Φοίβη ΟικονομίδηΗ περιέργεια και η αδιακρισία είναι ελαττώματα, χαρακτηριστικά των περισσότερων ανθρώπων και μπορούν να επηρεάσουν τον εαυτό μας και τους άλλους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο νομίζουμε.
Η περιέργεια είναι ένα από τα χειρότερα ελαττώματα που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος. Σίγουρα έχεις υπάρξει κάποια στιγμή θύμα περιέργειας και σίγουρα έχεις γίνει κι εσύ θύτης. Η περιέργεια είναι ένα μικρόβιο το οποίο ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία. Δεν εννοώ αυτή την αθώα περιέργεια των μικρών παιδιών. Μιλάω γι΄ αυτήν που απευθύνεται στα μικρά παιδιά.
“Τα παιδιά είναι μικρά και δεν ξέρουν”, σκέφτεσαι. Εύκολα μπορείς να τους αποσπάσεις πληροφορίες. “Που μένει τώρα ο μπαμπάς σου Νικολάκη; Η μαμά μιλάει μαζί του στο τηλέφωνο; Βγαίνει με κάποιο φίλο της αυτόν τον καιρό η μαμά;” Αυτές είναι μερικές ερωτήσεις οι οποίες στοχεύουν στο να ελέγξουν το μυαλό ενός παιδιού με απώτερο σκοπό οι άλλοι απλά να κουτσομπολέψουν μόνο και μόνο για να περάσει ευχάριστα η ώρα και να νιώσουν καλύτερα με τον εαυτό τους.
Αυτή η περιέργεια αναπαράγεται συνεχώς. Γονείς ζητούν να μάθουν το βαθμό των άλλων παιδιών, να μάθουν τις επιδόσεις τους σε εξωσχολικές δραστηριότητες, να μάθουν για τις προσωπικές σχέσεις των έφηβων φίλων των παιδιών τους. Γονείς φτάνουν σε σημείο να ψάχνουν το κινητό των παιδιών τους διότι είναι επικίνδυνο και κακό που ένα αγόρι έχει φιλήσει το αγνό κοριτσάκι τους, και φυσικά η άτακτη μικρή αποπλάνησε το γιο τους ο οποίος δεν έχει πια μυαλό για τίποτα.
Στην πορεία αυτή η στάση θα αλλάξει διότι τα παιδιά τους είναι 30 χρονών και θα μείνουν “γεροντοκόρες” και “εργένηδες” οπότε η περιέργεια αλλάζει μορφή και γίνεται όλο και πιο πιεστική και προσβλητική εισβολή στη ζωή των παιδιών τους.
Η περιέργεια είναι ένα χαρακτηριστικό όλων των ανθρώπων, δυστυχώς. Το θέμα είναι να μάθουμε να τη διώχνουμε όταν έρχεται. Δεν είναι λοιπόν ενδιαφέρον όταν ένας άσχετος, απλά γνωστός σου, σού λέει ότι πάχυνες και ότι φαίνεσαι καταβεβλημένος και ρωτάει με αυτόν τον πόνο στα μάτια τι σου συμβαίνει και αν μπορεί να περάσει κάποια στιγμή για ένα καφέ. Αυτό είναι περιέργεια.
Όταν πριν από την ερώτηση “είσαι καλά;” υπάρχει μια προσβολή (π.χ. πάχυνες), δεν είναι ενδιαφέρον. Άνθρωποι με τους οποίους ποτέ μέχρι τώρα δεν είχατε σχέσεις ξαφνικά εμφανίζονται ως σωτήρες τη στιγμή που εσύ δεν είσαι καλά. Ξαφνικά ενδιαφέρονται για σένα; Όχι! Σε λυπούνται; Ναι! Και νιώθουν καλύτερα που τη θλίψη τη νιώθουν για σένα και όχι για κείνους.
Και ξαφνικά είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν σε όλα για να νιώσουν ακόμα μεγαλύτερη περηφάνεια για τον εαυτό τους. Εδώ είναι που η περιέργεια για το τι κάνει ο άλλος μετατρέπεται σε εγωιστική συμπεριφορά. Σε έναν δήθεν αλτρουισμό που όμως στόχο έχει την προσωπική ικανοποίηση.
Αυτή η περιέργεια είναι που μετατρέπει τους ανθρώπους σε ειδήμονες και εξειδικευμένους επιστήμονες σε κάθε τι που υποθέτουν ότι σε βασανίζει. Αρχικά, γίνεται η διαπίστωση (Δε φαίνεσαι καλά). Έπειτα, γίνονται οι υποθέσεις για τις πιθανές παθήσεις (Ίωση, κλιμακτήριος κλπ). Φτάνουν στη διάγνωση (Φταίει το ότι είσαι κλεισμένη μέσα στο σπίτι και έχεις πάθει κατάθλιψη).
Τέλος, σαν καλοί σωτήρες σε παραπέμπουν στον αρμόδιο κάθε φορά γιατρό. Αν είσαι τυχερός! Γιατί αν δεν είσαι, σου προτείνουν και θεραπεία από μόνοι τους. Αν πιάσεις τον εαυτό σου να νιώθει περίεργα και το στομάχι σου ανακατεύεται και γίνεται κόμπος καθώς μιλάτε, μη διανοηθείς να πιστέψεις ότι η διάγνωση ήταν τελικά σωστή. Είναι η δυσανεξία στην περιέργεια.
Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι φυσικά συμφεροντολόγοι και περίεργοι ούτε προσπαθώ να μπλέξω την περιέργεια με την κακία. Το μόνο που μπορώ να πω σίγουρα είναι ότι καλό θα ήταν όλο αυτό το “ενδιαφέρον” να το στρέψουμε προς τον εαυτό μας και αντί να αγωνιούμε για τις εξελίξεις στη ζωή των άλλων, να αγωνιούμε για τη δική μας εξέλιξη σαν άνθρωποι οι οποίοι έχουν μορφωθεί, έχουν τουλάχιστον δύο πτυχία και μεταπτυχιακά, παίζουν μουσικά όργανα, χορεύουν και μιλάνε για πολιτική και ιστορία και στους οποίους καθόλου δεν αρμόζει αυτή η αδιάκριτη συμπεριφορά.
Η εξέλιξη δεν είναι στις γνώσεις! Είναι στο μυαλό και στην ψυχή. Στην αντίληψη και την αναζήτηση αλλά και τη διατήρηση αξιών και αξιοπρέπειας.