Λένα ΖετσίδουΕίναι η Hilma af Klint η γυναίκα για την οποία ένα κομμάτι στην ιστορία της τέχνης πρέπει να ξαναγραφτεί;
Η αφηρημένη τέχνη στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν ένα κίνημα του μοντερνισμού, του οποίου πρωτοπόρος αυτοανακηρύχθηκε ο Vasily Kandinsky, ένας από τους γνωστότερος Ρώσους καλλιτέχνες του προηγούμενου αιώνα. Μέσω της αφηρημένης τέχνης εκφράζεται η πραγματικότητα με έναν αντισυμβατικό τρόπο, διασπασμένο. Άλλοι διάσημοι ζωγράφοι του κινήματος ήταν o Jackson Pollock, o Mark Rothko, o Piet Mondrian κλ.π.
Ανακάλυψε: Τζάκσον Πόλοκ: Ο master του αφηρημένου εξπρεσιονισμού
Ωστόσο, στην διάρκεια της εξέλιξης της τέχνης στην Ευρώπη, μία γυναίκα από τη Σουηδία, κρυμμένη από τα πλήθη, δεν αποκάλυψε τις πρωτοπόρες δημιουργίες της. Ποια είναι αυτή η γυναίκα, τι εκφράζουν τα έργα της και γιατί δεν ανακαλύφθηκαν νωρίτερα;
Καταγωγή
Hilma af Klint
Η Hilma af Klint ήταν Σουηδέζα καλλιτέχνις η οποία γεννήθηκε το 1862.
Ήταν από τις πρώτες γυναίκες που σπούδασε στην σχολή Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης και στα 20 της εισήχθη στο Royal Academy of Fine Arts. Αρχικά, οι δημιουργίες της είχαν μία νατουραλιστική προσέγγιση και οι απεικονίσεις των τοπίων της εξασφάλιζαν το εισόδημα της.
Στην πραγματικότητα όμως η Hilma δούλευε στο παρασκήνιο με τελείως διαφορετικό τρόπο έκφρασης. Τα σχέδιά της αποτελούν προϊόν πνευματικής απεικόνισης της καλλιτέχνιδας, η οποία προσπάθησε να αποτυπώσει μέσα από τα χρώματα και τα σχήματα ένα μήνυμα, το οποίο η ίδια θεωρούσε καθήκον της.
“The Five”
Με άλλες 4 γυναίκες καλλιτέχνιδες οι οποίες είχαν τις ίδιες πεποιθήσεις δημιούργησαν μία ομάδα, που σκοπός τους ήταν η επικοινωνία με αυτό που πίστευαν εκείνες ως υψηλότερα πνεύματα, ενώ διοργάνωναν τελετές, σεάνς. Η σύνδεση αυτή με τα πνεύματα αποτέλεσε οδηγό στο έργο της Hilma. Ουσιαστικά, εκείνη αποτύπωνε την γνώση για τον κόσμο, που της παρείχε αυτή η επικοινωνία στις ζωγραφιές της.
Έτσι με την έλευση του νέου αιώνα το στυλ της af Klint άλλαξε, τουλάχιστον σε εκείνα τα έργα που δεν πωλούνταν.
Group X, Altrapieces, Nos 1-3
Paintings for the Temple
Το 1906 η Hilma af Klint φτιάχνει τα πρώτα δημιουργήματα αφηρημένης τέχνης. Με την οδηγία των υψηλότερων πνευματικών δυνάμεων να την καθοδηγούν, η διαδικασία κράτησε 9 χρόνια, χωρίστηκε σε 2 φάσεις και περιελάμβανε 193 πίνακες.
Οι πίνακές της μπορούν να μεταφραστούν φιλοσοφικά αλλά και επιστημονικά, καθώς αναφέρεται στην δημιουργία, την σύσταση και τις δυνάμεις του σύμπαντος.
The Ten Largest
To 1907 η καλλιτέχνης δημιούργησε μία σειρά από πολύ μεγάλους πίνακες, 240 x 320 cm ο καθένας. Η σειρά συμβόλιζε την διαδρομή της ζωή του ανθρώπου από την βρεφική ηλικία έως και τα γηρατειά.
The Large Figure Paintings – nr 5
The Swan και The Dove
Δύο ξεχωριστές συλλογές που με έναν συμβολικό και μοναδικό τρόπο αναφέρονται στην υπέρβαση, την αγάπη και την αρμονία της δυαδικότητας του σύμπαντος.
-
- The Swan, No. 1
-
- The Dove, No. 3
Τετράδια
Τα τετράδια που άφησε πίσω της η καλλιτέχνιδα αποδεικνύουν πως ήξερε για την αξία και την δυναμική των έργων της, και εσκεμμένα άφησε μία κληρονομιά. Μικρογραφίες, εξασκήσεις και σημειώσεις που εξηγούν τους πίνακές της. Η Hilma af Klint ήθελε να την καταλάβουμε και ήθελε να το κάνει με ακρίβεια.
Πίνακες για το μέλλον
Έτσι ονομάστηκε η πρώτη καθαρά αφιερωμένη έκθεση στην Hilma af Klint, στο μουσείο Guggenheim, στην Νέα Υόρκη 2018-2019.
Η Hilma af Klint ζήτησε τα έργα της να μην βγουν στην δημοσιότητα παρά μόνο 20 χρόνια μετά τον θάνατο της. Ακόμα κι αν η ίδια ήξερε πως ήταν μοναδική, πρωτοπόρος και η δουλειά της θα αποτελούσε καινοτομία σε μία εποχή που η τέχνη βάδιζε πάνω σε καυτά κάρβουνα αλλαγής, προτίμησε να μην αποκαλύψει τίποτα. Ίσως η πνευματικότητα της να μην της επέτρεπε, ίσως αυτή να ήταν η εντολή που δέχτηκε μέσα της.
Πίστευε πως αν δημοσιεύονταν τώρα δεν θα καταλάβαινε κανείς το μήνυμα τους, οπότε θα λέγαμε πως το έργο εξαρχής απευθυνόταν σε ένα μελλοντικό κοινό. Γι’αυτό και η πρώτη επαφή των έργων της με το κοινό πραγματοποιήθηκε στο Los Angeles, το 1986, ενώ η ίδια πέθανε το 1944.
Θεωρείται πρωτοπόρος της αφηρημένης τέχνης, γιατί δημιούργησε τα έργα της πριν από αυτούς που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή τότε να διεκδικήσουν του τίτλους όπως ο Vasily Kandinsky, ο Kazimir Malevich, ο Piet Mondrian και άλλοι, χωρίς να σημαίνει πως το έργο τους υποβαθμίζεται, σε καμία περίπτωση.