Άρτεμις ΜόσχουΠόσο σημαντικό είναι τελικά να αγαπάς τον εαυτό σου;
Σίγουρα, ζούμε και αναπτύσουμε την προσωπικότητά μας κάτω από διόλου ευνοϊκές συνθήκες. Ωστόσο, όπως έχει λεχθεί, σε σε μια κοινωνία που επωφελείται από την αμφισβήτηση προς τον εαυτό μας, το να αγαπάς τον εαυτό σου ελιναι μια επαναστατική πράξη.
Ανασφάλεια. Μια λέξη, μια έννοια διάχυτη παντού. Βρες μου έναν άνθρωπο που να μην έχει έστω μια μικρή, καταχωνιασμένη έλλειψη εμπιστοσύνης για κάτι προς τον εαυτό του. Ακόμα και ο πιο δυναμικός χαρακτήρας, πάντα θα δειλιάζει μπροστά σε κάποιον άνθρωπο, σκέψη, φόβο. Ανασφάλεια την οποία ο καθένας πασχίζει να κρύψει κάποιες φορές πίσω από σχεδόν γελοίες, αποτυχημένες απόπειρες.
Το χαρακτηριστικό αυτό δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιέται ο καθένας μας. Δε γεννήθηκαν άνθρωποι φοβισμένοι, ούτε εγωκεντρικοί ούτε ανασφαλείς. Όσοι το υποστηρίζουν αυτό, ότι γεννήθηκαν με τα σφάλματα και τις ατέλειές τους, κατ’εμέ σφάλλουν. Μεγαλώνοντας και με βάση τα σύγχρονα δεδομένα και τα προϊόντα της πολιτισμικής παραγωγής, έπλασαν τους φόβους και τις ελλείψεις τους. Και κάπως έτσι, άρχισαν να δημιουργούνται τα κενά μέσα τους, κενά τα οποία άλλοτε αναγνωρίζουν, άλλοτε όχι.
Για την ανασφάλεια των ανθρώπων και τις πτυχές της θα μπορούσα να πω πολλά. Θα εστιάσω, ωστόσο, στην ανασφάλεια προς τον ίδιο μας τον εαυτό, στην αίσθηση ότι ποτέ δεν είμαστε «αρκετοί». Ανασφάλεια για τις ικανότητές μας, για το σώμα μας, για τα όνειρα τα οποία ενδόμυχα θέλουμε να φέρουμε εις πέρας, αλλά τρομάζουμε. Ανασφάλεια την οποία άλλοτε εξωτερικεύουμε, άλλοτε όχι, σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, δεν παύει να μας επηρεάζει.
Φταίμε εμείς γι’αυτό; Η γρήγορη απάντηση είναι όχι. Πώς να φταίμε, άλλωστε, όταν ζούμε και αναπτυσσόμαστε σε μια κοινωνία, η οποία σου επιβάλλει το πώς πρέπει να δείχνεις, τι είδους όνειρα πρέπει να έχεις, και πώς να τα κυνηγάς; Πότε μας παρότρυνε κάποιος ή μας έδειξε με το παράδειγμά του πώς είναι να πιστεύει κανείς στον εαυτό του; Να νιώθει άνετα κι αυτοπεποίθηση μέσα στο σώμα του; Κι αυτό, πιστεύω, είναι πολύ μεγάλο λάθος.
Δεν υποστηρίζω μια εκδοχή βουτηγμένη στην ηττοπάθεια, προς θεού. Το πώς διαχειριζόμαστε οποιοδήποτε ερέθισμα εμπίπτει κατά κύριο λόγο στη δική μας κρίση. Ωστόσο, οι περιστάσεις, ο περίγυρος και οι συνθήκες δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές.
Όπως και να έχει, ο εαυτός μας είναι εκείνος με τον οποίο οφείλουμε να έχουμε άριστη σχέση. Για να είμαστε εμείς καλά, αλλά και για να εκπέμπουμε αυτή τη θετικότητα στους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Και αυτή είναι μια διαδικασία η οποία περνά σχεδόν αποκλειστικά από το χέρι μας. Αν δεν ενεργοποιηθούμε, αν δεν αναλάβουμε εμείς οι ίδιοι δράση, κανείς δεν θα το κάνει για εμάς.
Καλύτερος φίλος είναι πρώτα ο εαυτός μας. Όλα εκεί ξεκινάνε και εκεί πάντα τελειώνουν. Γι’ αυτό οφείλουμε να τον προσέχουμε και να τον αγαπάμε όταν το χρειάζεται, να τον περιθάλπτουμε όταν υποφέρει. Να μην τον αφήνουμε ανεξέλεγκτο, ούτε έρμαιο στα χέρια του καθενός. Να μην τον διασκορπάμε όπου να ‘ναι, αλλά να τον χαρίζουμε εκεί που πραγματικά αξίζει.
Στο τέλος, με τον εαυτό μας και τη συνείδησή μας πέφτουμε στο κρεβάτι, σε εκείνον είμαστε υπόλογοι, με αυτόν έχουμε να ζήσουμε όλο το υπόλοιπο της ζωής μας. Κι αν δεν τα έχουμε καλά μαζί του, αν δεν είμαστε ευτυχισμένοι μέσα στο σώμα στο οποίο ζούμε, τότε η δυστυχία και η μιζέρια είναι δυστυχώς αναπόφευκτη.
Ο εαυτός μας είναι πάντα ο μεγαλύτερός μας σύμμαχος. Στις δύσκολες καταστάσεις, μπορούμε πάντα να καταφεύγουμε σε εκείνον. Εκείνος δε μας γνωρίζει, άλλωστε, καλύτερα από τον καθένα; Εκείνος δε γνωρίζει τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας, τα ελαττώματά μας και τους φόβους μας; Γι’αυτό λοιπόν επιβάλλεται να τον φροντίζουμε. Να επενδύουμε χρόνο στο να τον επαναφέρουμε όταν είναι πληγωμένος. Να του δώσουμε χρόνο και χώρο να επουλώσει τις πληγές του, να αναγεννηθεί μέσα απ’τις στάχτες του.
Είναι πολύ σημαντικό να αφιερώνουμε χρόνο να κάνουμε τον εαυτό μας καλύτερο, πληρέστερο, πιο ευτυχισμένο. Πώς το κάνουμε αυτό; Θέτοντας στόχους, και προσπαθώντας, με μικρά βήματα κάθε φορά, να τους φέρουμε εις πέρας. Προσπαθώντας να εκπληρώσουμε τα όνειρά μας. Βήμα βήμα, ένα σκαλοπατάκι τη φορά. Δε χρειάζονται ακραίες δράσεις, μόνο σιγουριά, συνέπεια και πίστη. Έτσι, σιγά σιγά θα γινόμαστε πιο δυνατοί, πιο φιλόδοξοι, πιο έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την κάθε αναποδιά. Γιατί, τι είναι πιο σημαντικό, πιο ελπιδοφόρο, απ’το να εργαζόμαστε ακούραστοι για την εκπλήρωση των στόχων και των ονείρων μας;
Οφείλουμε να σταματήσουμε να είμαστε τόσο σκληροί με τον εαυτό μας. Να μειώνουμε τόσο πολύ τα προτερήματά μας, αυτά τα χαρακτηριστικά που μας καθιστούν μοναδικούς, και να υπερτονίζουμε τα ελαττώματά μας. Η αυτοκριτική απέναντι στα προτερήματά μας είναι συνήθως ασυνήθιστα αυστηρή, σε σημείο που αδυνατούμε να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας σε όλο του το εύρος. Στην κάθε δυσκολία, δε διστάζουμε να αυτοτιμωρηθούμε, να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας στο στόχαστρο.
Με τις ανθρώπινες σχέσεις τι γίνεται; Οι σχέσεις με τους άλλους βοηθούν στην προσωπική μας εξέλιξη και την καλύτερη κατανόηση του εαυτού μας. Ωστόσο, αυτές δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Τις περισσότερες φορές, είναι δύσκολες και δυσνόητες, προκαλώντας παρεξηγήσεις και πόνο. Άλλοι άνθρωποι μένουν, άλλοι φεύγουν. Παρ’όλα αυτά, μέσα από αυτές τις δυσκολίες των ανθρωπίνων επαφών, πάντα θα βγαίνουμε πιο δυνατοί και πιο συνειδητοποιημένοι σχετικά με το τι ζητάμε. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις ως ένα μέσο για να καλύψουν τα κενά τους, ενώ άλλοι τελείως επιφανειακά. Άλλοι ελπίζουν πως έτσι θα γεμίσουν τα κενά τους.
Για να ευδοκιμήσει οποιαδήποτε τύπου σχέση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι πρώτα να τα έχουμε βρει με τον εαυτό μας. Μόνο έτσι θα εξελιχθούμε στο πλευρό του ανθρώπου που έχουμε επιλέξει, είτε φίλου, είτε συντρόφου, έχοντας καλές σχέσεις με τον εαυτό μας και έχοντας περάσει καιρό μόνοι μας μαζί του, ώστε να τον βοηθήσουμε να επουλωθεί και να ανοίξει πάλι τα φτερά του. Για να ευδοκιμήσουν οι σχέσεις πρέπει να τις δούμε σαν μια σειρά από ευκαιρίες, που θα μας βοηθήσουν να διερευνήσουμε τη συνείδησή μας και να ανακαλύψουμε μια πιο βαθύτερη αλήθεια σχετικά με εμάς τους ίδιους.
Ο εαυτός μας είναι το πιο σημαντικό, το πιο πολύτιμο κομμάτι που διαθέτουμε. Αντί να τον αναλώνουμε λοιπόν σε σχέσεις και καταστάσεις που δεν τον καλύπτουν, είναι καιρός να τον φροντίσουμε. Να κατανοήσουμε τις ανάγκες του, και να τον αφήσουμε να μας χαμογελάσει, να μας ξεδιπλώσει όλες του τις δυνατότητες. Ας πιστέψουμε λοιπόν σε αυτόν, και ας τον φροντίζουμε όπως του αξίζει. Να τον παινεύουμε και να μην τον τιμωρούμε άσκοπα. Μπορεί η ζωή να είναι ομαδική υπόθεση, αλλά στο τέλος μόνοι μας είμαστε πάντα παρέα με τον εαυτό μας. Γι’αυτό, ας φροντίσουμε να είναι τουλάχιστον ήρεμος κι ευτυχισμένος.