Μαίρη ΜαθιουδάκηΈνα urban χρονικό μιας εποχής γεμάτης με μεγάλες απαγορεύσεις, αλλά και απολαύσεις
Τσάρλεστον, μπριγιαντίνη, ακριβά αυτοκίνητα, νυχτερινά κλαμπ και ξέφρενα πάρτι που πλημμύριζαν από τα δεκάδες «ποπ» της σαμπάνιας, θα ήταν μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά της καθημερινότητας σου, αν ζούσες τη δεκαετία του 1920, με μια μικρή διαφορά: δε θα μπορούσες να καταναλώσεις αλκοόλ, αν δεν παρέβαινες το νόμο.
Ναι, ναι, καλά διάβασες, αν ήσουν κάτοικος των ΗΠΑ ή του Καναδά την περίοδο 1920-1933, δε θα μπορούσες να ζήσεις στιγμές, όπως αυτές τις αξέχαστες σαββατιάτικες ουζο- κατανύξεις, χωρίς να παρανομήσεις και αυτό γιατί πέρα από την ανακάλυψη της τσίχλας ή την πτήση της Αmelia Mary Earhart (της πρώτης γυναίκας που πέταξε μόνη της πάνω από τον Ατλαντικό), η δεκαετία των 20’s («Roaring 20’s») στην αμερικανική ήπειρο χαρακτηρίζεται από του νόμου Volstead.
«Εποχή της Ποτοαπαγόρευσης» κοινώς, που συνεπαγόταν την απαγόρευση της παραγωγής, της πώλησης και της μεταφοράς αλκοόλ. Κάπως έτσι λοιπόν οι απλοί πολίτες μετατράπηκαν σε παραβάτες του νόμου και μερικοί από τα μεγάλα ονόματα της εποχής σε βασιλιάδες του οργανωμένου εγκλήματος.
Έτσι, μέσα σε αυτή την ελκυστικά και κινηματογραφικά παράνομη καθημερινότητα, ο Αλ Καπόνε είναι πλέον «αυτοκράτορας» της παρανομίας, η μαφία γιγαντώνεται από ένα… λάθος και λέξεις όπως «bathtub gin» (“το τζιν της μπανιέρας”) ή «moonshine» αποκτούν νόημα, ενώ τα παράνομα μπαρ εξελίσσονται στην απόλυτη τάση της εποχής, προκειμένου οι πολίτες να μη στερηθούν την αγαπημένη τους συνήθεια!
Αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που τα μπαρ της ποτοαπαγόρευσης έμειναν γνωστά ως «Speakeasy bars» (ή “blind pigs” ή “gin joints”).
Οι θαμώνες έπρεπε να μιλούν χαμηλόφωνα για αυτά, όταν βρίσκονταν σε δημόσιο χώρο, αλλά και μέσα στο μπαρ, ώστε να μην κινήσουν την προσοχή των αρχών και των γειτόνων.
Προκειμένου να διατηρηθεί μυστική η ταυτότητα των χώρων αυτών, δεν γινόταν γνωστή η διεύθυνση τους, ενώ για να εξασφαλίσει κάποιος την είσοδο του σε αυτά, θα έπρεπε να ψιθυρίσει έναν συγκεκριμένο κωδικό στον πορτιέρη ή να δώσει κάποιο άλλο συνθηματικό (π.χ. ρυθμικό χτύπημα στην πόρτα).
Σε μερικά από αυτά μάλιστα η είσοδος γινόταν επιτρεπτή μόνο σε άτομα που είχαν κάρτα μέλους, προκειμένου να αποφευχθεί η διαρροή πληροφοριών ή η είσοδος μυστικών πρακτόρων.
Μετά την εμφάνιση του πρώτου Speakeasy στην Πενσυλβανία, οι χώροι παράνομης πώλησης αλκοόλ πολλαπλασιάζονταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Σε περίπτωση που δε με πιστεύεις θα σου πω ότι στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία εκείνη εμφανίσθηκαν περίπου 100.000, ενώ ο αριθμός τους στο Σικάγο ξεπερνούσε τις 7.000.
Τα speakeasies ήταν κρυμμένα κυριολεκτικά παντού, σε ημιφωτισμένες στοές, σε σκοτεινά υπόγεια, σε κρυμμένα δωμάτια καταστημάτων, σε σοφίτες, πατάρια, κοκ.
Cotton Club – ένα από τα πιο γνωστά speakeasy της εποχής
Η τζαζ έγινε έτσι γρήγορα η μουσική που συνόδευε το καμουφλαρισμένο στα φλιτζάνια του καφέ ή του τσαγιού ποτό των θαμώνων ανά την Αμερική, αλλά και ο ήχος εκείνος που έφερε κοντά τους λευκούς και τους μαύρους.
Παράλληλα τα μέρη αυτά άρχισαν να αποτελούν το στέκι πολλών γυναικών, μερικές εκ των οποίων ανέλαβαν και την ιδιοκτησία τους, κάτι ασυνήθιστο για την έως τότε εποχή.
Η ποιότητα του ποτού κυμαινόταν από πολύ καλή έως πολύ κακή. Και αυτό εξαρτιόταν από τις διασυνδέσεις που διατηρούσε ο ιδιοκτήτης με τη μαφία και τους παράνομους διακινητές, γνωστούς ως «bootleggers».
Αυτή η ωμή γεύση του αλκοόλ είναι άλλωστε και ο πρόδρομος των σημερινών κοκτέιλ. Οι Αμερικάνοι στην προσπάθεια τους να καλύψουν τη γεύση του τζιν ή του ουίσκι που συχνά άφηνε μια επίγευση ληγμένου φαρμάκου, πρόσθεταν γλυκαντικά, χυμούς και οτιδήποτε θα μπορούσε να βελτιώσει και να ολοκληρώσει ένα αυτοσχέδιο και νοθευμένο πολλές φορές ποτό.
Μερικά από τα πιο περιζήτητα κοκτέιλ της εποχής (καταναλώνονταν με απόλαυση τότε, φαντάσου λοιπόν τώρα) είναι τα:
- Mary Pickford (από το όνομα της γνωστής σταρ του κινηματογράφου, με βασικό συστατικό το ρούμι)
- Whiskey Old-Fashioned (το αγαπημένο κοκτέιλ του Don Draper των Μad Men)
- Bacardi Cocktail (το Cosmopolitan της εποχής)
- Bee’s Knees (η φράση σήμαινε τότε “κάτι εξαιρετικό”, ένα κοκτέιλ χτισμένο με τη φιλοσοφία κάλυψης της κακής γεύσης του τζιν)
H φιλοσοφία των secrets bars έχει κάνει δυναμική επανεμφάνιση την τελευταία 5ετία προκαλώντας αίσθηση, καθώς εξελίσσεται σε trending topic της νυχτερινής ζωής όχι μόνο των Αμερικάνων, αλλά και του ευρωπαϊκού κόσμου.
Την τάση αυτή φαίνεται να ακολουθούν και οι Έλληνες επιχειρηματίες, αναβιώνοντας τα κλασικά κοκτέιλς, το ρετρό στυλ και διεγείροντας τη φαντασία των θαμώνων τους.
Οι ελληνικές εκδοχές των Speakeasy μπορεί να μη λειτουργούν ως μια ελιτίστικη λέσχη, όπου η είσοδος τους σε αυτά είναι προνόμιο λίγων, κάποια όμως συνεχίζουν να μην αποκαλύπτουν τη διεύθυνση τους.
Τη λογική του “μην το πείτε πουθενά” ακολουθεί και το Αθηναϊκό μπαρ “Speakeasy”, το οποίο βρίσκεται κάπου στην Πλατεία Συντάγματος.
Αν ωστόσο εσύ και η παρέα σου καταφέρετε να βρείτε το κουδούνι του, τότε θα έχετε την ευκαιρία να ζήσετε μια μοναδική εμπειρία, πίνοντας το ποτό σας ανάμεσα σε έμπειρους bartenders, συνωμοτική ατμόσφαιρα και χαλαρή τζαζ μουσική, όπως ακριβώς ταιριάζει σε ένα “ποτάδικο” δεκαετίας!!
5 Speakeasy Bars στην Αθήνα που αξίζει να επισκεφτείς
Αυτή τη μοναδικά ατμοσφαιρική εμπειρία με vintage πινελιές μπορείς να ζήσεις στο:
- “Gin Joint” ( Πλατείας Καρύτση – Χρύστου Λαδά 1) , ένα μπαρ πλήρως εναρμονισμένο με το ρετρό στυλ ή αλλιώς το ναό κάθε gin lover.
- “Barreldier” (Βουλής 5, κέντρο) , όπου το ξεχασμένο παντρεύεται με το επαναστατικό.
- “Speakeasy” , ένα γνήσιο speakeasy bar κρυμμένο κάπου στο Σύνταγμα
- “Galaxy” (Σταδίου 10, εντός στοάς), ίσως το πιο αυθεντικό “ποτάδικο” της Αθήνας
- “56” (Πλουτάρχου 56, Κολωνάκι), τζαζ μουσική και νουαρ ατμόσφαιρα σε ένα διαχρονικό και άκρως γοητευτικό χώρο
Για τους Ηρακλειώτες φοιτητές και αναγνώστες μας , προτείνω ανεπιφύλακτα (αποτελεί δοκιμασμένη και αγαπημένη μου επιλογή) το “Wets and Drys” (Koραή 1-15), ένα speakeasy bar για κάθε λάτρη των κοκτέιλς, που αναβιώνει με πίστη την εποχή της ποτοαπαγόρευσης.
Πηγές: http://theroaringtwentieshistory.blogspot.gr/ και https://punchdrink.com