Ραφαέλα ΧαμπίπηΣτα πλαίσια του Summer Nostos Festival 2018 το οποίο διοργανώνεται και χρηματοδοτείται από το ‘Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και θα πραγματοποιηθεί στο ΚΠΣΙΝ παρουσιάζεται ο ¨Καραγκιόζης στη Χώρα των Πουλιών»!
Ο λαϊκός φιλόσοφος Καραγκιόζης συναντά την αρχαία κωμωδία και τον Αριστοφάνη σε ένα πολύχρωμο λυρικό παραμύθι.
Ο Καραγκιόζης στη χώρα των πουλιών
«Τι κι αν δεν έχετε πραγματικά φτερά σαν τα πουλιά, πετάξτε με τα φτερά της καρδιάς σας!»
Ο μεγαλύτερος σύγχρονος θιασάρχης θεάτρου σκιών της Ελλάδας, Ηλίας Καρελλάς, εμπνέεται από τους Αριστοφανικούς «Όρνιθες» και δημιουργεί μια θεαματική παράσταση για οικογενειακό κοινό με κεντρικό άξονα το θέατρο σκιών και τη ζωντανή μουσική!
Μιλήσαμε μαζί του για όλα όσα αφορούν το μοναδικό αυτό εγχείρημα!
1. Γιατί αποφάσισες να συμμετέχεις στο Summer Nostos Festival 2018; Πώς σου φαίνεται γενικότερα η πρωτοβουλία για τη δημιουργία αυτού του φεστιβάλ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος;
Μετά τη συνεργασία μου με το ΙΣΝ το 2015 στο «Η νύχτα μέρα» στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος και μετά από μια μεγάλη σειρά παραστάσεων σε διάφορους χώρους πολιτισμού με κεντρικό άξονα τη ζωντανή μουσική, η πρόταση για το Summer Nostos Festival 2018 ήρθε μάλλον την κατάλληλη στιγμή. Θεωρώ πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό φεστιβάλ, που γίνεται θεσμός, μια όαση πολιτισμού και ψυχαγωγίας, μια γιορτή.
2. Πως σου ήρθε η ιδέα να συνδυάσεις το θέατρο σκιών με την Αριστοφανική Κωμωδία;
Ο Αριστοφάνης και ο Καραγκιόζης είναι πραγματικά τόσο κοντά. Ο Καραγκιόζης, ο αυθεντικός χαρακτήρας του ελληνικού θεάτρου σκιών, είναι ίσως ο κληρονόμος του Αριστοφάνη. Και οι δύο καυστικοί σατιρίζουν τα κακώς κείμενα, ακροβατούν μεταξύ κωμωδίας και τραγωδίας, μιλούν συμβολικά, σχολιάζουν την επικαιρότητα, ενώ οι κωμωδίες τους κλείνουν πάντα με ένα happy end και μια εικόνα λαϊκού πανηγυριού.
3. Έχεις συνδυάσει δύο αγαπημένους ήρωες σε ένα πρόσωπο. Σε τι θυμίζει ο Καραγκιόζης τον Πεισθέταιρο;
Θεωρώ πως για τη μεταφορά της Αριστοφανικής κωμωδίας σε θέατρο σκιών και μια διασκευή του έργου ειδικά για παιδιά, στο πρόσωπο του πονηρού Πεισθέτερου καθρεφτίζεται απόλυτα ο χαρακτήρας του ελληνικού Καραγκιόζη, καθώς αντίστοιχα στο ρόλο του αγαθού Ευελπίδη, ο ξακουστός θείος του Καραγκιόζη, ο Μπαρμπα- Γιώργος. Ο Πεισθέτερος- Καραγκιόζης είναι αυτός που με την πονηριά και την εξυπνάδα του εμπλέκεται με κωμικό τρόπο σε όλο το έργο. Είναι ένας λαϊκός φιλόσοφος, που καταφέρνει να πείσει όλο το γένος των πουλιών να φτιάξει μια δική του πολιτεία κόντρα σε θεούς και ανθρώπους.
4. Διάλεξες μία κωμωδία, σατυρική για τα πολιτεύματα. Στην κοινωνία όπου ιστορικά συνήθως διαδραματίζεται ο Καραγκιόζης, υπάρχει πολιτικός στοχασμός;
Το ελληνικό θέατρο σκιών, με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη, αποτελεί για τη χώρα μας ένα κατ’ εξοχήν λαϊκό είδος θεάτρου που σατιρίζει τα κακώς κείμενα και την επικαιρότητα. Ο πολιτικός στοχασμός με σύμβολο το πρόσωπο του Καραγκιόζη υπάρχει, αλλά περιορίζεται στις παραστάσεις για ενήλικο κοινό. Όμως με τρόπο συμβολικό και μια δεύτερη ανάγνωση του κειμένου, στους δικούς μας Όρνιθες ο Καραγκιόζης είναι ίσως το καλύτερο όχημα, για να μιλήσουμε με οξύ χιούμορ για μια κοινωνία με προβλήματα και τον τρόπο που μπορούμε να την κάνουμε καλύτερη. Άλλωστε με το που το ξεκινάει μια παράσταση Καραγκιόζη, το πράγμα είναι σαφές: στη μια πλευρά του φωτισμένου πανιού βλέπουμε την παράγκα του Καραγκιόζη και στην άλλη το πλούσιο παλάτι του πασά.
5. Το 1959, στην πρώτη παράσταση των Ορνίθων, είχαν προκύψει αντιδράσεις σχετικά με την εμφάνιση ενός ιερέα ντυμένου βυζαντινά, επί σκηνής. Εσύ σήμερα έχεις παντρέψει χρονολογίες και πολιτισμούς. Είχες δεύτερες σκέψεις, θεωρώντας το εγχείρημα σου τολμηρό;
Στη δική μου διασκευή για τους Όρνιθες ο χωροχρόνος είναι ουδέτερος, ασαφής και συμβολικός. Στηρίχθηκα στο βασικό σκελετό της Αριστοφανικής κωμωδίας, αλλά προσπάθησα να δημιουργήσω μια παράσταση με πολλή μουσική και έντονο εικαστικό χαρακτήρα, που να αφορά παιδιά και οικογενειακό κοινό γενικότερα. «Ο Καραγκιόζης στη χώρα των πουλιών» είναι μια παράσταση- συναυλία, ένα παραμύθι για την ειρήνη, την ελευθερία και την αγάπη, γεμάτο χρώματα. Θεωρώ το εγχείρημα αυτό τολμηρό, όχι τόσο για την πολιτική χροιά του έργου, όσο για να κερδίσουμε το στοίχημα μιας παράστασης, που θα κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των μικρών θεατών.
6. Είχαν υπάρξει στο παρελθόν συζητήσεις σχετικά με την πατρότητα του Καραγκιόζη, αν είναι ελληνική ή τουρκική. Πιστεύεις ότι αποτελεί εμπόδιο αυτό το θέμα σήμερα;
Το θέατρο σκιών είναι ένα είδος θεάτρου που έρχεται από τις χώρες της Ανατολής. Ο ελληνικός Καραγκιόζης σαφέστατα επηρεασμένος από τον τούρκικο, έρχεται από τη γειτονική χώρα στην Ελλάδα, αλλάζει μορφή, εξελίσσεται και γίνεται ένα καθαρά ελληνικό λαϊκό θέατρο. Το παιχνίδι με το φως και τη σκιά το συναντάμε σε πολλές χώρες και πολιτισμούς. Σημασία σε ένα τέτοιου είδους παγκόσμιο θέατρο δεν έχει η πατρότητα, αλλά η ποιότητα.
7. Πιστεύεις ότι οι αξίες του λαϊκού θεάτρου αλλά και του αρχαίου δράματος, θα έπρεπε να διδάσκονται εντατικότερα στα σχολεία;
Θεωρώ γενικότερα πως το θέατρο, η μουσική, η ζωγραφική και κάθε μορφή τέχνης διευρύνει τους ορίζοντες του ανθρώπου και ανοίγει το μυαλό. Πόσω μάλλον για τα παιδιά. Το θέατρο σκιών αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την εκπαίδευση.
8. Ποια από τις συνεργασίες που προέκυψαν για το σημερινό εγχείρημα θα σου μείνει αξέχαστη;
Καθένας από τους συντελεστές φέρει στην παράσταση κάτι ξεχωριστό. Καταθέτει την αλήθεια του στη σκηνή. String Demons, έκρηξη στη σκηνή, εδώ γράφουν και ολοκαίνουργια υπέροχη μουσική! Θάνος Κοσμίδης, ο τρομερός! Παλιά καραβάνα από τους Burger Project! Τζώρτζια Κεφαλά, Μπλε- ροκ αηδόνα, μία και μοναδική! Χρήστος Θηβαίος, υπέροχη φωνή και ένας τσαλαπετεινός- έκπληξη!
9. Ποιο είναι το τελικό μήνυμα που θα ήθελες να περάσεις μέσα από τη σημερινή παράσταση;
Τι κι αν δεν έχετε πραγματικά φτερά σαν τα πουλιά, πετάξτε με τα φτερά της καρδιάς σας!
***Fun Facts
- Για την πρωτότυπη αυτή παραγωγή ο Ηλίας Καρελλάς και οι συνεργάτες του θα σχεδιάσουν 90 διαφορετικές γιγαντοφιγούρες θεάτρου σκιών που θα ζωντανέψουν σε έναν μπερντέ 45 τετραγωνικών μέτρων και ένα σκηνικό χώρο βασισμένο στο φως και τη σκιά.
- Πίσω από το μπερντέ ο Ηλίας Καρελλάς, όπως παραδοσιακά γίνεται στο θέατρο σκιών, δίνει με τη φωνή του ζωή στους χαρακτήρες του έργου. (Ναι! Κάνει 37 (??!!) φωνές!
- Την πρωτότυπη μουσική ειδικά για την παράσταση θα συνθέσουν οι ταλαντούχοι String Demons.
- Τη δισδιάστατη σύμβαση του έργου «σπάνε» με την παρουσία τους οι γνωστοί ερμηνευτές Χρήστος Θηβαίος στο ρόλο του Τσαλαπετεινού και Τζώρτζια Κεφαλά (Μπλε) στο ρόλο της Αηδόνας που παίζουν και τραγουδούν ζωντανά στη σκηνή ενώ στο ρόλο του Προμηθέα συναντάμε το Θάνο Κοσμίδη (Burger Project).
“Ο Καραγκιόζης στη Χώρα των Πουλιών”, θα είναι ένα υπερθέαμα σύγχρονης και παραδοσιακής τέχνης για μικρούς και μεγάλους, που δε θα πρέπει να χάσετε!