Θάνος ΕζίρογλουΠοπ άρτ καλλιτέχνες που αξίζουν την προσοχή μας!
Κέρδιζε, κερδίζει και θα συνεχίζει να κερδίζει έδαφος. Ο λόγος για την ποπ τέχνη, τη λαϊκότροπη, δηλαδή, τεχνική στη ζωγραφική, τη μουσική και γενικότερα την αισθητική.
Γέννημα της Μεγάλης Βρετανίας και Αμερικής –ποιες άλλες χώρες θα μπορούσαν άλλωστε να έχουν ως απότοκο αυτή τη τέχνη- κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950. Ποπ θα μπορούσε να μεταφραστεί και ως δημοφιλές, στοιχείο που αντιπροσωπεύει την κουλτούρα της.
Αποτελεί μια στροφή 180 μοιρών του ρεύματος του μοντερνισμού με στοιχεία του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και νέο-ντανταϊσμού διοχετευμένα στο νέο κίνημα.
Κύριο στόχο αποτελεί η προσπάθεια να καταργηθούν τα όρια μεταξύ «υψηλής» τέχνης και υποκουλτούρας και η ανάδειξη απλών καθημερινών θεμάτων. Το υλικό αντλείται από διαφημίσεις, κινούμενα σχέδια και δημοφιλείς εικόνες, όπως αυτήν που μετάλλαξε ο Άντι Γουόρχολ με τις επαναλαμβανόμενες όψεις της Μέριλιν Μονρόε.
“Τα πάντα είναι όμορφα. Η Ποπ είναι το παν.”
~ Άντι Γουόρχολ
Ο Γουόρχολ, βέβαια, είναι από τα πρώτα αντιπροσωπευτικά ονόματα αυτής της τέχνης που έρχονται στο μυαλό κάποιου. Προσπάθησε να επιμεληθεί χρωματισμένα πορτρέτα διασημοτήτων και να εμπνευστεί από τις διαφημίσεις.
Υπάρχει μια πληθώρα άλλων καλλιτεχνών που αξίζει κανείς να προσέξει πέρα από τον παραπάνω καλλιτέχνη.
Ποιοι είναι αυτοί;
1. Ρόι Λιχτενστάιν (1923- 1997)
Όλοι έχουμε δει εικόνες και έργα τέχνης δικά του και τώρα είναι καιρός να μάθουμε ποιος είναι ο δημιουργός τους. Αμερικανός ποπ καλλιτέχνης, έδωσε το δικό του στίγμα με εικόνες που θυμίζουν πάρα πολύ κόμικς.
Χρησιμοποιεί κυρίως τις κουκκίδες Ben Day –dots κοντινών δηλαδή χρωμάτων τοποθετούνται δίπλα η μια στην άλλη για τη δημιουργία ενός χρώματος-, εισάγει τον κώδικά της λεκτικής επικοινωνίας και πετυχαίνει ένα φανταχτερό αποτέλεσμα.
Έχει έντονες επαφές με σουρεαλισμό, φουτουρισμό και κυβισμό. Εξαιρετικά πρωτοποριακός, δεν δίσταζε να «πειράξει» και έργα τεράστιων καλλιτεχνών όπως αυτά του Πικασό. Το 1963 ασχολήθηκε με ένα τμήμα από τον πίνακα του Πικασό με τίτλο Οι γυναίκες της Αλγερίας, ονομάζοντας το δικό του Η γυναίκα της Αλγερίας.
” Όποτε χρησιμοποίησα εικόνες καρτούν, τις χρησιμοποίησα ειρωνικά.”
2. Τζέιμς Ρόζενκουιστ (1933- 2017)
Στην αυτοβιογραφία του επιθυμεί να αποδείξει πως όλοι ξεκινούν από τα χαμηλά πληροφορώντας μας πως είχε ζωγραφίσει τις πινακίδες κάθε ζαχαροπλαστείου στο Μπρούκλιν. Πολλοί τον έχουν χαρακτηρίσει ως πολιτικό καλλιτέχνη της μαζικής κουλτούρας, στοιχείο που κάνει πολλά από τα έργα του να συμβιώνουν με ιστορικά δεδομένα.
Στα έργα του παντρεύονται αρμονικά διάσημα πρόσωπα, αυτοκίνητα και κάθε είδους καταναλωτικά αγαθά ενώ εντοπίζονται οπτικές της γλώσσας της διαφήμισης.
- President Elect (1960-61)
Απεικονίζει τον πρόεδρο Κένεντι, ένα αμάξι και ένα κομμάτι κέικ.
Η φάτσα του JF Κένεντι ήταν από μια προεκλογική του καμπάνια, με σκοπό να ασκήσει κριτική στη συνεχή διαφήμιση των ανθρώπων. Τα τρία αντικείμενα –το πρόσωπο, το κέικ που το χαϊδεύει ένα χέρι και ένα Chevrolet 1949- συμβολίζουν τον τρόπο που σερβίρονται όλα στον αμερικανικό λαό.
Ο πρόεδρος αποτελεί την προσωποποίηση της αμερικανικής υπεραφθονίας, ενώ ο ίδιος ο δημιουργός του έργου δηλώνει «Γιατί βάζουν το πρόσωπό τους στις αφίσες; Μοιάζει σαν μπαγιάτικο κέικ».
- F-111
Ένα έργο διαστάσεων 3 μέτρων ύψους και 26 μέτρων μήκους, αποτελείται από 23 πίνακες.
Η επιθυμία του να καταδείξει τον κίνδυνο της Αμερικής από τον ίδιο της τον εαυτό είναι η κεντρική ιδέα του κολοσσιαίου αυτού έργου. Από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως η Guernica του ’60 καθώς ιστορικά συσχετίζεται με τον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Η μηχανή του πολέμου γίνεται μια πηγή καταναλωτισμού για τη χώρα της Αμερικής καθώς όπως υποστηρίζει ο Ρόζενκουιστ φαντάστηκε έναν τεχνικό πολέμου να δημιουργεί το όπλο θανάτου με σκοπό να αποκτήσει λεφτά για ένα νέο αμάξι και ένα παιδί- εξού και οι απεικονίσεις.
3. Κιθ Χάριννγκ (1958- 1990)
Η δεκαετία κατά την οποία έδρασε, αυτή του ’80, ήταν ιδανική για έναν street artist όπως ο Κιθ.
Τα περισσότερα έργα του είναι ποπ έμπνευσης γκράφιτι στις πυκνοκατοικημένες περιοχές και τους υπόγειους σιδηρόδρομους. Η τέχνη του εκφράζει τα ιδανικά των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων με διάθεση απομάκρυνσης της από τα μεγάλα εκθεσιακά έργα και τη διάχυσή της έξω στους δρόμους.
Πολλές φορές το έργο του θεωρήθηκε βανδαλισμός και είχε συλληφθεί. Μέσα από τα ακατανόητα -εκ πρώτης όψεως- έργα του θίγονται θεματικοί πυρήνες όπως η ζωή, ο θάνατος, οι διακρίσεις και η υπεραφθονία. Ανοίγει το κατάστημα Pop Shop με σκοπό να έρχονται σε επαφή με τη τέχνη του όλες οι κοινωνικές τάξεις. Πέθανε από AIDS το 1990.