Γιώργος ΒέρδηςΤι κοινό μπορεί να έχει μια εισαγγελέας στην Αργεντινή, μια οδηγός λεωφορείου στη Βαρσοβία και μια φοιτήτρια στο Μοντεβιδέο; Πώς και γιατί, σε ορισμένες από τις πιο συντηρητικές κοινωνίες του δυτικού κόσμου, βρέθηκαν οι γυναίκες σε εξέγερση;
Μπουένος Άιρες, Οκτώβριος 2016
Στις 8 Οκτωβρίου η Lucia Perez, μια δεκαεξάχρονη μαθήτρια από την Αργεντινή, απήχθη καθώς βρισκόταν έξω από το σχολείο της. Οι απαγωγείς της Lucia, αφού την νάρκωσαν, την βίασαν επανειλημμένα μέχρι που η Lucia πέθανε λόγω εσωτερικής αιμορραγίας.
Το φρικτό αυτό περιστατικό πυροδότησε ένα γυναικείο κίνημα κατά μήκος της Λατινικής Αμερικής που έχει ως σκοπό να μην επιτρέψει να βρεθεί μια ακόμη γυναίκα στη θέση της Lucia. Διαδηλώσεις οργανώθηκαν σε 80 πόλεις της Αργεντινής και 58 πόλεις στον υπόλοιπο κόσμο, με κεντρικό σύνθημα: Ούτε μια λιγότερη (#NiUnaMenos).
Ωστόσο, το κίνημα αυτό δεν αποτελεί απλώς μια οργισμένη αντίδραση απέναντι σε ένα αποτρόπαιο περιστατικό άλλα αντιπροσωπεύει την συσσωρευμένη απελπισία των γυναικών της λατινοαμερικάνικης κοινωνίας. Το κίνημα NiUnaMenos έχει τις ρίζες του στον Ιούνιο του 2015, οπού περίπου 300.000 Αργεντινοί συγκεντρώθηκαν έξω από το Αργεντίνικο κοινοβούλιο για να διαμαρτυρηθούν απέναντι στη βία κατά των γυναικών.
Σύμφωνα, λοιπόν, με στοιχεία τοπικών οργανώσεων μια γυναίκα στην Αργεντινή σκοτώνεται ανά 36 ώρες λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ το 2015 υποστηρίζεται ότι έλαβαν χώρα 275 δολοφονίες πού είχαν ως κίνητρο το φύλο.
”Αυτό είναι ένα μέρος πού οι κόρες μου δεν έχουν δικαιώματα, ένα μέρος οπού πηγαίνουν στο αστυνομικό τμήμα και οι καταγγελίες τους καταλήγουν σε ένα κουτί”
Διαδηλώτρια στην Deustche Welle
Οι γυναίκες στην Λατινική Αμερική έχουν κουραστεί και όπως δείχνουν τα γεγονότα, έχουν το δίκιο τους. Υποστηρίζουν ότι στις χώρες τους, τα αδικήματα εις βάρος τους δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τις τοπικές αρχές και τη δικαιοσύνη.
Η κυβέρνηση έχει προσπαθήσει να προκαλέσει αλλαγές στο νομικό πλαίσιο χωρίς όμως αυτό να επιφέρει ορατά αποτελέσματα. Συνεπώς, αυτή τη φορά οι γυναίκες στην Λατινική Αμερική ζητούν κάτι διαφορετικό. Ζητούν μια πολιτισμική αλλαγή κατά την οποία η έννοια του ανδρισμού δεν θα ταυτίζεται με τη βία και την ανωτερότητα αλλά με την προστασία των αδυνάτων και το δίκαιο.
Βαρσοβία, Οκτώβριος 2016
Ένα σχέδιο νόμου το οποίο κατατέθηκε στην Πολωνική Βουλή ξεσήκωσε τον γυναικείο πληθυσμό και στην Κεντρική Ευρώπη. Το σχέδιο αυτό κατατέθηκε από μια κίνηση πολιτών ενάντια στην έκτρωση που κατάφερε να μαζέψει περίπου μισό εκατομμύριο υπογραφές και προτείνει καθολική απαγόρευση της έκτρωσης στην Πολωνία.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο αυτό κάθε γυναικά που θα προχωράει σε άμβλωση θα τιμωρείται με φυλάκιση πέντε ετών, ενώ τιμωρία θα προβλέπεται και για τον γιατρό που θα την βοηθάει θέτοντας έτσι περιορισμούς σε γιατρούς που έρχονται αντιμέτωποι με περιστατικά απειλητικής εγκυμοσύνης για την μητέρα.
Το σημείο κλειδί για να καταλάβουμε την κατάσταση στην Πολωνία είναι το τρέχων νομικό καθεστώς που αφορά τις αμβλώσεις.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την νομοθεσία ή άμβλωση είναι ήδη απαγορευμένη. Οι μόνες περιπτώσεις που η άμβλωση είναι νόμιμη είναι όταν η εγκυμοσύνη οφείλεται σε βιασμό, όταν το έμβρυο εμφανίζει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία του και τέλος όταν το έμβρυο απειλεί την ζωή της μητέρας.
Η νομοθεσία αυτή έβρισκε αντίθετους τις τοπικές συντηρητικές οργανώσεις, το Πολωνικό ακροδεξιό κόμμα και την Καθολική Εκκλησία και συνεπώς οι ομάδες αυτές πρότειναν να καταργηθεί το δικαίωμα επιλογής των γυναικών ακόμα και όταν η μητέρα αποτελεί θύμα βιασμού ή απειλείται η υγεία της.
Οι γυναίκες της Πολωνίας όμως αποφάσισαν πώς δεν θα επιτρέψουν την επέμβαση τρίτων στις δικές τους επιλογές και έτσι την Δευτέρα 3 Οκτωβρίου αποφάσισαν να απεργήσουν από τις εργασίες τους και να συγκεντρωθούν στην Κεντρική Πλατεία της Βαρσοβίας, καθώς και σε άλλες μεγάλες πολωνικές πόλεις, ντυμένες στα μαύρα και φωνάζοντας: Θέλουμε γιατρούς και όχι ιεραποστόλους.
Άξια αναφοράς για την αξιολόγηση της κατάστασης είναι και η αντίδραση του Πολωνού Υπουργού Εξωτερικού, Witold Waszczykowski, ο οποίος όταν ρωτήθηκε για την διαδήλωση δήλωσε χαρακτηριστικά: ”Αφήστε τις να διασκεδάσουν”
”Πολλές γυναίκες σε αυτή τη χώρα νιώθουν ότι δεν έχουν δικαίωμα στην άποψη”
Magda Staroszczyk
Κατά μήκος της Γης, ο Οκτώβριος υπήρξε μήνας που μας θύμισε ότι οι γυναίκες σε ορισμένα μέρη του πλανήτη εξακολουθούν να νιώθουν κατώτερες απέναντι στους άντρες, τους νόμους και το κράτος. Έτσι αποφάσισαν να βρεθούν στους δρόμους και πλάι τους βάδισαν άντρες που επιθυμούν την ασφάλεια τους. Δεν ζήτησαν κάτι ουτοπικό ή κάτι άδικο. Τα αιτήματα τους είναι απλά.
Ζητούν να γίνεται δίκαιη έρευνα κάθε φορά που υποβάλλουν καταγγελία. Ζητούν να μην χρειαστεί να ερωτηθούν σε συνέντευξη από εργοδότη για το αν σχεδιάζουν να κάνουν παιδιά στο μέλλον. Και τέλος ζητούν να αποκτήσουν έλεγχο πάνω στο ίδιο τους το σώμα. Αιτήματα τόσο λογικά που όμως σε ορισμένες κοινωνίες μοιάζουν τόσο ριζοσπαστικά.