Μαριάννα ΣταυρίδηΘέλεις να μάθεις τα βασικά; Είσαι στο σωστό άρθρο, αφού εδώ θα μάθεις αστρονομία για αρχάριους!
O κάθε ένας από εμάς, όταν μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί και να αναλύσει το Διάστημα και το Σύμπαν, αλλά και την ίδια την υπόσταση του ανθρώπου, ως μέρος αυτής της περίεργης κοσμικής εξίσωσης, παθαίνει μια τρελή υπαρξιακή κρίση. Αυτό το χάος και το άπειρο που υπάρχει εκεί εξώ σ’ αφήνει σε μία σκαλωτική μεν κατάσταση όπου σκέφτεσαι ένα απλό: WOW. Σκέψου το λίγο. Επεξεργάσου το. Ή όχι, ας το σκεφτούμε μαζί, κάνοντας αστρονομία για αρχάριους!
Αρχικά, σαν ένας μικρός ορισμός, μιλώντας για το Διάστημα (outer space) αναφερόμαστε στον χώρο έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, όπου κινούνται και υπάρχουν τα ουράνια σώματα. Αστέρια, πλανήτες, γαλαξίες και τα νεφελώματα αποτελούν μέρος του διαστήματος αυτού.
Οι νεότερες θεωρίες υποστηρίζουν ότι “οι γαλαξίες και τα νεφελώματα αποτελούν μόλις το 5% της πραγματικής μάζας του σύμπαντος. Το υπόλοιπο 95% αποτελείται από σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια“.
Shall I go on?
Σαν μεμονομένη οντότητα, για τη Γη, είσαι ο ένας από τους άλλους 7,6 δισεκατομύρια, που πατάνε πάνω σε αυτήν.
Είσαι δηλαδή ένα μύρμηγκι μπροστά της. Η Γη, λοιπόν, που αποτελεί κι αυτή έναν πλανήτη, θεωρείται ίσως κι από τους μικρότερους πλανήτες του Ηλιακού συστήματος (I mean please, δες τον Κρόνο και τον Δία) καθιστώντας μας όλο και πιο μικρούς κι ασήμαντους απ’ ότι περιμέναμε.
Συνεχίζοντας, το Ηλιακό σύστημα βρίσκει το σπίτι του σ’ έναν γαλαξία, γνωστό ως Milky Way, ο οποίος αποτελείται από 400 δισεκατομμύρια αστέρες, και είναι ένας μόνο από τους άλλους δισεκατομμύρια γαλαξίες που υπάρχουν.
Να μην ξεχάσουμε ότι είναι ίσως ο δεύτερος γαλαξίας σε αριθμό αστέρων και μάζα –ο γειτονικός Γαλαξίας της Ανδρομέδας μας κέρδισε σ’ αυτό. 
Και τέλος, στην πορεία αυτή της προσπάθειας μου να σας αναδείξω πως η ανθρώπινη ύπαρξη είναι ένα τίποτα μπροστά σε όλα αυτά, ο Milky Way γαλαξίας μας αποτελεί μέρος μιας από τις χιλιάδες ομάδες γαλαξιών, της Τοπικής Ομάδας, που αποτελείται απο 30 περίπου γαλαξίες νάνους (γαλαξίας με λιγότερους από 10 δις αστέρες) καθιστώντας τη μία αρκετά μικρή ομάδα.
Συμπέρασμα: Το σύμπαν, μέσα στην άπειρη και φανταστική ύπαρξη του, ΔΕΝ συνομοτεί για να αποκτήσεις κάτι εάν το θέλεις πολύ, γιατί η ύπαρξη σου μπρόστα του είναι ανούσια. (Έπρεπε κάπως να το αναφέρω, συγγνώμη.)
Επειδή, όμως, όλοι συμμεριζόμαστε αυτό το δέος που μας προκαλεί το, απίστευτα μακριά για μας, Διάστημα, ήρθαμε για να τονίσουμε κάποια απλά και mind blowing πράγματα γι’ αυτό, για όσους θέλουν να μάθουν αστρονομία για αρχάριους.
Αστρονομία για αρχάριους | Αστερισμοί
Οι πιο εμφανής στον ουρανό
Ωρίονας
Από τους μεγαλύτερος και ίσως ο πιο easy to spot αστερισμός εκεί έξω. Φαίνεται απ’ όλα τα σημεία της Γης, ακόμα κι από την Αθήνα, κι είναι συγχρόνως από τους πιο διάσημους καθώς έχει αναφερθεί στην Βίβλο, όπως επίσης και από τον Όμηρο. Ως αμφιφανής αστερισμός, είναι ορατός μόνο έξι μήνες τον χρόνο, περίπου από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο.
Best Viewed: Ιανουάριος
Μικρή Άρκτος
Το πιο φημισμένο αστέρι του κόσμου, ο Πολικός Αστέρας -πιο συγκεκριμένα το Polaris- αποτελεί μέρος του σχηματισμού του, και είναι κι εκείνος από τους ευκολότερα αναγνωρίσιμους από τον άνθρωπο αστερισμούς, κι από τους πρώτους ίσως που μαθαίνουν οι wanna-be (με την καθόλου κακή έννοια) παρατηρητές των άστρων.
Best Viewed: Ιούνιος
Μεγάλη Άρκτος
Ο σχηματισμός που φαίνεται με γυμνό μάτι είναι ίσως μια μεγαλύτερη έκδοση της Μικρή Άρκτου. Τα εφτά βασικά αστέρια φαίνονται σχεδόν από παντού, ενώ τα υπόλοιπα άστρα του αστερισμού δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι, κυρίως λόγω της μολυσμένης ατμόσφαιρας.
Η Μεγάλη Άρκτος ήταν ανέκαθεν γνωστή για τη σημασία της πλοήγησης που είχε τους παλαιότερους αιώνες καθώς είχε την ιδιότητα να “δείχνει” τον Πολικό Αστέρα, το σήμα κατατεθέν του αστρικού χάρτη.
Best Viewed: Ιούνιος
Κασσιόπη
Ιδιαίτερα εμφανή στον ουρανό λόγω των 5 φωτεινότερων άστρων της, που σχηματίζουν ένα W στον ουρανό. Ήταν ο πρώτος αστερισμός που καταγράφηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο, και διακρίνεται κι εκείνη τους μήνες του φθινοπώρου και του χειμώνα. Ο αστερισμός αυτός βρίσκεται τόσο βόρεια που πλέον στην Ελλάδα δεν είναι τόσο εμφανής.
Best Viewed: Νοέμβριος
Δίδυμος
Ο αστερισμός συμβολίζει τα δίδυμα αδέρφια, των Κάστορα και τον Πολυδεύκη, που σύμφωνα με την μυθολογία ο Δίας τοποθέτησε στον ουρανό ως σύμβολο αθανασίας. Τα δύο πιο λαμπερά αστέρια του αστερισμού τυχαίνει να έχουν τα ονόματα των διδύμων, και αντιστοιχούν στα “κεφάλια” του αστερισμού, ο οποίος σχηματίζει αμιδρά ένα U στον ουρανό. Στέκονται δίπλα στον Ωρίονα, γι’ αυτό ανιχνεύονται εύκολα τον χειμώνα.
Best Viewed: Φεβρουάριος.
Αστρονομία για αρχάριους | Fun facts για το διάστημα και τους πλανήτες.
1. Για πολλά χρόνια οι Επιστήμονες πίστευαν πως η Γη ήταν ο μοναδικός πλανήτης στο Ηλιακό Σύστημα που διέθετε νερό. Πρόσφατες έρευνες από την NASA ανακάλυψαν πως νερό υπάρχει και στον πλανήτη Άρη!
2. Είναι αδύνατον να περπατήσεις στους πλανήτες Δία, Ποσειδώνα, Ουρανό και Κρόνο καθώς οι πλανήτες αυτοί αποτελούνται από αέρια σώματα και δεν διαθέτουν σταθερή επιφάνεια.
3. Τα αστέρια από νετρόνιο είναι τόσο πυκνά που ένα κουταλάκι της μάζας τους ζυγίζει περισσότερο από το βουνό Έβερεστ.
4. Αν μπορούσαμε να πετάξουμε ένα αεροπλάνο από εδώ μέχρι τον πλανήτη Κρόνο θα μας έπαιρνε κοντά στα 800 χρόνια.
5. Το ηλιοβασίλεμα στον Άρη έχει χρώμα μπλε.
6. Μία φορά τον χρόνο περίπου ένας μετεωρίτης στο μέγεθος ενός αυτοκινήτου εισέρχεται στην ατμόσφαιρα της Γης, καίγεται όμως πολύ πριν προλάβει να φτάσει κοντά στην επιφάνεια της (ευτυχώς για εμάς).
7. Η περιστροφή της Αφροδίτης γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 224 μέρες, ενώ η περιστροφή γύρω από τον εαυτό της διαρκεί 243 ημέρες, καθιστώντας έτσι την μία ημέρα να διαρκεί περισσότερο από τον ένα χρόνο! Επιπλεόν η Αφροδίτη γυρνάει αντίστροφα από τους άλλους πλανήτες, άρα ο Ήλιος δύει στην Ανατολή και ανατέλει από την Δύση. (what did I just read…)
8. Το μέγεθος του Ηλίου είναι τόσο μεγάλο που η Γη χωράει μέσα της περίπου 1 εκατομμύριο φορές.
9. Ο πιο ζεστός πλανήτης του ηλιακού συστήματος δεν είναι ο κοντινότερος του! Αν και ο Ερμής βρίσκεται πιο κοντά στον ήλιο, το γεγονός ότι δεν διαθέτει ατμόσφαιρα καθιστά “ζεστό” τον πλανήτη μόνο κατά της διάρκεια της ημέρας που βλέπει απευθείας τον Ήλιο.
Oι θερμοκρασίες τότε φτάνουν τους 425 βαθμούς, ενώ το βράδυ πέφτουν κατακόρυφα στους -180 βαθμούς. Η Αφροδίτη είναι ο πιο ζεστός πλανήτης καθώς τα σύννεφά της παγιδεύουν την θερμότητα του Ηλίου, στέλνοντας τους βαθμούς Κελσίου στους 500!
10. O Ήλιος κάνει μια πλήρης περιστροφή περίπου κάθε 25 με 35 μέρες.
Για το τέλος του μαθήματος, Αστρονομία για αρχάριους, ρίξτε κι εδώ μια ματιά στη μεγαλύτερη φωτογραφία του γαλαξία της Ανδρομέδας!
Τραβήχτηκε από την NASA το 2015, με μέγεθος πάνω από 4 GB και η φωτογραφία απεικονίζει μόνο μερικά από τα άπειρα σώματα και πλανήτες που αποτελούν τον γαλαξία αυτό.