Ελένη ΜαρόκουΟι ψευδείς ειδήσεις και ο κίτρινος τύπος παίρνουν με τον καιρό όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Η διευκόλυνση της μετάδοσης μιας πληροφορίας στον ιστό κάνει τις τυχόν ειδήσεις να μεταδίδονται χειμερικά.
Ο πληροφοριοδότης δεν μοχθεί. Αντιθέτως, η αμεσότητα του διαδικτύου τα ευνοεί όλα. Και πολύ περισσότερο είναι πρόσφορο έδαφος για την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα.
Όσο πιο απίθανο και αποτρόπαιο είναι ένα νέο τόσο πιο εύκολα γίνεται πιστευτό.
Γιατί άραγε; Κολακεύουν τα αυτιά μας τα σενάρια;
Κατά τα φαινόμενα, η παραπληροφόρηση φαίνεται αρκετά γοητευτική. Τα πλήθη συναρπάζονται, πληθαίνουν στα μέτρα της λανθασμένης πληροφορίας.
Το διαδίκτυο έχει τους τρόπους του με την θήρα θεατών και αναγνωστών. «Clickbait» επικεφαλίδες και «πιασάρικες» περιγραφές εξασφαλίζουν την επισκεψιμότητα των ανά τον κόσμο sites.
Το βλακώδες είναι κολλώδες και διαμορφώνει μια μάζα οπαδών πιστών σε άκυρες ειδήσεις.
Προς αποσαφήνιση, τα fake news διαφέρουν από την σάτιρα και την παρωδία, που περισσότερο στοχεύουν στο να διασκεδάσουν τον κόσμο παρά να προπαγανδίσουν.
Ο κίτρινος τύπος έχει υπόσταση, συνειδητότητα και σκοπιμότητα.
Για την ιστορία, ο όρος fake news ακούστηκε για πρώτη φορά από τον Donald Trump, ο οποίος επεσήμανε την αρνητική κάλυψη των μέσων ενημέρωσης εις βάρος της προεδρικής του καμπάνιας και εκλογής.
Σε μια αναδρομή στο σύγχρονο παρελθόν, οι ψευδείς ειδήσεις εξακολουθούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους.
Ο Benjamin Franklin, προκειμένου να στρέψει την κοινή γνώμη υπέρ της Αμερικανικής επανάστασης, συκοφαντούσε τους Ινδιάνους αναφέροντας ότι ήταν δολοφόνοι και συνεργάζονταν με τον Βασιλιά Γεώργιο Γ’.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, διαδόθηκε ψευδής είδηση περί «Εργοστασίου πτωμάτων Γερμανών», όπου τα σώματα των πεσόντων Γερμανών στα πεδία της μάχης χρησιμοποιούνταν για παραγωγή νιτρογλυκερίνης, σαπουνιών και λιπαντικών.
Στις μέρες μας ο Paul Horner, ένας συγγραφέας ψευδών ειδήσεων, διέδωσε ότι είναι ο Bansky (καλλιτέχνης graffiti) και ότι συνελήφθη.
Αυτά και άλλα παραδείγματα συσχετισμών δημιουργούν ένα κλίμα παραληρήματος που καλά κρατεί.
Η ψύχραιμη και κριτική ανασκόπηση των ειδήσεων είναι το αντίδοτο στη φενάκη.
Ως αναγνώστες οφείλουμε να τσεκάρουμε τις πηγές των ειδήσεων, τους συγγραφείς, το πλαίσιο, τον τόπο και τον χρόνο, λοιπές πηγές που υποστηρίζουν την είδηση, καθώς και να καταλαβαίνουμε πότε κάτι είναι σατιρικό και αστείο.
Fake news increase the views
Still you can choose…
