στο νοσοκομείο, λίγα χρήματα θα προσφερθούν για αυτή. Αλλά αν υπάρχουν πολλοί λίγοι άνθρωποι να φέρουν αυτή την εργασία εις πέρας, όσο ασήμαντη και αν είναι, για παράδειγμα να κλωτσήσει κάποιος μια μπάλα 60 μέτρα μακριά και να σκοράρει, τότε θα προσφερθεί ένας υψηλός μισθός για αυτή.
Το ύψος των μισθών είναι απλά η ένταση της ζήτησης σε σχέση με την προσφορά εργασίας.
Μπορεί να μην μπορούμε εύκολα να αλλάξουμε πόσα χρήματα κερδίζουν οι άνθρωποι, αλλά μπορούμε σίγουρα να αλλάξουμε τη γνώμη μας για το εισόδημα κάποιου. Δεν είναι θέμα πολιτικής αλλά εκτίμησης. Μπορούμε να αλλάξουμε το τι σημαίνει ένα αξιοπρεπές ημερομίσθιο. Για αυτό πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας όλα όσα δεν ποσοτικοποιούνται μέσα στα πλαίσια του μισθού. Κάθε ίχνος αφοσίωσης, εξυπνάδας, φροντίδας, συμπόνοιας και δημιουργικότητας που κρύβονται πίσω από τον τεχνοκρατικό ορισμό του μισθού.
Περνώντας λίγες ώρες με έναν συνάδελφο, γνωρίζοντας τον χαρακτήρα πίσω από την προσφορά εργασίας, φτάνουμε σε ένα τρομακτικά εμφανές συμπέρασμα: “Δεν είμαστε όσα βγάζουμε!”