Μαρία ΜακράκηΣτοχαστής, ακτιβιστής, θιασώτης της μη βίας, ο Μαχάτμα Γκάντι αποτέλεσε ένα από τους σπουδαιότερους πνευματικούς και πολιτικούς ηγέτες της ινδικής ανεξαρτησίας.
Με επιρροή που ξεπέρασε τα όρια της χώρας του, ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1869 στο Πορμπαντάρ της υπό αγγλική κυριαρχία Ινδικής επαρχίας Γκουτζαράτ.
Θεωρήθηκε πνευματικός και πολιτικός ηγέτης της ινδικής ανεξαρτησίας και κήρυκας της μη βίας στον 20ο αιώνα. Παράλληλα, αποτέλεσε έναν από τους καταλυτικότερους παράγοντες για την κατάρρευσης της αποικιοκρατίας τις πρώτες δεκαετίες μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το όνομα «Μαχάτμα» του αποδόθηκε το 1915 από τον συμπατριώτη του νομπελίστα ποιητή και στοχαστή Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, που σύμφωνα με τη μετάφραση των σανσκριτικών σημαίνει «Μεγάλη Ψυχή».
Οι οικογενειακές αρχές της χορτοφαγίας, του μη τραυματισμού οποιουδήποτε ζώντος οργανισμού, της νηστείας ως μεθόδου αυτοκάθαρσης και της ανοχής προς το διαφορετικό, επηρέασαν βαθιά τον Γκάντι, ο οποίος όμως κήρυξε τη δική του επανάσταση ως έφηβος αλλά και ως ενήλικας.
Οι σπουδές του στην Αγγλία αλλά και η παραμονή του στη Νότια Αφρική σημαδεύτηκαν έντονα από ρατσιστικές επιθέσεις ως προς το χρώμα του αλλά και την επιλογή του να φορά τουρμπάνι. Τα γεγονότα αυτά τον μετέτρεψαν όμως σε μια δυναμική και ισχυρή προσωπικότητα που επί πολλά χρόνια, αγωνίστηκε υπέρ των δικαιωμάτων των Ινδών μεταναστών στη Νότια Αφρική και εμπνεύστηκε την πολιτική της μη βίας ως μέσο αντίστασης στους καταπιεστές.
Οι μάχες αλλά και η στάση του αυτή γέννησαν πολλούς εχθρούς του. Στις 30 Ιανουαρίου 1948, ενώ ο Μαχάτμα Γκάντι κατευθυνόταν προς τον τόπο της βραδινής του προσευχής στο Δελχί, δολοφονήθηκε από τον 39χρονο φανατικό ινδουιστή Νατουράμ Γκότσε.
Ο Γκάντι, με την πολιτική και πνευματική στάση του, πυροδότησε τρεις από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις του 20ου αιώνα: την επανάσταση κατά της αποικιοκρατίας, των φυλετικών διακρίσεων και της βίας.
Ο βίος του, οι αγώνες του και η μαχητικότητα του επηρέασαν και αποτέλεσαν σημαντική πηγή έμπνευσης αξιόλογων μετέπειτα προσωπικοτήτων, όπως τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στις ΗΠΑ και τον Νέλσον Μαντέλα στη Νότια Αφρική.
Παρ’ όλα ταύτα υπάρχουν αρκετές αναφορές στο γεγονός πως ο Γκάντι υπήρξε ρατσιστής και μισογύνης. Οι απόψεις, όπως είναι εμφανές, διίστανται και ίσως μόνο η λεπτομερής και βαθιά μελέτη της ιστορίας δώσει σχετικές απαντήσεις.
Εκτός από το βίο του και τους αγώνες του έμεινε επίσης γνωστός μέσα από το λόγο του που μελετήθηκε, σχολιάστηκε και άφησε σημαντικά αποφθέγματα που θα μπορούσαν κάλλιστα να καθοδηγήσουν και να «φωτίσουν» σημερινές πολιτικές προσωπικότητες.
Ακολουθούν 10 διάσημα αποφθέγματα του Μαχάτμα Γκάντι:
1. Ινδοί, Πέρσες, Χριστιανοί ή Εβραίοι, αν θέλουμε να ζήσουμε σαν ένα έθνος, πρέπει το συμφέρον του καθενός να γίνει συμφέρον όλων. Η μοναδική σκέψη μας πρέπει να είναι η δικαιοσύνη, για τον καθένα από εμάς.
2. Ένας δειλός είναι ανίκανος να δείξει αγάπη. Αυτό είναι προνόμιο των γενναίων.
3. Τη μέρα που η δύναμη της αγάπης θα υπερνικήσει την αγάπη της δύναμης, ο κόσμος θα γνωρίσει την ειρήνη.
4. Η ικανότητα να συγχωρείς είναι προσόν του δυνατού. Οι αδύναμοι ποτέ δεν συγχωρούν.
5. Κανείς δεν μπορεί να με πληγώσει χωρίς τη συγκατάθεσή μου.
6. Ένας άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεών του. Τι έχει κάνει, τι μπορεί να κάνει. Τίποτε άλλο.
7. Ευτυχία είναι όταν αυτά που σκέφτεσαι, αυτά που λες και αυτά που κάνεις, βρίσκονται σε αρμονία.
8. Είναι λάθος να παίρνεις υποχρεωτικά για λάθος εκείνο που δεν καταλαβαίνεις.
9. Η χρήση βίας μπορεί να φαίνεται καμιά φορά ότι κάνει καλό, το καλό αυτό όμως είναι προσωρινό, ενώ το κακό που προξενεί είναι μόνιμο.
10. Τα εφτά που δεν πρέπει να έχεις: Πλούτο χωρίς μόχθο, Γνώση χωρίς χαρακτήρα, Πολιτική χωρίς αρχές, Απόλαυση χωρίς συναίσθημα, Εμπόριο χωρίς ήθος, Επιστήμη χωρίς ανθρωπιά, Αγάπη χωρίς θυσία.