Ευαγγελία ΔημηνάκηΔεν ξέρω γιατί αλλά ποτέ δεν συμπάθησα τον Roberto Benigni. Ίσως λάθος επιλογή ταινιών, ίσως πίστευα ότι είναι καλός κωμικός αλλά δεν μπορεί να κάνει στροφή σε άλλο είδος, ίσως…έκανα λάθος τόσα χρόνια το παραδέχομαι! Βλέποντας την ταινία κατάλαβα ότι όχι μόνο είναι εξαιρετικός ηθοποιός σε ό,τι είδος και αν του δοθεί, αλλά και σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Άλλωστε αυτό αποδείχθηκε και μετέπειτα με τις 7 υποψηφιότητες για Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Α’ Ανδρικού Ρόλου, Καλύτερης Μουσικής, Πρωτότυπου Σεναρίου, Καλύτερης Ξενόγλωσσης, Μοντάζ), τις 3 νίκες (Α’ Ανδρικού Ρόλου, Καλύτερης Ξενόγλωσσης, Μουσικής) και συνολικά τα 52 βραβεία ανά τον κόσμο!
Ιταλία, 1939. Ο Guido (Roberto Benigni), είναι ένας Εβραίος βιβλιοπώλης. Σαν άνθρωπος είναι τρυφερός και τον χαρακτηρίζει μια παιδική αθωότητα. Με κέφι, χιούμορ και αισιοδοξία αναζητεί την τύχη του και τον έρωτα, αδιαφορώντας για τον αυξανόμενο αντισημιτισμό και τον μουσολινικό φασισμό εκείνης την εποχής. Ερωτεύεται την Dora, μια όμορφη δασκάλα την οποία παντρεύεται και κάνουν έναν γιό τον Joshua (Giorgio Cantarini). Ο Guido είναι αποφασισμένος να προστατέψει το γιο του από τη βάρβαρη πραγματικότητα της ζωής τους και αυτή του η απόφαση δυστυχώς δεν διαψεύδεται, όταν στέλνεται μαζί με τον γιο του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. H Dora (Nicoletta Braschi) επιβιβάζεται κι εκείνη στο ίδιο τρένο, αλλά στην συνέχεια χωρίζονται. O Guido έτσι επινοεί ένα ψέμα λέγοντας στον γιό του ότι στο στρατόπεδο παίζουν ένα παιχνίδι όποιος μαζέψει τους περισσότερους πόντους κάνοντας υπομονή απέναντι στις κακουχίες θα είναι ο μεγάλος νικητής ο οποίος θα πάρει ένα μεγάλο τάνκ. Το κερδίζει τελικά; Η συνέχεια επι της οθόνης.
Αυτό που κάνει το ‘La vita e bella’ ξεχωριστό είναι ότι ασχολείται με το δράμα του Ολοκαυτώματος από μια άλλη οπτική γωνία, αυτή του παιδιού. Ο μικρός Guido βλέπει όλη την ιστορία να εξελίσσεται με μια αθωότητα και φυσικά απόλυτη άγνοια. Πολλοί υποστήριξαν πως δεν είναι δυνατόν ο Benigni να αναμειγνύει το δράμα με την κωμωδία ιδίως όσον αφορά ένα τόσο σοβαρό θέμα. Χαρακτηρίστηκε ως ασεβής και αιρετικός. Ευτυχώς δεν άκουσε τις απόψεις των κατήγορων του και γύρισε μια από τις καλύτερες ταινίες που σχετίζονται με το Ολοκαύτωμα. Χωρίς υπερβολή μπορεί να χαρακτηριστεί ως ύμνος στον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση και παράλληλα ένας υπέροχος σαρκαστικός χλευασμός στη ζοφερότητα και τη σκοτεινιά του θανάτου.
Όσον αφορά την ερμηνεία του Benigni, είναι ετοιμόλογος και αυτοσαρκαστικός γεμάτος μπρίο και κέφι, σε μια ερμηνεία που δεν μπορούν να αποδώσουν όλοι. Γεμάτος ζωντάνια σε συνεπαίρνει μαζί του και ξεχνάς προς στιγμή την κατήφεια του πολέμου αλλά γίνεσαι συμπαίκτης και εσύ στο παιχνίδι που έχει εφεύρει. Διδάσκει θα έλεγα ότι η χαρά είναι δύναμη και ότι με την αισιοδοξία μπορεί κανείς να καταρρίψει κάθε εμπόδιο.
Η ενέργεια αλλά και η τρέλα που τον έχει κάνει διάσημο και αγαπητό φάνηκε και στην απονομή των Όσκαρ αφού όταν ανακοινώθηκε το όνομά του ξαφνιάστηκε τόσο πολύ που σκαρφάλωσε πάνω στα καθίσματα και περπάτησε πάνω από τους παρεβρισκομένους για να παραλάβει το χρυσό αγαλματίδιο.
Η Nicoletta Braschi συμπρωταγωνίστρια αλλα και σύζυγος και στην πραγματικότητα αποτελεί ένα στολίδι με την διακριτική, όμορφη και αέρινη παρουσία της, το σύμβολο που ενώνει την αγάπη μέσα σε μια οικογένεια, μια πραγματική pricipessa όπως την αποκαλεί και ο μικρός Joshua. O μικρός Giorgio Cantarini είναι κάτι περισσότερο από αξιολάτρευτος αφού μας ταξιδεύει στο δικό του πάραμύθι.
Mερικές από τις σκηνές οι οποίες όχι μόνο σε κάνουν να γελάσεις αλλά και να σκεφτείς όλες αυτές τις διακρίσες εις βάρος κοινωνικών ομάδων όπως εδώ για παράδειγμα οι Εβραίοι είναι και η σκηνή όταν ο γιος ρωτά τον πατέρα γιατί σε μερικά μαγαζιά δεν επιτρέπεται η είσοδος “στους Εβραίους και τους σκύλους”, ο πατέρας απαντά ότι ο καθένας μπορεί να μη δέχεται αυτούς που δεν του αρέσουν στο μαγαζί του και έτσι αποφασίζουν από κοινού να απαγορεύσουν στο δικό τους μαγαζί την είσοδο στις αράχνες (που δεν τις χωνεύει ο μικρός) και στους Βησιγότθους (που δεν τους χωνεύει ο μπαμπάς).
Ωστόσο και πολλοί διάλογοι στην ταινία προσδίδουν την τραγικότητα των γεγονότων αλλά και την παιδική αφέλεια του μικρού όπου ο πατέρας του προσπαθεί να εκμεταλευτεί και να γιγαντώσει “Μπαμπά, δεν είναι παιχνίδι. Άκουσα κάποιον να λέει ότι μας κάνουν σαπούνι και μας καίνε!” -“Μα τι λες, Joshuα, πάλι σε κορόιδεψαν. Είναι δυνατόν να μας κάνουν σαπούνι; Να πλένω τα χέρια μου με το Βαρθολομαίο; Έχεις ακούσει ποτέ να καίνε ανθρώπους; Τι, δεν έχουμε φωτιά, φέρτε έναν άνθρωπο; Πώς, δεν καίγεται καλά, είναι ακόμη βρεγμένος;
Αυτά και άλλα πολλά είναι μερικά από όσα πρέπει να κρατήσετε από αυτό το αριστούργημα. Το σημαντικότερο θεωρώ είναι αυτή η μίξη χαμόγελου και δακρύων που σου μένει στο τέλος.
