FrapressΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΔΑΝΕΙΟ
Το δεύτερο δάνειο της Ελλάδας, υπογράφηκε το 1825. Δυστυχώς, το πάθημα δεν έγινε μάθημα για τους επαναστατημένους Έλληνες. Τα ίδια του πρώτου δανείου, επαναλήφθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό στο δεύτερο, με καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα.
Με την πάροδο του χρόνου, ήταν φανερό ότι, η επανάσταση θα μπορούσε να εδραιωθεί μόνο με την δημιουργία ενός αξιόμαχου και δυνατού στόλου. Έτσι, προκρίθηκε η αίτηση χορήγησης δεύτερου δανείου, με σκοπό την ανεύρεση των απαραίτητων πόρων για τη δημιουργία του στόλου. Το ποσό που «δάνεισαν», ποιοι άλλοι (;), οι Άγγλοι τραπεζίτες -το σκάνδαλο του Λονδίνου– στην Ελλάδα, ανερχόταν στα δύο εκατομμύρια £. Ποσό δυσθεώρητο για τα δεδομένα της εποχής.
Ωστόσο, και αυτό, ναι μεν πιστώθηκε στο λογαριασμό της επανάστασης, αλλά ουδέποτε έφτασε στα χέρια των Ελλήνων. Συγκεκριμένα, η πραγματική αξία του δανείου ήταν το 49% των χρημάτων, ήγουν 284.000£, τα οποία, όμως, δεν βρίσκονταν στα ταμεία μας, αλλά στην Αγγλία και συγκεκριμένα στα χέρια των τραπεζιτών σε συνεννόηση με το «φιλελληνικό κομιτάτο» του Λονδίνου. Το καινούριο στοιχείο εδώ, είναι ότι αυτό το δάνειο είχε ομολογιακό χαρακτήρα, είχε εισέλθει δηλαδή στο χρηματιστήριο και η τιμή της μετοχής εξαρτιόταν άμεσα από την πορεία της επανάστασης. Τζόγος, δηλαδή με την τύχη ενός ολόκληρου λαού.
Μολοταύτα, ο στόχος παρέμενε αμετάβλητος. Η δημιουργία ενός ισχυρού στόλου, ικανού να αναμετρηθεί με τον τουρκικό.Έγινε παραγγελία, λοιπόν, για έξι υπερσύγχρονα ατμόπλοια, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν ολοκληρώσει τον πόλεμο νωρίτερα και, ακόμη, να μην χρειάζονταν η παρέμβαση των Μ. Δυνάμεων στο Ναυαρίνο. Από τα έξι ατμόπλοια, τα οποία η Ελλάδα παρήγγειλε και πλήρωσε, στα ελληνικά ύδατα έπλευσαν μόνο τα τρία, εκ των οποίων εγκαίρως – κατόπιν παρέμβασης του Άστιγγος- μόνο το ένα, η «Καρτερία». Τα άλλα δύο παρελήφθησαν μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, όταν πια δεν τα χρειαζόμασταν.
Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
Υπάρχει μια παροιμία στην Β. Αμερική, που αναφέρει: «Άλλο η καρδιά, άλλο τα λεφτά». Ενώ, οι Αμερικανοί, στην πλειονότητά τους, συμπεριλαμβανομένου και του Τύπου, είδαν με θετικό μάτι την ελληνική επανάσταση, η στάση τους, όταν η « χρεία» κουρτάλησε την πόρτα τους, δεν ήταν καθόλου συμπαραστατική. Στα μέσα της επανάστασης, η Ελλάδα προχώρησε σε μια γενναία, όσον αφορά τα οικονομικά της, παραγγελία στις Η.Π.Α. Συγκεκριμένα, παραγγέλθηκαν οκτώ φρεγάτες, δύο μεγάλες, έξι μικρές. Το αρχικό, συμφωνηθέν πόσο είχε οριστεί στις 155.000$. Το αποτέλεσμα ήταν, η Ελλάδα να πληρώσει τα τριπλά και να παραλάβει μια φρεγάτα. Αυτό συνέβη, διότι, όταν υπεγράφη η συμφωνία-σύμβαση, η ελληνική αντιπροσωπεία, όντας άπειρη στις διαπραγματεύσεις και πολλά εκ των στελεχών της επηρμένα από την δίψα για πλουτισμό, δεν αντιλήφθησαν τις αοριστίες και τα «παραθυράκια» του συμβολαίου. Έτσι, οι Αμερικάνοι – το ναυπηγείο της Νέας Υόρκης συγκεκριμένα, βρήκαν την ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν στις πλάτες της επανάστασης, ανεβάζοντας συνεχώς το κόστος κατασκευής. Παρόλα αυτά, υπήρξε αντίδραση από την «επίσημη» Ελλάδα, -αποστολή του Κοντόσταβλου, για την διαλεύκανση της υπόθεσης. Η διαμάχη έφτασε στα δικαστήρια, με την απόφαση να είναι εναντίων της Ελλάδας (απόφαση, η οποία πάρθηκε από έναν δικαστή, προφανώς, φίλα προσκείμενο ή εξαγορασμένο από την πλευρά των αντιδίκων). Σύμφωνα, λοιπόν, με την δικαστική απόφαση, η ελληνική πλευρά υποχρεούταν να αγοράσει τη μία εκ των φρεγατών, έναντι ενός εξωφρενικού ποσού, με τους κερδοσκόπους ατιμώρητους και το ταμείο των επαναστατών αδειανό.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εν κατακλείδι, η ιστορία της ελληνικής επανάστασης, όπως και κάθε επανάστασης, έχει πολλές πτυχές και παραμέτρους, οι οποίες απαιτούν χρόνια μελέτης και φυσικά, είναι αδύνατον να χωρέσουν σε ένα μικρό αφιέρωμα. Ωστόσο, υπάρχει ένα απαύγασμα μέσα από την έρευνα, το οποίο φωτίζει το χθες, δίνοντας μας τροφή για σκέψη στο σήμερα· ναι μεν , «δεν είν’ εύκολες οι θύρες εάν η χρεία τες κουρταλή», αλλά αν κοιτάξουμε καλύτερα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας θα διαπιστώσουμε ότι, σχεδόν διακόσια χρόνια μετά, οι παθογένειες και οι λόγοι που δεν άφησαν, ουσιαστικά, την Ελλάδα ακηδεμόνευτη, ισχύουν και δυστυχώς δεν φαίνεται να εξαλείφονται. Μήπως, θα έπρεπε να (ξανα)διαβάσουμε την ιστορία μας, για να δούμε το μέλλον μας… ;
Πηγές- Βιβλιογραφία- Αποσπάσματα:
- Ιστορία του ελληνικού έθνους, Παπαρρηγόπουλος, Οξύ. Αθήνα, 1971
- Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα, Μπελογιάννης Ν., Άγρα. Αθήνα, 2011
- Ο φιλελληνισμός και η επανασταση του 1821, Πρασσά Αννίτα, Δημιουργία, Αθήνα, 1999
- «Η Ελληνική Επανάσταση του ’21 – Τεκμήρια, αναψηλαφήσεις, ερμηνείες» , Κρεμμυδάς Β. ,Gutenberg , Αθήνα 2016
- The American people’s support to the Greek war of independence 1821,Athens, Papazissis publishers, 2010
-
Ιστορία του νέου ελληνισμού:πήγες της ιστορίας του νέου ελληνισμού, Βακαλόπουλος Απ., Αντ. Σταμουλης, Αθήνα, 2003
- Τα δάνεια της ελληνικής επανάστασης, Μηχανή του Χρόνου, Βασιλόπουλος Χ.
- http://helleniccomserve.com/greek_war_for_independence.html