Σπύρος ΚοντοσώροςΜε τον όρο Μακαρθισμός νοείται η διαδικασία δίωξης πολιτών εξαιτίας των πολιτικών τους πεποιθήσεων και η δημιουργία «δυσμενών συνθηκών» για τους θεωρούμενους ως αντιφρονούντες.
Είναι δηλαδή η τακτική στοχοποίησης και εξόντωσης του πολιτικού αντιπάλου με αθέμιτα μέσα και κυρίως με τη δημιουργία κλίματος τρόμου στην κοινή γνώμη εις βάρος των πολιτικά διωκόμενων.
1. Πώς προέκυψε ο όρος; 
Ο όρος προέκυψε από το όνομα του Αμερικανού Τζόζεφ Μακάρθυ, μέλος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, ο οποίος έμεινε γνωστός για το αντικομμουνιστικό του μένος. Από τη θέση του στο αξίωμα του Γερουσιαστή μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου προσπάθησε και κατάφερε να «εξοντώσει» μαζικά κομμουνιστές-ή απλούς πολίτες τους οποίους βάφτιζε κομμουνιστές- στο εσωτερικό της Αμερικής.
Η τακτική του ήταν απλή: Εκμεταλλευόμενος το κλίμα φόβου που είχε δημιουργηθεί στις ΗΠΑ εναντίον της ΕΣΣΔ (Red Scare), απήγγελλε κατά το δοκούν μαζικές και ανυπόστατες κατηγορίες εναντίον οποιουδήποτε θεωρούσε ότι μπορεί να ασκούσε σοβιετική επιρροή σε αμερικανικούς θεσμούς.
Η τακτική αυτή έπληξε ακόμα και πολλούς ηθοποιούς του Χόλυγουντ, καθώς ο Μακάρθυ έβλεπε παντού κατασκόπους της Σοβιετικής Ένωσης.
2. Για ποιο λόγο (ή τι κάνει νιαου-νιαου στα κεραμίδια);
Προπαγανδιστικό σκίτσο στα πλαίσια του Red Scare
Μα φυσικά λόγω του Ψυχρού Πολέμου, δηλαδή του ιδεολογικοπολιτικού-κυρίως- πολέμου που επικράτησε μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ κατά το 2ο μισό του 20ου αιώνα.
Η αμερικανική πολιτική στο σύνολό της την περίοδο αυτή προσπαθούσε με κάθε τρόπο να εκμηδενίσει οποιοδήποτε σοβιετικό-κομμουνιστικό στοιχείο θα μπορούσε να διασαλεύσει την τάξη τόσο στην ίδια την Αμερική, όσο και στις χώρες που βρίσκονταν υπό τη σφαίρα επιρροής της (το ίδιο έκανε αντίστοιχα και η ΕΣΣΔ).
Βρήκε λοιπόν στο πρόσωπο του Μακάρθυ τον ιδανικό άνθρωπο, του οποίου η απάντηση στην ερώτηση «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» πιθανότατα ήταν «η σκιά των κομμουνιστών».
3. Όταν εμείς είχαμε μακαρθισμό, οι άλλοι τρώγανε βελανίδια
Στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γυάρο
Θα πει ο μέσος Έλληνας «αναδεικνύοντας» τον ελληνικό πολιτικό πολιτισμό.
Πράγματι, οι πολιτικές διώξεις κάθε άλλο παρά ξένες είναι στην Ελλάδα. Εφαρμόστηκαν από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στις αρχές του 20ου αιώνα (κι όμως, χρησιμοποίησε τη Γυάρο) τόσο με το Ιδυώνυμο (αντικομμουνιστικός νόμος) όσο και με εκτοπίσεις φιλοβασιλικών υπαλλήλων της δημόσιας διοίκησης. Συνεχίστηκαν έως το 1974 από το δεξιό κατεστημένο εναντίον πια των κομμουνιστών-ή γενικότερα των αντιφρονούντων– με αμείωτη ένταση.
Όλοι βέβαια φρόντιζαν να κινδυνολογούν στο δημόσιο λόγο, στοιχείο που αποτελεί την πεμπτουσία του μακαρθισμού, ώστε να προπαγανδίσουν την επικινδυνότητα του κομμουνισμού για τους ιστούς της κοινωνίας.
4. Το Σχέδιο Μάρσαλ (διαφορετικά μέσα, κοινός σκοπός)
Ο Μακαρθισμός δεν ήταν η μοναδική τακτική στην προσπάθεια εξόντωσης του λεγόμενου κομμουνιστικού κινδύνου. Η Αμερική αμέσως μετά τον ΒΠΠ πήρε δραστικά μέτρα και σε διεθνές επίπεδο ενισχύοντας οικονομικά με το γνωστό Σχέδιο Μάρσαλ την Τουρκία και τις χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου-με πρώτη την Ελλάδα. Στόχος της φυσικά ήταν η διασφάλιση των συμφερόντων της και η καταπολέμηση του κομμουνισμού στις χώρες αυτές.
5. Το τέλος του
Ο Μακάρθυ πέθανε το 1957. Ωστόσο, κομμουνιστές και μη, εντός Αμερικής, κοιμόντουσαν λίγο πιο ήσυχοι ήδη από το 1954, οπότε και τελείωσε η καριέρα του Μακάρθυ ως «κομμουνιστο-buster». Αιτίες ήταν η ρήξη του με τον πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και η απώλεια της πλειοψηφίας των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία.
Βέβαια το τέλος του Μακάρθυ δε σήμαινε και το τέλος του Μακαρθισμού ως τακτικής, καθώς οι πολιτικές διώξεις εξακολουθούν να εφαρμόζονται εν έτει 2018 σε πολλές χώρες.