Κώστας ΔεσποτάκηςΌλοι παραληρούν για το νέο είδος τρόμου που έχει εμφανιστεί στις κινηματογραφικές αίθουσες. Πως ήρθε, όμως, στην επιφάνεια και τι σημαίνει για το μέλλον των ταινιών του είδους;
Τα τελευταία χρόνια οι κινηματογραφικές αίθουσες παίζουν μία πλειάδα από ταινίες τρόμου που εκτός του ότι σε τρομάζουν μέχρι θανάτου είναι και πολύ καλές!
Η δεκαετία του 90′ και του 2000 χαρακτηρίζεται από ταινίες τρόμου μέτριας έως πολύ κακής ποιότητας με την εμφάνιση κάποιας καλής ταινίας ανά δύο με τρία χρόνια. Τα σπλάτερ, μετά την μεγάλη εμπορική επιτυχία του Σε Βλέπω το 2004, κατέκλυσαν τις αίθουσες και απομάκρυναν όλο και περισσότερο την έννοια των ταινιών τρόμου από αυτή που είχαν πάρει τη “χρυσή εποχή” για τις ταινίες του είδους, το 70′ και το 80′.
Τότε π
ου μεγάλοι σκηνοθέτες, όπως ο Στάνλεϊ Κούμπρικ, Γουές Κρέιβεν και Τζον Κάρπεντερ έπλασαν ταινίες τρόμου που δεν έκλεινες τα μάτια σου από το αίμα που χυνόταν στην οθόνη αλλά από τις καταστάσεις που εμπλέκονταν οι χαρακτήρες.
Ταινίες που έχουν αφήσει εποχή για τον υπαρξιακό τους τρόμο, τον τρόμο του να μεγαλώνεις σε μία κοινωνία που αλλάζει συνέχεια, τον τρόμο του να μην ξέρεις τον δίπλα σου. Οι ταινίες αυτές μιλούσαν για όλα αυτά και έφτασαν τον τρόμο σε ένα καλλιτεχνικό ζενίθ που μετά το τέλος των δύο αυτών δεκαετιών πιστεύαμε ότι δεν θα ξαναγύριζε ποτέ.
Και ξαφνικά, κάπου εκεί στις αρχές του 2014 κάνει πρεμιέρα η ταινία της Τζένιφερ Κεντ με τίτλο Οι σελίδες του τρόμου. Μία ταινία που πραγματεύεται τη σχέση μιας μάνας με το παιδί της μετά από μία σοβαρή απώλεια στη ζωή τους, αυτή του πατέρα, και το τέρας που τους στοιχειώνει. Οι ερμηνείες, η μορφή του τέρατος, καθώς και η σκηνοθεσία σε έβαζαν να μην θέλεις να δεις άλλο, όχι μόνο γιατί αυτό που έβλεπες ήταν τρομακτικό, αλλά και για αυτά που ο τρόμος έκρυβε από πίσω του.
Ψυχολογικά τραύματα, τέρατα του εαυτού μας που πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτά και άλλα πολλά. Τότε κριτικοί και κοινό την είχαν χαρακτηρίσει ως μία από τις καλύτερες ταινίες του είδους που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια. Κανείς, όμως, δεν μας προετοίμασε για τη συνέχεια. Για τη γέννηση ενός νέου είδους τρόμου.
Κάπου το Νοέμβριο του 2014 έρχεται το A Girl Walks Home Alone at Night,της Άνα Λίλυ Αμιρπουρ. Μία Ιρανική ταινία τρόμου που διαφέρει από όλες τις άλλες ταινίες του είδους μέχρι τώρα. Τον Μάρτιο του 2015 έρχεται στις αίθουσες το Σε Ακολουθεί, του Ντέιβιντ Ρομπέρ Μίτσελ, που με τον τρόμο της ενηλικίωσης αλλά, ίσως, και των σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων φτάνει το είδος πολύ κοντά στην παλιά του αίγλη και τρόπο δημιουργίας.
Η συνέχεια ήρθε το στις αρχές του 2016 με τη γοτθική ταινία τρόμου του Ρόμπερτ Έγκερς, Η μάγισσα, και κορυφώθηκε φέτος με το It Comes at Night, του Τρέι Έντουαρτ Σουλτς. Δύο ταινίες που αυτό που τρέμουν οι χαρακτήρες δεν εμφανίζεται ποτέ. Μένεις να σε τρομάζουν οι χαρακτήρες, οι ήχοι, ο τρόπος που έχουν γυριστεί οι ταινίες και στο τέλος ο καθένας παίρνει από τη ταινία κάτι διαφορετικό. Κάτι που τρομάζει τον ίδιο πολύ.
Ας μη ξεχάσουμε ότι ο Σουλτς είπε για το It Comes at Night: “Πρώτον, υπάρχει το μέσα σου. Όλα ξεκίνησαν με το προσωπικό και στη συνέχεια προήλθαν από εκεί. Είχα μια σκληρή σχέση με τον μπαμπά μου. Αγωνίστηκε με τον εθισμό. Ξέφυγε τελείως και σταματήσαμε να μιλάμε για δέκα χρόνια. Ξαφνικά, διαγνώστηκε με καρκίνο του παγκρέατος, και πήγα σ ‘αυτόν. Δεν ήταν έτοιμος να φύγει. Ήταν τόσο γεμάτος λύπη. Και απλά προσπαθούσα να τον βοηθήσω να βρει ένα είδος ειρήνης. Ήταν η πιο τραυματική στιγμή της ζωής μου και όλα άλλαξαν από εκείνη τη μέρα.“
Οπότε καταλαβαίνεται ότι το νέο είδος τρόμου, που πολύ, συμπεριλαμβανομένης και της Guardian, το έχουν ονομάσει post-horror, προέρχεται από προσωπικές εμπειρίες. Αυτό που σε τρομάζει όταν είσαι μόνος σου. Αυτό που κρύβεται βαθιά μέσα στις σκέψεις σου. Αυτό που δεν ξέρεις πώς να αποφύγεις. Ίσως και τον ίδιο σου τον εαυτό.
Ευτυχώς, αυτό το νέο είδος ταινιών τρόμου έχει ωθήσει και τα μεγάλα στούντιο να παίρνουν πιο σοβαρά αυτές τις ταινίες. Έχοντας κυκλοφορήσει αριστουργηματικά στημένες ταινίες τρόμου που εμπνέονται από τις κλασικές ταινίες του είδους, όπως Ο Εξορκιστής.
Νομίζω ότι κανείς μας δεν μπορεί να κοιμηθεί μετά από μία προβολή της ταινίας Το Κάλεσμα (και του σίκουελ του), αλλά και κανείς μας δεν μπορεί να δει και να μην καταλάβει την αριστοτεχνία με την οποία είναι στημένο το Τρέξε! (για μένα μία από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς).
Το μέλλον για τις ταινίες τρόμου προβλέπεται λαμπρό, και εμείς σίγουρα σαν σινεφίλ αδημονούμε για το τι άλλο θα μας κρατήσει ξύπνιους το βράδυ. Και, μάλλον αυτό το κάτι θα έρθει πολύ σύντομα καθώς προβάλλεται ήδη στις αίθουσες Το Αυτό και στις 19 Οκτώβρη έρχεται η Μητέρα! του Ντάρεν Αρονόφσκι που έχει διχάσει και αναμένεται να σπρώξει και άλλο την έννοια του post- horror.