Θάνος ΕζίρογλουΒιβλιοκριτική: Αόρατες Γυναίκες της Caroline Criado Perez
Η έκδοση ενός καλού βιβλίου -ή ακόμα περισσότερο, η μετάφραση ενός ξενόγλωσσου- που εστιάζει σε ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα, θα έπρεπε να θεωρείται ένα είδος μικρής γιορτής. Αφορμή για αυτήν μου την διατύπωση, η μετάφραση στα ελληνικά της αγγλόφωνης μελέτης Αόρατες Γυναίκες: Προκαταλήψεις και διακρίσεις σε έναν κόσμο για άντρες της Βρετανής Caroline Criado Perez από τις εκδόσεις “Μεταίχμιο”.
Οι γυναίκες συνδέθηκαν ήδη από την αρχαιότητα με τα δεινά του κόσμου: στην αρχαιοελληνική παράδοση το κακό συγκεντρώνεται στο πρόσωπο της Μέδουσας, της Πανδώρας και άλλων, ενώ στον Χριστιανισμό η Εύα είναι υπεύθυνη για αυτό.
Μία σειρά απόψεων που προέρχονται από τη λογοτεχνία, την κοινωνική διαμόρφωση της κάθε εποχής, ακόμα και την ιατρική, δημιούργησαν πολλά στερεότυπα για το γυναικείο φύλο. Για την ιατρική της Αναγέννησης (άμεσα συνδεδεμένη με τις απόψεις του Αριστοτέλη και του Γαληνού), οι γυναίκες θεωρήθηκαν ημιτελής άνδρες που αρρωσταίνουν από την υστερία, λόγω των υγρών της μήτρας τους.
Μέχρι σήμερα, τα βήματα που έχουν γίνει για την ισότητα των δύο φύλων φαίνεται πως είναι αρκετά. Οι γυναίκες μπορούν να συναγωνιστούν επαγγελματικά τους άνδρες, έχουν δικαίωμα στην πολιτική και την εκπαίδευση. Ωστόσο, φαίνεται πως έχουν κερδίσει δικαιώματα, δίχως αυτό να ισχύει ολοκληρωτικά.
Η Caroline στη μελέτη της, δεν θέλει να υψώσει μία φωνή κατά των στερεοτύπων και να προτείνει την ανοικοδόμηση ενός κόσμου δίχως προκαταλήψεις. Στις Αόρατες Γυναίκες απλά καταγράφει εκείνο το σύνολο δεδομένων που κανείς δεν έχει λάβει υπόψη του, και για αυτό ακόμα ακούμε για βιασμούς μόνο γυναικών, σεξουαλικές παρενοχλήσεις και άλλες τέτοιες περιπτώσεις.
Πως ονομάζει αυτά τα δεδομένα;
Ως “έμφυλο κενό δεδομένων” στο οποίο οφείλεται αυτή η απουσία -η ουσιαστική και όχι η φαινομενική- των γυναικών. Απουσιάζουν, διότι δίχως να το επιθυμούν πέφτουν θύματα βιασμού, σεξουαλικής παρενόχλησης, δεν μπορούν να ανελιχθούν σε υψηλές βαθμίδες εξαιτίας της άμισθης εργασίας στα σπίτια τους, επειδή η ευφυΐα σε εταιρείες είναι μια λέξη που συνδέεται μόνο με τον φαλλό.
Ωστόσο, η Caroline δεν επιτίθεται στο ανδρικό φύλο. Όλη της η συλλογιστική πορεία κινείται στο ίδιο πλαίσιο: αυτή η απουσία δεν είναι ηθελημένη ή αναγκαστικά κακόβουλη, απλά έχει καταντήσει μία κανονικότητα, ένα είδος “μη σκέψης” το οποίο οφείλουμε να αλλάξουμε.
Τότε μόνο θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για πραγματική ισότητα και εποικοδομητική συνεργασία των φύλων!
Caroline Criado Perez, Αόρατες Γυναίκες: Προκαταλήψεις και διακρίσεις σε έναν κόσμο για άντρες, Μεταίχμιο.