Εύα ΠαπαδοπούλουΤο κόστος της ιδιωτικοποίησης, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και η επόμενη μέρα
Από τη Λατινική Αμερική ως την Ευρώπη, το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης του νερού έχει ταράξει πολλές φορές τα ύδατα της πολιτικής και έχει καταστεί θέμα διχασμού. Ειδικότερα τις τελευταίες δεκαετίες, γίνονται ατελείωτες συζητήσεις για το εάν πρέπει να προωθηθεί η ιδέα της εκμετάλλευσης και διαχείρισης των υδάτινων πόρων από τον ιδιωτικό τομέα ή όχι .
Κατά πόσο είναι θεμιτή όμως η διαχείριση του πολυτιμότερου αγαθού του πλανήτη από ιδιωτικούς παράγοντες; Και κατά πόσο είναι δυνατό να μετατραπεί σε είδος προς πώληση για τη διασφάλιση κέρδους; Ειδικά σε μία εποχή που η πρόσβαση σε κάθε κοινωνικό αγαθό αποτελεί επίτευγμα;
Η πιθανότητα ιδιωτικοποίησης υπηρεσιών υδροδότησης πυροδοτεί αντιδράσεις παγκοσμίως. Ο “πόλεμος για το νερό” της Βολιβίας, στις αρχές του 2000 όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να το ιδιωτικοποιήσει, αποκλείοντας χιλιάδες κόσμο από την ελεύθερη πρόσβαση του σε αυτό, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η κατακραυγή ήταν τόσο ηχηρή που, εν τέλει, ο νόμος που καθιστούσε το νερό είδος πολυτελείας, αποσύρθηκε.
Σλοβενία: Το ημερολόγιο γράφει 17 Νοεμβρίου 2016 όταν με τον φόβο της εμπορευματοποίησης του νερού, η Σλοβενία γίνεται η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμπεριλαμβάνει το νερό στο Σύνταγμα ως αναπόσπαστο δικαίωμα για όλους τους πολίτες.
Τι συμβαίνει όμως όταν η πιθανή περίσταση της ιδιωτικοποίησης χτυπάει και τη δική μας πόρτα;
“Στη Σλοβενία” τονίζει από τη πλευρά της η Μ. Κανελλοπούλου, η συντονίστρια της καμπάνιας του SaveGreekWater “αυτό επιτεύχθηκε γιατί μάζεψαν οι πολίτες 52.000 υπογραφές (το 3% του πληθυσμού της χώρας) και έτσι κυριολεκτικά ανάγκασαν τη Βουλή τους να συζητήσει αυτό το ζήτημα.
Στην Ελλάδα όμως υπάρχει θεσμικό αδιέξοδο σ’αυτό το κομμάτι. Και έτσι οι τρόποι που μπορούμε να ενεργήσουμε είναι μέσω εκστρατειών ενημέρωσης και ενεργή συμμετοχή, ώστε να προσπαθήσουμε, με έμμεσους δυστυχώς τρόπους, να πραγματοποιήσουμε και εμείς αυτή τη συνταγματική αναθεώρηση.”
Με το σχέδιο της ιδιωτικοποίησης να προωθείται τόσο από τη Διεθνή Τράπεζα όσο και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ως προϋπόθεση ανανέωσης δανείων για τις χώρες που τα χρειάζονται, η ιστορία της Σλοβενίας μάλλον φαντάζει ουτοπία.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, δεσμευτικό μέρος του τρίτου μνημονίου είναι η πρόβλεψη πώλησης μέρους των ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ με ποσοστό 23% και 11% αντίστοιχα.
Η ιστορία έχει δείξει τα δεινά που επιφέρουν οι ιδιωτικοποιήσεις. “Από τη διεθνή εμπειρία βλέπουμε ότι υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα. Προβλήματα που έχουν ωθήσει 245 πόλεις σε 37 διαφορετικές χώρες του κόσμου να επανακρατικοποιήσουν τις υπηρεσίες“, επισημαίνει η κ. Κανελλοπούλου.
“Μερικά προβλήματα είναι η ραγδαία άνοδος των τιμών χωρίς λόγο όπως στο Βουκουρέστι που η τιμή δωδεκαπλασιάστηκε, υπάρχει συνήθως μια πτώση της ποιότητας του νερού ή ακόμα και προβλήματα με στοιχεία και μέταλλα που φτάνουν σε σημεία που δε θα έπρεπε να είναι”, συνεχίζει η ίδια.
“Πολλές οι περιπτώσεις διαφθοράς και απάτης όπως στη περίπτωση της Αγγλίας, ενώ τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι συμφωνίες κρατήθηκαν μυστικές από τους πολίτες -δηλαδή έχουμε έλλειψη διαφάνειας– όπως στη περίπτωση του Βερολίνου.”
Εκτός από τους κινδύνους που ελλοχεύουν, όμως, υπάρχουν και θετικές ενδείξεις που αναδεικνύουν την επιθυμία των πολιτών να βρίσκεται το νερό σε δημόσια χέρια, όχι μόνο ενστικτωδώς αλλά με έμπρακτες διαδικασίες.
Όταν πριν μερικά χρόνια η καμπάνια right2water συγκέντρωσε 2.000.000 υπογραφές από όλη την Ευρώπη με αίτημα την αναγνώριση του νερού ως ανθρώπινου αγαθού και τη θεσμοποιημένη προστασία του από την εμπορευματοποίηση, το θέμα έφτασε ως την Ευρωπαική Επιτροπή. Όμως η τελευταία δεν έκανε πολλά για να ικανοποιήσει την επιθυμία των πολιτών. Και εν τέλει δέχτηκε επιπλήξεις για αυτή της τη στάση.