Νατάσα ΖωήΓια αυτές τις μέρες των γιορτών έχετε ακούσει πολλές ιστορίες. Έχετε ακούσει όμως τη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία μέσα από την Τέχνη;
Η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία μας ξεκινά με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ που επισκέπτεται την Παρθένο Μαρία για να της φέρει το χαρμόσυνο μήνυμα για τη γέννηση του Χριστού, θέμα αρκετά δημοφιλές στα έργα Τέχνης από τον Μεσαίωνα μέχρι και την Αναγέννηση, αλλά και την πιο σύγχρονη εποχή.
“The Annunciation, Philippe de Champaigne, 1645”
Γάλλος ζωγράφος του 17ου αιώνα γεννημένος στη Φλάνδρα (1602-1674) επηρεασμένος από το καλλιτεχνικό ρεύμα «Μπαρόκ», καλλιτεχνικό ύφος που διαμορφώθηκε στην ιστορική περίοδο 1600 – 1750 που ακολούθησε την Αναγέννηση. Έχει δημιουργήσει πίνακες και πορτραίτα με κυρίως θρησκευτικό θέμα και στα έργα του χαρακτηριστική είναι η χρήση φωτεινών χρωμάτων και η αυστηρότητα στις συνθέσεις του.
Οι μήνες περνούν και η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία μέσα από την Τέχνη συνεχίζεται με την ημέρα της γέννησης του Χριστού. Τα έργα που αποτυπώνουν τη στιγμή της Γέννησης είναι πολλά. Ας δούμε μερικά από αυτά…
“Geertgen tot Sint Jans- Nativity at Night (1484-90)”
Γνωστός και ως Geertgen van Haarlem (1465 -1495) , πιθανότατα γεννημένος στο Leiden της Ολλανδίας. Δεν γνωρίζουμε ακριβή στοιχεία για τη ζωή του, υπολογίζεται ότι πέθανε μόλις στην ηλικία των 28 και τα έργα του είναι 12-16 και κάποια από αυτά βρίσκονται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου ( Rijksmuseum, Λούβρο). Ο συγκεκριμένος πίνακας βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.
“El Greco-The Adoration of the Shepherds (1612-14)”
O γνωστός μας Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541- 1614), γεννημένος στην Κρήτη, έζησε στην Ιταλία και την Ισπανία και επηρεάστηκε από τους Τιντορέττο και Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής, υιοθετώντας στοιχεία από τον μανιερισμό (καλλιτεχνικό ρεύμα που αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο μία αντίδραση στην αισθητική της ώριμης Αναγέννησης, σηματοδοτώντας παράλληλα την μετάβαση στην μπαρόκ εποχή). Τον συγκεκριμένο πίνακα τον ολοκλήρωσε στον τελευταίο χρόνο της ζωής του και αποτελεί μικρογραφία του έργου το οποίο δημιούργησε για να διακοσμήσει τον τάφο του στην εκκλησία του Santo Domingo el Antiguo στο Τολέδο.
“Hugo van der Goes- Portinari Altarpiece (1475)”
ή Portinari Triptych, θ
εωρείται ένας από τους σημαντικότερους πρώιμους Φλαμανδούς ζωγράφους (1430/1440-1482). Το Τρίπτυχο του Πορτινάρι βρίσκεται στην Πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας και του ανατέθηκε για λογαριασμό της εκκλησίας του Σαν Ετζίντιο (San Egidio) του νοσοκομείου Santa Maria Nuova της Φλωρεντίας, από τον Τομμάσο Πορτινάρι (Tommaso Portinari), τον διευθυντή του υποκαταστήματος της Τράπεζας των Μεδίκων στη Μπρυζ, εξού και το όνομα του πίνακα. Θεωρείται ως η μεγαλύτερη εικόνα φλαμανδικής τέχνης που μπορούσε κανείς να δει στη Φλωρεντία, γι’ αυτό το λόγο επαινέθηκε πολύ.
“Jan Gossaert-The Adoration of the Kings (1510-15)”
Γνωστός και ως Γιαν Μαμπούζε (Jan Mabuse, 1478-1532) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, Ήταν ένας από τους πρώτους Φλαμανδούς καλλιτέχνες, ο οποίος επανέφερε την ιταλική τεχνοτροπία στη φλαμανδική ζωγραφική, εισάγοντας και το γυμνό στις ιστορικές του αλληγορίες. Η επιρροή από τον Hugo van der Goes (του προηγούμενου πίνακα) είναι εμφανής. Το έργο είναι ζωγραφισμένο πάνω σε μία ξύλινη επιφάνεια η οποία αποτελείται από έξι δρύινους πίνακες, σε κάθετη στοίχιση. Ο συγκεκριμένος πίνακας βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.
“Paul Gauguin- Geburt Christi, des Gottessohnes (1896)”
Σημαντικός Γάλλος ζωγράφος (1848-1903), εκπρόσωπος του ρεύματος του μεταϊμπρεσιονισμού και έντονα πειραματικός καλλιτέχνης που επηρέασε τα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης. Θεωρείται σήμερα ένας από τους μείζονες ζωγράφους όλων των εποχών. Επηρεάστηκε από τον ζωγράφο Εμίλ Μπερνάρ και μετέβαλε το ύφος της ζωγραφικής του χρησιμοποιώντας μεγάλες 
επιφάνειες και έντονα χρώματα. Απογοητευμένος από τον ιμπρεσιονισμό, στράφηκε περισσότερο στην αφρικανική τέχνη και την τέχνη της Ασίας. Γύρω στο 1888, ήρθε σε επαφή με το έργο του Βίνσεντ βαν Γκογκ και συνδέθηκε φιλικά μαζί του, τόσο ώστε να συγκατοικήσουν.
Εξαιτίας όμως της κατάθλιψης από την οποία έπασχαν αμφότεροι, η συγκατοίκηση αυτή κατέληξε σε έντονη διαμάχη μεταξύ τους με αποτέλεσμα ο βαν Γκογκ να κόψει μέρος του αριστερού αυτιού του, αφού προηγουμένως είχε απειλήσει να σκοτώσει τον Γκωγκέν. Σε κακή ψυχολογική κατάσταση, ο Γκωγκέν εγκατέλειψε την Ευρώπη το 1891, για να ταξιδέψει στην Πολυνησία.
Αρχικά εγκαταστάθηκε στην Ταϊτή και αργότερα στις νήσους Μαρκέζας. Εκεί πέρασε σχεδόν όλη την υπόλοιπη ζωή του. Τα έργα της περιόδου αυτής θεωρούνται ίσως τα καλύτερα δείγματα της εργασίας του και ξεχωρίζουν για τον έντονο συμβολισμό τους και τον πολλές φορές θρησκευτικό χαρακτήρα τους, εμφανώς επηρεασμένα από τον πολιτισμό των ιθαγενών της Πολυνησίας. Ένα τέτοιο δείγμα αποτελεί και ο συγκεκριμένος πίνακας.
Για να είμαστε ειλικρινείς βέβαια όταν ακούμε Χριστούγεννα, τα θρησκευτικά θέματα δεν είναι τα πρώτα που μας έρχονται στο μυαλό. Βλέπουμε μία Χριστουγεννιάτικη ιστορία στην τηλεόραση, την διαβάζουμε σε ένα βιβλίο, είτε την ακούμε μέσα από ένα τραγούδι. Το πρώτο πράγμα που έρχεται (σε μένα τουλάχιστον!) στο μυαλό, δεν είναι άλλο από το χιόνι! Έτσι λοιπόν η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία μέσα από την Τέχνη συνεχίζεται και σε πίνακες με χιόνια, αλλά και χριστουγεννιάτικα δέντρα και φωτάκια. Παντού φωτάκια!
“Lucien Pissarro-Ivy Cottage, Coldharbour: Sun and Snow (1916)”
Γάλλος ζωγράφος (1863-1944), γιος του Camille Pissarro, ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως «πατριάρχης του ιμπρεσσιονισμού», επηρεασμένος σαφέστατα λοιπόν από το ρεύμα του ιμπρεσσιονισμού και του Νέο-ιμπρεσσιονισμού. Ο συγκεκριμένος πίνακας έγινε στο Coldharbour που είναι μία περιοχή στη Νότια Αγγλία, κοντά στο Ντόρκινγκ.
“The Boulevard de Clichy under Snow, Norbert Goeneutte, 1875-6”
Γάλλος ζωγράφος (1854-1894), τον συγκεκριμένο πίνακα τον δημιούργησε σε συνεργασία με τον ζωγράφο Jean Béraud. Ο Goeneutte μελέτησε αρκετά για τον συγκεκριμένο πίνακα και χρησιμοποίησε την τέχνη της χαρακτικής στην αριστερή πλευρά, προσθέτοντας μερικές φιγούρες. Στον πίνακα επίσης παρατηρούμε και επιρροές από την Ιαπωνική χαρακτική.
Και μια που είπαμε για χριστουγεννιάτικο δέντρο και φωτάκια, πολλά φωτάκια, δεν μπορούσα να αντισταθώ…
