Δήμητρα ΚωνσταντακοπούλουΠόσο εύκολο είναι τελικά να αντιληφθείς σε ποια κατηγορία ανήκει ένα καλλιτεχνικό έργο; Εδώ θα βρεις 5 στοιχεία που συχνά μαρτυρούν τα ρεύματα ζωγραφικής!
Η ζωγραφική έχει μια ιδιαίτερη μαγεία. Κάθε στοιχείο-εργαλείο της υποδεικνύει και ένα διαφορετικό μήνυμα. Υπάρχουν όμως κάποια χαρακτηριστικά που αν τα παρατηρήσεις στους πίνακες ζωγραφικής θα αντιληφθείς σημαντικά στοιχεία αναφορικά με το ρεύμα που ανήκει. Σε αυτά ανήκουν τα παρακάτω 5 χαρακτηριστικά που θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις το εκάστοτε ρεύμα ζωγραφικής.
1. Η θεματολογία
Ανάλογα το καλλιτεχνικό ρεύμα, πολλές φορές παρατηρούμε συγκεκριμένα θέματα να αποτυπώνονται. Για παράδειγμα, στην Αναγεννησιακή ζωγραφική κεντρικό θέμα είναι η Βίβλος και η ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία. Στο ροκοκό, αντίστοιχα, είναι η αποτύπωση ευχάριστων καθημερινών στιγμών, ειδυλλιακών τοπίων και προσώπων της αριστοκρατίας. Πρόκειται, μάλιστα, για την χρυσή εποχή των πορτραίτων.
2. Το φως
Η χρήση του φωτός στη ζωγραφική αλλά και γενικότερα στην τέχνη θεωρείται βασικό στοιχείο για τη δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου. Για παράδειγμα, στο μπαρόκ υπάρχει εκμετάλλευση του φωτός και δημιουργία αντιθέσεων μέσω φωτοσκιάσεων.
Από την άλλη μεριά στον ρεαλισμό, τα έργα χαρακτηρίζονται από την έλλειψη καλλωπισμού, καθώς παρουσιάζουν το θέμα όπως πραγματικά είναι χωρίς να το ωραιοποιούν. Επίσης, δίνουν θέση πρωταγωνιστή ακόμη και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, εμφανίζοντας με ειλικρίνεια τη σκληρή καθημερινότητά τους. Όμορφες φωτοσκιάσεις αποτυπώνουν ρεαλιστικά την καθημερινότητα.
3. Τα χρώματα
Το χρώμα αποτελεί βασικό στοιχείο για τους καλλιτέχνες και σημαντικό εργαλείο εκφραστικότητας. Κύρια χαρακτηριστικά του ιμπρεσιονισμού είναι τα ζωντανά χρώματα, κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων, Επιπλέον, σπάνια είναι η χρήση του μαύρου χρώματος.
Το χρώμα, όμως, χρησιμοποιείται και με άλλους τρόπους. Στον Ντιβιζιονισμό οι μικρές κουκίδες καθαρού χρώματος αναμειγνύονται για να δώσουν την εντύπωση ενός άλλου χρώματος (πχ. κουκκίδες κίτρινου και μπλε δίνουν την εντύπωση πράσινου).
4. Το σχήμα
Στα καλλιτεχνικά έργα κυριαρχεί η σύνθεση και η προσπάθεια της έκφρασης ιδεών μέσω σχημάτων. Δηλαδή, η αποτύπωση θεμάτων μέσα από τα μάτια της ψυχής και της φαντασίας. Το σχήμα, μάλιστα, έπαιξε σημαντικό ρόλο και στο ρεύμα του Αρ νουβό. Το κίνημα προέρχεται από το Γαλλικό “Art Nouveau”, που σημαίνει “Νέα Τέχνη”. Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των έργων του είναι η επιτήδευση της μορφής, διακοσμητικά σχήματα, μοτίβα λουλουδιών και γραμμικά ελικοειδή σχήματα.
5. Η τεχνική
Η τεχνική έχει ουσιαστικό ρόλο στην τέχνη. Στον εξπρεσιονισμό, για παράδειγμα, υπάρχει παραμόρφωση του ανθρώπινου σώματος και του προσώπου. Ταυτόχρονα, στον κυβισμό βλέπουμε απεικόνιση του θέματος από διαφορετικές γωνίες, με διαιρέσεις αντικειμένων και μορφών και επανασυνδέσεις σε πιο αφηρημένες μορφές.