Θάνος ΕζίρογλουΜε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, αυτοί είναι 2+1 κλασικοί θεατρικοί συγγραφείς που πιστεύουμε ότι αξίζει να μάθεις κάτι παραπάνω.
Παγκόσμια ημέρα θεάτρου σήμερα και στο συγκεκριμένο άρθρο θα παρουσιάσω μερικούς από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς θεάτρου.
Ο καθένας από αυτούς εκφράζει με πολύ διαφορετικό τρόπο την εποχή του αλλά ανήκει και σε αυτό που θα αποκαλούσαμε «κλασικό θέατρο». Με την έννοια του «κλασικού» αντιλαμβανόμαστε εκείνο τον καλλιτέχνη που πετυχαίνει να αντικατοπτρίσει πέρα από την εποχή του και τις κοινωνίες των μεταγενέστερων. Να αγγίξει, δηλαδή, ανθρώπους κατοπινών αιώνων και γενεών.
Ευριπίδης
Σε ένα τέτοιο άρθρο δεν θα μπορούσα να μην κάνω αναφορά σε έναν από τους πιο σημαντικούς θεατρικούς συγγραφείς. Ο νεότερος από τους τραγικούς ποιητές του 5ου αι. π. Χ., ο Ευριπίδης, μας παραδίδει 17 σωζόμενα- φαντάσου πόσα είναι αυτά που λανθάνουν καθότι του αποδίδονται 92- έργα με κωμικό τόνο, ευτυχή κατά βάση έκβαση ή εξωτική λύση.
Το σημαντικότερο είναι πως εντοπίζει κανείς έντονο ρεαλισμό στα έργα, πράγμα που τον βοηθά να αντιμετωπίζει τα πάντα με έντονη φυσικότητα(εδώ σου λέει βάζει τη Μήδεια να σκοτώνει τα παιδιά λες και έφταιγαν κάτι λόγω του κέρατου που έφαγε από τον Ιάσονα).
Αναμορφώνει το είδος με την παρουσία παιδιών, δούλων και γυναικών επί σκηνής- άσχετα που ορισμένοι κακοπροαίρετοι τον θεωρούν μισογύνη. Σκιαγραφεί τη γυναικεία ψυχολογία και παρουσιάζει σχετικά ακραία θέματα(βλέπε πάλι Μήδεια).
Εκφράζει αρκετά θέματα του καιρού μας όσο μακρινός και αν φαντάζει. Μην απορείτε πως γίνεται! Οι γυναίκες από την Ήρα μέχρι και σήμερα όταν «γκαζώνουν» με το κέρατο είναι πολύ εκδικητικές…
“Οι πολύ δύσκολες καταστάσεις φέρνουν και μεγάλες αλλαγές”
Σαίξπηρ
Ο Σαίξπηρ αν εξεταστεί με βάσει τους κανόνες του κλασικού θεάτρου έχει αδυναμίες στο ύφος. Αλλά δεν ανήκει στο κλασικό μα στο αναγεννησιακό θέατρο. Παρατηρείται ένα εύρος θεματικό και γλωσσικό που τον καταξιώνει. Τα θέματα του αγγίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής χαρταγραφόντας τα πάντα.
Αγαπά τους δευτερεύοντες και λαϊκούς ήρωες ( ο Άμλετ συμπαθεί το θίασο ηθοποιών) ενώ από την άλλη οι κεντρικοί του ήρωες-τραγικοί και μη- έχουν πάντα μια κωμική ρωγμή. Όλα τα έργα του υπακούν στην αναλογία ζωής και μυθοπλασίας, όσο εύθραυστη είναι η πρώτη τόσο και η δεύτερη.
Για να δείξω τον λόγο που ανήκει στους κλασικούς θα σας θυμίσω πως ο Άμλετ αναρωτιέται : «να ζει κανείς ή να μη ζει;». Ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους σήμερα λόγω της δίνης στην οποία ζούμε ( σημείωση: και όσο αν εμείς πιστεύουμε πως η ζωή αξίζει και περνάμε σχετικά καλά, εκεί έξω υπάρχουν άλλοι που δίνουν τέλος στη ζήση τους λόγω προβλημάτων).
”Άκουγε πολλούς, μίλα σε λίγους”
Χένρικ Ίψεν
Ανήκει στο τάγμα του ρεαλισμού και με τα θεατρικά του έργα προσπαθεί να θίξει το «μασκάρεμα» των ανθρώπων του 19ου αι. Ασχολείται με έναν κόσμο που αργοπεθαίνει και του οποίου τα βασικά συστατικά οφείλουν να αλλάξουν μπροστά σε μια επερχόμενη διαφορετική κοινωνία. Θίγει την παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων, την εξαπάτηση της γυναίκας και τον χρηματοθηρικό χαρακτήρα της εποχής του.
Οι ήρωες του διακατέχονται από αρρώστιες όπως στην Έντα Γκάμπλερ, ενώ άλλοι προσπαθούν να σταματήσουν να είναι σκλάβοι στα δεσμά τους όπως η Νόρα στο Κουκλόσπιτο. Υπαινίσσεται νέες αλλαγές κάτι που τον καθιστά κλασικό στην εποχή μας.
Είμαστε πολλές φορές αντιμέτωποι με το παιχνίδι του είναι-φαίνεσθαι που παίζουν κάποιοι και με μια νέα τάξη πραγμάτων. Συνεχώς νέες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που μας φοβίζουν όλους. Ή μήπως δεν θα έπρεπε να μας φοβίζουν και να δείξουμε ψυχικό σθένος; Ίδού το ερώτημα ( και επανέρχεται ο Άμλετ)!
”Μια ανθρώπινη κοινότητα είναι σαν ένα καράβι: όλοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να αναλάβουν το τιμόνι”