Μαγδαληνή ΓκόγκουΣαν σήμερα, πριν από 35 χρόνια, ο Μπομπ Μάρλεϊ διαγνώσθηκε με όγκο στον εγκέφαλο. Στην πραγματικότητα, ο καρκίνος είχε ήδη κάνει μετάσταση στον εγκέφαλο, τους πνεύμονες, το ήπαρ και το στομάχι του Τζαμαϊκανού μουσικού.
Το 1980, ο Μάρλεϊ κατέρρευσε καθώς έκανε τζόκινγκ στο Central Park της Νέας Υόρκης. Τρία χρόνια νωρίτερα, το 1977, διαγνώσθηκε κακοήθες μελάνωμα στο πόδι του. Πιστός στις αρχές του ρασταφαριανισμού, αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό. Θεωρούσε πως κάτι τέτοιο θα επηρέαζε αρνητικά το χορό του, και πίστευε ότι το σώμα θα έπρεπε να είναι ολόκληρο. Μια γιατρός στο Μαϊάμι του είπε πως ο ακρωτηριασμός δεν ήταν απαραίτητος και έτσι προχώρησε στην αφαίρεση ενός μικρού κομματιού από το πόδι του.
Από πατέρα λευκό Τζαμαϊκανό αγγλικής καταγωγής και μητέρα μαύρη, ο Μάρλεϊ υπήρξε ουκ ολίγες φορές θύμα ρατσισμού. Ωστόσο, η στάση του απέναντι σε όσους τον περιφρόνησαν λόγω της ανάμεικτης καταγωγής του συνοψίζεται στις εξής προτάσεις:
“Δεν είμαι προκατειλημμένος απέναντι του. Ο πατέρας μου ήταν λευκός και η μητέρα μου μαύρη. Με φωνάζουν μιγά ή κάπως έτσι. Δεν είμαι σε καμία πλευρά. Ούτε στην μαύρη, ούτε στην λευκή. Είμαι στου Θεού την πλευρά. Αυτού που με έπλασε και με έκανε να προέρχομαι από την μαύρη και την λευκή”.
“I don’t really have no ambition you know. I only have one thing I’d really like to see happen. I’d like to see Mankind live together. Black, white, Chinese, everyone. That’s all.”
(“Ξέρεις, πραγματικά δεν έχω καμία φιλοδοξία. Μόνο ένα πράγμα θα ήθελα στα αλήθεια να δω να συμβαίνει. Θα ήθελα να δω την ανθρωπότητα να ζει ενωμένη. Μαύροι, άσπροι, Κινέζοι, όλοι. Αυτό είναι όλο.”)
Τα λόγια του Μάρλεϊ μοιάζουν τόσο οικεία και τόσο μακρινά ταυτόχρονα. Περιγράφει το αυτονόητο και απλό, το οποίο φαντάζει πλέον αν όχι αδύνατο, τότε σίγουρα άκρως μακρινό στον ορίζοντα. Οι προτάσεις του Μάρλεϊ για αγάπη, ειρήνη, ισότητα και ανεκτικότητα έπεσαν στο κενό. Λέξεις κλισέ, θα πει κάποιος, αλλά αν παρακολουθήσουμε τη ζωή του, θα δούμε ότι ο ίδιος δεν υπήρξε μόνο πασιφιστής, άλλα οπωσδήποτε και ακτιβιστής.
Το 1978 πραγματοποιήθηκε στο Κίνγκστον η περίφημη One Love Peace Concert. Πρόκειται για τη μεγάλη συναυλία που διοργανώθηκε στη Τζαμάικα, και στην οποία φυσικά τραγούδησε ο Μπομπ Μάρλεϊ. Στόχος της συναυλίας ήταν η εξομάλυνση της εμφύλιας πολιτικής διαμάχης που μάστιζε την εποχή εκείνη τη Τζαμάικα, μια διαμάχη μεταξύ του κυβερνώντος αριστερού Λαϊκού Εθνικού Κόμματος και του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος. Μία διαμάχη, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν, και λόγω της οποίας ο Μάρλεϊ έπεσε θύμα δολοφονικής επίθεσης το 1976. Στην One Love Peace Concert τραγούδησαν μεγάλα ονόματα της ρέγκε (και όχι μόνο) μουσικής σκηνής. Η μεγάλη στιγμή όμως ήταν όταν ο Μάρλεϊ κάλεσε τους ηγέτες των δύο κομμάτων, τον Michael Manley και τον Edward Seaga, και τους ένωσε ψηλά τα χέρια. Ήταν μία συμβολική κίνηση, η οποία στόχευε στην ευαισθητοποίηση και αντιπροσώπευε ακριβώς αυτό που επιθυμούσε ο Μάρλεϊ: Να δει τους ανθρώπους να ζουν ενωμένοι.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ζήτησε τη βοήθεια ειδικών στη Γερμανία. Συνειδητοποιώντας όμως ότι τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, αποφάσισε να επιστρέψει στην Τζαμάικα. Τα τελευταία λόγια στο γιο του Ziggy συνοψίζουν τα ιδανικά του και στέλνουν μήνυμα στην ανθρωπότητα:
Μία απόπειρα δολοφονίας το 1976, ένα τραυματισμένο δάχτυλο που αποδείχθηκε μοιραίο, το ποδόσφαιρο, ο ρασταφαριανισμός, η ρέγκε, η Τζαμάικα, η πίστη και η αγάπη του Μάρλεϊ για ειρήνη αποτελούν τις λέξεις-κλειδιά της ζωής του μεγάλου αυτού όχι μόνο καλλιτέχνη, αλλά και ανθρώπου. Πέθανε σε ηλικία 36 ετών. Στην κηδεία του είχε τιμές ήρωα.
Η μεταθανάτια συλλογή του Legend (1984), η οποία περιελάμβανε τραγούδια όπως τα “I Shot the Sheriff”, “No Woman, No Cry”, “Three Little Birds”, “Could You Be Loved”, “Jamming”, “Redemption Song” και “One Love”, πούλησε τα περισσότερα αντίτυπα στην ιστορία της ρέγκε μουσικής.
Το αστέρι του Μάρλεϊ στο Hollywood Walk of Fame.