Nebraska

Να μια ταινία που δεν έκανε θόρυβο. Που δεν ήθελε να κάνει θόρυβο, μονάχα να σε βάλει να ξανασκεφτείς, να αναθεωρήσεις και ίσως, τελικά, να εκτιμήσεις κάτι που έχει αρχίσει να εκλείπει –σταδιακά, σχεδόν ανεπαίσθητα- από την εποχή μας: την ειλικρίνεια στις ανθρώπινες σχέσεις.

Ο μεσήλικας Woody Grant (Bruce Dern) έχοντας αρχίσει να χάνει τα λογικά του, νομίζει πως έχει κερδίσει το λαχείο και ξεκινάει καθημερινά να φτάσει με τα πόδια από την Montana στη Nebraska, προκειμένου να εισπράξει το ποσό. Ο μικρότερος από τους δύο γιους του, David (Will Forte), αποφασίζει να κάνει μαζί του το ταξίδι, σε πρώτη φάση για να του αποδείξει πως δεν έχει κερδίσει, αλλά και για να επαναπροσδιορίσει την φθαρμένη σχέση με τον πατέρα του, λίγο πριν εκείνος χάσει εντελώς την επαφή του με το περιβάλλον.

Ο Alexander Payne μας διηγείται αυτή τη μελαγχολική και κωμική –με το δικό της τρόπο- ιστορία στο ασπρόμαυρο φόντο της παρηκμασμένης και πνευματικά φθαρμένης αμερικάνικης επαρχίας, γυρνώντας επιδεικτικά την πλάτη στο φανταχτερό νεοϋορκέζικο πρότυπο ζωής που κυριαρχεί στην πλειονότητα των αμερικάνικων ταινιών. Ο Payne, έχοντας ήδη αποδείξει στο κοινό του με πόση μαεστρία μπορεί να χειριστεί τις λεπτές αποχρώσεις των ανθρώπινων σχέσεων (The Descendants, About Schmidt), καθιερώνεται με το Nebraska ως ένας σκιτσογράφος της πραγματικότητας, ακόμα και στις πιο ιδιαίτερες πτυχές της.

Ολόκληρη η ταινία είναι κεντημένη ψιλοβελονιά, αφού ακόμα και οι δευτερεύοντες  ρόλοι δεν στερούνται ολότητας και πολυπλοκότητας χαρακτήρα. Ο Bruce Dern και η June Squibb διεκδίκησαν το όσκαρ για τις ερμηνείες τους, καθώς και ο Bob Nelson για το λακωνικότατο και γεμάτο ένταση σενάριό του, το οποίο χαρακτηρίζεται από λεπτό χιούμορ, παύσεις και εξάρσεις, ικανές να αγγίξουν ακόμα και τους πιο απαιτητικούς θεατές. Η ταινία ήταν επίσης υποψήφια στις βασικότερες κατηγορίες, καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, χωρίς ωστόσο να αποσπάσει το βραβείο, αφού απέχει πολύ από το χολυγουντιανό πρότυπο και τις δίχως λόγο βαρύγδουπες και γεμάτες φανφάρες παραγωγές που αγαπά η ακαδημία

Σαν σύνολο, η ταινία αποκαθηλώνει το είδωλο της φαινομενικά ιδανικής αμερικάνικης οικογένειας, εκείνης που απολαμβάνει το πρωινό της στην αυλή και οργανώνει μπάρμπεκιου τις Κυριακές, εκθέτοντάς την στη γύμνια της πραγματικότητας. Ο μέθυσος κι εγωιστής πατέρας, η κωμικά πικρόχολη μητέρα, οι μικροπρέπειες συγγενών κα φίλων. Στο σκηνικό αυτό, ο Payne στήνει τους ήρωές του σαν τους ελάχιστους επιζήσαντες της καταστροφής του Αμερικάνικου Ονείρου του 60’, σκιαγραφώντας μια διαφορετική Αμερική μέσα από τη σχέση του πατέρα με τον γιο του. Δεν ξέρω πώς να χαρακτηρίσω το Nebraska με μία λέξη. Οι χαρακτηρισμοί «συγκλονιστικό» και «καθηλωτικό» είναι πολύ θορυβώδεις για μια ταινία που τόσο διακριτικά τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια του θεατή, αφήνοντάς τον σκεπτικό να αναθεωρήσει πράγματα που θεωρούσε δεδομένα. Οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια, η φθορά τους από την καθημερινότητα, η αγάπη ενός πατέρα που δεν εκφράστηκε ποτέ, η φροντίδα από τον γιο του λίγο πριν τον αναμενόμενο αποχωρισμό. Νομίζω πως βρήκα τη λέξη που χρειαζόμουν: «ανθρώπινη». Το Nebraska είναι μια ταινία ανθρώπινη που σε κάνει να χαμογελάσεις στο σκοτάδι της αίθουσας, ένα χιουμοριστικό και ειλικρινές χρονικό των ανθρώπινων σχέσεων.