Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας, γεννημένος στις 3 Σεπτεμβρίου 1940 στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, σε μια μεσαίας τάξης και ευρωπαϊκής καταγωγής οικογένεια.  Στα 14 του χρόνια πουλάει την πρώτη του πολιτική γελοιογραφία στο εβδομαδιαίο περιοδικό “El sol” του σοσιαλιστικού κόμματος της Ουρουγουάης και συνεχίζει τη δημοσιογραφική του πορεία ως συντάκτης του περιοδικού “Μάρτσα”. Ο Γκαλεάνο διαθέτει συγγραφικό ταλέντο, αποτέλεσμα του οποίου είναι η έκδοση πλήθους βιβλίων, μεγάλος αριθμός των οποίων μεταφράστηκε και στα ελληνικά. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και το γνωστό έργο του “Οι ανοιχτές πληγές της Λατινικής Αμερικής” στο οποίο ο Γκαλεάνο ασκεί έντονη κριτική στις δυτικές κοινωνίες, οι οποίες εν ονόματι του κέρδους και του συμφέροντος δεν διστάζουν να εγκαθιδρύσουν δικτατορίες και να αποικήσουν ξένα εδάφη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των κονκισταδόρων στις περιοχές της Λατινικής Αμερικής.

Το εν λόγω βιβλίο, που πρωτοκυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, λογοκρίθηκε και απαγορεύτηκε από τα τότε στρατιωτικά δικτατορικά καθεστώτα της Ουρουγουάης, της Αργεντινής και της Χιλής. Παρόλα αυτά, διόλου δεν προκαλεί περιέργεια το γεγονός ότι ο Γκαλεάνο συνέχισε να γράφει και να εκδίδει βιβλία, αφού ο ίδιος ανέκαθεν εξέφραζε την αντίθεσή του σε κάθε είδους ανελεύθερη μορφή διακυβέρνησης. Για τον φόβο, μάλιστα, έχει διατυπώσει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα άποψη: Ζούμε στα χρόνια του φόβου. Φοβάται η γυναίκα τη βία του άντρα και ο άντρας την άφοβη γυναίκα. Φόβος των κλεφτών, φόβος της αστυνομίας. Φόβος της πόρτας χωρίς κλειδαριά, του χρόνου χωρίς ρολόγια, του παιδιού χωρίς τηλεόραση, φόβος της νύχτας χωρίς υπνωτικά χάπια και φόβος της ημέρας χωρίς διεγερτικά χάπια. Φόβος του πλήθους, φόβος της μοναξιάς, φόβος απ’ όσα έγιναν και για όσα θα γίνουν, φόβος του θανάτου, φόβος της ζωής.

Το 1973 ο Γκαλεάνο εξορίζεται από την πατρίδα του, αφού το τότε αυταρχικό καθεστώς δεν ανέχεται τις απόψεις του σχετικά με την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα, και καταφεύγει στη γειτονική Αργεντινή, την οποία όμως θα εγκαταλείψει λίγα χρόνια αργότερα για τη μακρινή Ισπανία. Το 1985 επιστρέφει στο Μοντεβιδέο.

Άνθρωπος με έντονο ενδιαφέρον για θέματα πολιτικά και κοινωνικά, έχει εκφράσει τις απόψεις του για σημαντικές προσωπικότητες της ιστορίας. Σε συνέντευξη στον Iosu Perales, δήλωσε για τον Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα πως “ακόμα και με το άσθμα του ήταν ολοκληρωμένος. Θα πρέπει να σημειώσουμε το ιστορικό γεγονός ότι στον Τσε δεν υπήρχε αντίφαση ανάμεσα σε αυτό που είπε και σε αυτό που έκανε, και αυτό είναι που δεν του συγχωρούν οι δογματικοί. Αμφισβήτησε την εξουσία και το χρήμα και έπαιξε τη ζωή του κορώνα-γράμματα. Ο Τσε προειδοποιούσε για τον κίνδυνο της απληστίας λέγοντας “προσέξτε τους κινδύνους της απληστίας” και γι’ αυτό αυτοσαρκαζόταν που τα χαρτονομίσματα είχαν την υπογραφή του, όταν ήταν πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Κούβας.”

Το 2008, μετά την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ο Γκαλεάνο είχε σχολιάσει ότι “Ο Λευκός Οίκος θα είναι σύντομα ο Οίκος του Ομπάμα, αλλά ο Λευκός Οίκος χτίστηκε από μαύρους σκλάβους, Και θα μου άρεσε και ελπίζω να μην το ξεχάσει ποτέ”. Θίγοντας βέβαια και το ρόλο της Ευρώπης στο χώρο της παγκόσμιας οικονομίας και πολιτικής, το 2009 αναφέρει ότι “Όχι μόνο οι Η.Π.Α. αλλά και μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουν σπείρει δικτατορίες σε όλον τον κόσμο. Και νιώθουν ότι θα μπορούσαν να διδάξουν τι σημαίνει δημοκρατία”.

Πηγή έμπνευσης και για το νοτιοανατολικό Μεξικό αποτέλεσε ο μεγάλος συγγραφέας. Απόδειξη αποτελεί η υιοθέτηση του ονόματός του (“Γκαλεάνο”) από το δάσκαλο των ανταρτών Ζαπατίστας, Χοσέ Λουίς Σολίς Λόπες, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 2 Μαϊου 2014 από παραστρατιωτικές οργανώσεις του Μεξικού, στα πλαίσια ενός ακήρυχτου πολέμου της μεξικανικής κυβέρνησης εναντίον των αυτόχθονων ανταρτών.

Άνθρωπος με θάρρος και ηθική, ο Γκαλεάνο συγκεντρώνει, θα λέγαμε, ιδιότητες που σπάνια συναντά κανείς σε ένα μόνο πρόσωπο. Προασπιζόμενος τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσα από τα βιβλία του ακούγεται η φωνή των μειονοτήτων, των αντιφρονούντων, των ιθαγενών της Αμερικής, των μεταναστών της Ευρώπης, των γυναικών, των ανδρών, των αδικημένων, των θυμάτων του καπιταλισμού και του οικονομικού συστήματος, των ανέργων, των φτωχών. Με λίγα λόγια, ο Γκαλεάνο λέει το απλό, που είναι δύσκολο να γίνει. 

Σχόλια