FrapressH ζήλια είναι ένα τέρας με πράσινα μάτια…
Dolly Parton, τραγουδίστρια του Αμερικανικού νότου, γνωστή για τα country (και μη) τραγούδια της, την εμφάνισή της, που όσο περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και πιo φανταχτερή, και την διαχρονική Camp persona της που εμπνέει Drag εμφανίσεις σε όλο τον κόσμο.
Για την ιστορία, είχε συμμετάσχει ανώνυμα σε έναν διαγωνισμό με look-alike της, και υποδυόμενη τον εαυτό της έχασε, διότι «κάποιος άλλος της έμοιαζε πιο πολύ».
“I cannot compete with you, Drag Queen”, είχε πει αστειευόμενη.
Πάνω απ’όλα όμως, την γνωρίζουμε από το ιδιαίτερα επιτυχημένο τραγούδι της με τίτλο “Jolene”.
Φυσικά σκασίλα σας όλα τα παραπάνω διότι μετά το «Ντόλυ Παρ’τον» σταματήσατε να διαβάζετε και τώρα έχετε ένα ηλίθιο χαμόγελο στα χείλη σας. Το προσπερνώ.
Το τραγούδι αυτό, από το ’73 που πρωτοκυκλοφόρησε, έχει διασκευαστεί πολλές πολλές φορές από καλλιτέχνες όπως οι “White Stripes”, οι “Sisters of Mercy”, η “Miley Cyrus” , η “Olivia Newton–John” (ναι, αυτή η ξανθούλα από το Grease), και θεωρείται πλέον διαχρονικό.
Νάτο.
Και επειδή ξέρω ότι η πιθανότητα να ψάξετε τους στίχους ή να μπείτε στο Lyricstranslate.com είναι σχετικά χαμηλή, εγώ όμως χρειάζομαι διαβασμένο κοινό, σας παραθέτω τους στίχους και ραντεβού πιο κάτω για τη συνέχεια.
Jolene, Jolene, Jolene, Jolene Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν
I’m begging of you, please Σε ικετεύω, σε παρακαλώ
don’t take my man μη μου πάρεις τον άντρα
Jolene, Jolene, Jolene, Jolene Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν
Please don’t take him Σε παρακαλώ μη μου τον πάρεις
just because you can απλά και μόνο επειδή μπορείς
Your beauty is beyond compare Η ομορφιά σου είναι ασύγκριτη
With flaming locks of auburn hair Με φλογερές μπούκλες καστανοκόκκινων μαλλιών
With ivory skin Με ιβουάρ δέρμα
and eyes of emerald green και μάτια πράσινα του σμαραγδιού
Your smile is like a breath of spring Το χαμόγελό σου είσαι σαν μια πνοή άνοιξης
Your voice is soft Η φωνή σου είναι απαλή
like summer rain σαν την καλοκαιρινή βροχή
And I cannot compete with you, Και δεν μπορώ να σε συναγωνιστώ,
Jolene Τζολίν
He talks about you in his sleep Παραμιλάει στον ύπνο του για σένα
And there’s nothing Και δεν υπάρχει τίποτα
I can do to keep from crying που να μπορώ να κάνω για να σταματήσω να κλαίω
when he calls your name, όταν εκείνος λέει το όνομά σου,
Jolene Τζολίν
But I can easily understand Μα εύκολα μπορώ να καταλάβω
How you could easily Πόσο εύκολα θα μπορούσες
take my man να μου πάρεις τον άντρα
But you don’t know ‘Ομως δεν ξέρεις
what he means to me, Jolene τι σημαίνει για μένα,Τζολίν
You could have your choice of men Θα μπορούσες να έχεις πολλούς άντρες να διαλέξεις
But I could never love again Όμως εγώ δεν θα μπορούσα να ξανάαγαπήσω
He’s the only one for me, Jolene Είναι ο ένας και μοναδικός για μένα, Τζολίν
I had to have this talk with you Έπρεπε να κάνω αυτή τη συζήτηση μαζί σου
My happiness depends on you Η ευτυχία μου εξαρτάται από σένα
And whatever you decide to do, Jolene Και από ό,τι αποφασίσεις να κάνεις, Τζολίν
Jolene, Jolene, Jolene, Jolene Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν
I’m begging of you, please Σε ικετεύω, σε παρακαλώ
don’t take my man μη μου κλέψεις τον άντρα
Jolene, Jolene, Jolene, Jolene Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν
Please don’t take him Σε παρακαλώ μη μου τον πάρεις
even though you can ακόμα και αν μπορείς
Jolene, Jolene Τζολίν, Τζολίν
Βλέπουμε, λοιπόν, πως πρόκειται για μια ικεσία, μια εξομολόγηση, μια κατάθεση ψυχής, όπως θέλετε πείτε το, από την τραγουδίστρια στην «Τζολίν», μια πανέμορφη κοπέλα την οποία θεωρεί απειλή για τη σχέση της.
Κλασσικό μοτίβο «Αχ βαχ ερωτικό τρίγωνο-μαθηματικός εφιάλτης-ζήλια-η μοιραία γυναίκα εμφανίζεται να μου πάρει ότι αγαπάω» και επειδή όπως είδαμε και παραπάνω σας αρέσουν τα σεξιστικά λογοπαίγνια, την έχετε ήδη καταχωρήσει στο μυαλό σας ως «η Τζολίν το τσουλί».
Πράγματι, το τραγούδι αυτό δεν φαίνεται να ξεχωρίζει ιδιαίτερα από τα τόσα άλλα που έχουν γραφτεί και παρουσιάζουν την απόγνωση και τη ζήλια που μπορούν να επιφέρουν οι ερωτικές σχέσεις. Προσωπικά όμως (νομίζω ότι) διακρίνω και πολλά παραπάνω στοιχεία που κάνουν το τραγούδι αυτό τόσο χαρακτηριστικό.
Η αλήθεια είναι πως όπου υπάρχει ζήλια, υπάρχουν και συναισθήματα όπως η ανασφάλεια, ο φόβος και ούτω καθεξής. Όπως παρατηρήθηκε στην ταινία «Πέντε λεπτά ακόμα»:
– Η ζήλια είναι ξαδέρφη της ανασφάλειας. Είναι επίσης κόρη της απόρριψης.
– …Και κουμπάρα της μ@λακίας!
Ανασφάλεια λοιπόν, είναι αυτό που ωθεί την πρωταγωνίστρια να απευθυνθεί (άμεσα ή έμμεσα) στην Τζολίν, της οποίας το εύηχο, θα λέγαμε, όνομα επαναλαμβάνει σαν προσευχή ξανά και ξανά μέσα στο τραγούδι.
Όπως το παιδί φοβάται τον μπαμπούλα που θα έρθει τη νύχτα, έτσι και αυτή ανατριχιάζει όταν ακούει την Τζολίν να μπαίνει στα όνειρα του καλού της και τρόπον τινά στο κρεβάτι τους.
Για την ίδια την Τζολίν δεν ξέρουμε τίποτα, πέρα από το γεγονός ότι είναι γκομενάρα. Δεν ξέρουμε τι χαρακτήρα έχει ή αν είναι έξυπνη, δεν ξέρουμε αν πράγματι προσεγγίζει (συνειδητά ή ασυνείδητα) τον άντρα της πρωταγωνίστριας, δεν ξέρουμε τι σχέση έχουν μεταξύ τους οι δύο γυναίκες. Για την ακρίβεια δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει, ή αν αποτελεί απλά προσωποποίηση των φοβιών που έχει η πρωταγωνίστρια.
Επίσης δεν γνωρίζουμε αν είναι η πρώτη ή η τελευταία φορά που την παρακαλά η κοπέλα να μείνει μακριά από τη ζωή τους.
Η εικόνα αυτή σε πολλούς θυμίζει το κλασσικό δίπολο «Συζύγου-Ερωμένης», την αιώνια αντίθεση των δύο γυναικείων καρικατούρων που μας παρουσιάζει ξανά και ξανά η κοινωνία. Ίσως καθρεφτίζει τους γάμους της Δύσης και ιδιαίτερα του Αμερικανικού νότου, βλέπε «Παθητική νοικοκυρά της οποίας ο άντρας σαγηνεύεται από την άβγαλτη καλλονή της περιοχής».
Θυμίζει όμως και σε μεγάλο βαθμό εφηβικές ηλικίες, στις οποίες τείνουν να υπάρχουν μεγαλύτερα ποσοστά ανασφάλειας, καθώς θεωρείται η χαρακτηριστική ηλικία στην οποία ο άνθρωπος ανακαλύπτει τον εαυτό του.
Μπορεί το ζευγάρι να μην είναι καν παντρεμένο, καθώς σε κάποιες περιοχές της Αμερικής, το κτητικό «Ο άντρας μου/Η γυναίκα μου» χρησιμοποιείται γενικότερα για να περιγράψει το νυν έτερον ήμισυ.
Πολύ παραπάνω η Τζολίν συμβολίζει την ίδια την Εξιδανίκευση, αυτό με το οποίο δεν μπορείς να συγκριθείς.
Η αντίζηλος με την περισσότερη ομορφιά, η συνάδελφος με τα καλύτερα προσόντα, η συμμαθήτρια με τους καλύτερους βαθμούς, το άτομο με τη μεγαλύτερη δημοφιλία, το άτομο που είναι πιο καλός φίλος, ο αδερφός που αγαπάνε πιο πολύ οι γονείς.
Πολύ περισσότερο, η πρωταγωνίστρια συμβολίζει την παθητικότητα στις προκλήσεις αυτές. Δεν προσπαθεί να βάλει ένα τέλος στον εφιάλτη της.
Θεωρεί τον εαυτό της εξ ορισμού κατώτερο και δεν προσπαθεί καν να τον εξελίξει. Δεν απευθύνει τις ανησυχίες της στον ίδιο τον σύντροφό της, δεν τον χωρίζει.
Όχι. Παρακαλά την κοπέλα, η οποία ηθικά ίσως και να ευθύνεται λιγότερο για την κατάσταση, να κάνει πίσω και να μην της «κλέψει» τον άντρα της, τον οποίο θεωρεί άβουλο.
«Σε παρακαλώ, μην μου πάρεις το παιχνίδι μου, έλα τώρα, με τα προσόντα που έχεις εσύ θα βρεις κάποιο άλλο στο λεπτό, μόνο μην πάρεις το δικό μου».
«Έλα, παραχώρησέ μου την προαγωγή, δείξε λίγη ανθρωπιά».
Πράγματι, σύμφωνα με την Parton (σιωπή είπα, μικροί ανόητοι) το τραγούδι το εμπνεύστηκε από μια κοκκινομάλλα τραπεζική υπάλληλο που φλέρταρε με τον άντρα της το διάστημα που ήταν νιόπαντροι. Επίσης δήλωσε ότι το όνομα, καθώς και το εξωτερικό παρουσιαστικό, είναι βασισμένα σε ένα μικρό κορίτσι που είχε έρθει να της ζητήσει αυτόγραφο:
Μου είπε ότι τη λένε “Τζολίν”.
«Στοιχηματίζω πως σε ονόμασαν έτσι από τον πατέρα σου, πάω στοίχημα ότι το όνομα του πατέρα σου είναι “Τζο”» Είπα.
Απάντησε: «Όχι, σκέτο Τζολίν».
Είπα: «Λοιπόν, αυτό είναι το πιο όμορφο όνομα που έχω ακούσει ποτέ».
Οπότε άρχισα να σιγομουρμουρίζω : «Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν, Τζολίν… Θα σου γράψω ένα τραγούδι, και αν ποτέ το ακούσεις, θα ξέρεις ότι είναι για σένα».
Σε ευρύτερα πλαίσια ποπ και μη κουλτούρας τώρα, παρατηρούμε πως το όνομα αυτό είναι σύνηθες στην Αμερική μαζί με τα: Kathleen, Arlene, Maureen, Adaleen, Evangeline κτλ κτλ.
Επίσης, στο “Whip It” βλέπουμε τις δύο φίλες να τραγουδούν και να χορεύουν το Jolene ενώ αυτό παίζει στο ραδιόφωνο, αλλάζοντας τη λέξη αυτή με το Bodeen, την πόλη του Τέξας στην οποία ζουν και η οποία τις εγκλωβίζει λόγω του ότι είναι επαρχία.
Είναι, επίσης, ο τίτλος μιας ταινίας του 2008, η οποία αν και δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την υπόθεση του τραγουδιού, παρουσιάζει μια παθητική και μοιρολατρική πρωταγωνίστρια,η οποία για κάποιο λόγο εξιδανικεύεται από όποιον γνωρίζει, το μοτίβο της απιστίας, καθώς και το χαρακτηριστικό κόκκινο μαλλί συνδυασμένο με πράσινα μάτια.
Πρασινομάτα και Κοκκινομάλλα, όπως περιγράφει και ο Μάνος Χατζιδάκις τη γάτα που προσπαθεί να ξεγελάσει το χρυσόψαρο στο ομώνυμο τραγούδι. Χρησιμοποιήθηκε για την ταινία «Το κοροϊδάκι της Δεσποινίδος» και το τραγούδησαν η Τζένη Καρέζη και ο Ντίνος Ηλιόπουλος.
Γενικά το κόκκινο και το πράσινο είναι χρώματα έντονα, που «ταιριάζουν» μεταξύ τους (όπως το μπλε με το πορτοκαλί και το κίτρινο με το μωβ. Ένα από τα 3 βασικά χρώματα δηλαδή + η μίξη από τα άλλα 2. Να ‘ναι καλά τα καλλιτεχνικά που έκανα).
Είναι επίσης χρώματα που συναντά κανείς συχνά στη φύση (φωτιά, γρασίδι, αίμα, κ.τ.λ.) και συμβολίζουν το πάθος και την γαλήνη αντίστοιχα.
Σε κάποια μέρη, τα κόκκινα μαλλιά και τα πράσινα μάτια είναι σπάνια, και κατά συνέπεια τα χαρακτηριστικά αυτά θεωρούνται εξαιρετικά ελκυστικά, ειδικά όταν συνδυάζονται με «λευκό» δέρμα (όπως στο τραγούδι). Ακόμα, έχουν διαδοθεί πολλές προκαταλήψεις και στερεότυπα για τα άτομα αυτά κατά καιρούς.
Σε πολλές εποχές και πολιτισμούς για παράδειγμα, το κόκκινο μαλλί ήταν άξιο θαυμασμού, ή προκαλούσε φόβο και κοροїδία. Πολλοί λένε πως οι άνθρωποι με κόκκινα μαλλιά έχουν έντονο ταμπεραμέντο και «κοφτές» γλώσσες. Θεωρούταν επίσης πως το κόκκινο μαλλί είναι σημάδι ζωώδους σεξουαλικής επιθυμίας και ηθικού εκφυλισμού. Ο Montague Summers, στην μετάφραση του “Malleus Maleficarum” , δηλώνει πως το κόκκινο μαλλί και τα πράσινα μάτια θεωρούνταν σημάδι μάγισσας, λυκανθρώπου ή βρυκόλακα, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Στη σύγχρονη εποχή, έχουμε αντίστοιχες παρανοήσεις όπως το ότι «Οι gingers (άτομα με κόκκινη κόμη) δεν έχουν ψυχή», ή επιστημονικές έρευνες που δηλώνουν ότι οι κοκκινομάλληδες έχουν διαφορετική αντίληψη του σωματικού πόνου, σε σχέση με άλλα άτομα.
Προσωπικά θεωρώ το κόκκινο μαλλί και τα πράσινα μάτια απλά πανέμορφα.
Παρ’όλα αυτά, νομίζω πως η τέλεια φράση για να συνοψιστεί το άρθρο αυτό είναι το απόφθεγμα: