Χρυσάννα ΚοντούΥπάρχει άραγε σχέση μεταξύ δημιουργικότητας και ψυχικών διαταραχών; Γιατί είναι τελικά αρκετοί οι καλλιτέχνες με ψυχικές διαταραχές…
Στην προσπάθεια της η Nancy Andreasen να αποδείξει ότι η δημιουργικότητα συνδέεται με τις ψυχικές ασθένειες συμπεριλαμβάνονται έρευνες, στις οποίες αναφέρει ότι από τους 30 συγγραφείς που πήρε συνέντευξη περισσότερο από το 80% είχε νοσηλευτεί σε ψυχιατρικές κλινικές λόγω διαταραχών διάθεσης ή άγχους.
Μια άλλη μελέτη, μάλιστα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuroimage, απέδειξε ότι το μέρος του εγκεφάλου (προσφηνοειδές λόβιο) που φυσιολογικά απενεργοποιείται κατά τη λογική σκέψη παραμένει ενεργοποιημένο όταν τα πιο καλλιτεχνικά άτομα σκέφτονται δημιουργικά.
Όπως και να ‘χει, παρακάτω σας παρουσιάζω 7 ζωντανά παραδείγματα που τεκμηριώνουν τις έρευνες αυτές και τα οποία παρά τις ψυχικές δυσκολίες κατάφεραν να δημιουργήσουν ασύλληπτα έργα ή καλύτερα να πούμε πώς λόγω αυτών των συμβάντων κατόρθωσαν τόσα επιτεύγματα;
1. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
Γνωστός ως Μιχαήλ Άγγελος, μεγάλος δημιουργός της Αναγέννησης. Ένα από τα πιο διαδεδομένα έργα του, παγκοσμίως, είναι η οροφή της Καπέλα Σιστίνα που βρίσκεται στο Βατικανό. Πολλόι αναλυτές αποδίδουν τη μελαγχολία των έργων του σε πιθανή μανιοκατάθλιψη.
2. Edvard Munch
Νορβηγός ζωγράφος, υπέρμαχος του εξπρεσιονισμού. Στην προσπάθεια του να απεικονίσει τα αισθήματα άγχους, αγωνίας και τρόμου που βίωνε δημιούργησε την Κραυγή, ένα από τα πιο φημισμένα έργα του. Σε νεαρή ηλικία υπήρξε μάρτυρας του θανάτου της μητέρας του αλλά και της αδερφής του. Η ζωή του ήταν γεμάτη από ψευδαισθήσεις και άγχος. Μάλιστα, ο ίδιος είχε καταγράψει στο ημερολόγιο του πως η ασθένεια του, του ήταν απαραίτητη για τη τέχνη του. Φημολογείται ότι έπασχε από σχιζοφρένεια αφού καταγράφηκαν επεισόδια νευρικού κλονισμού που ακολουθήθηκαν από ψυχιατρική θεραπεία.
Δες εδώ περισσότερα για τον ευρηματικό ζωγράφο
3. Yayoi Kusama
Μια πιο σύγχρονη καλλιτέχνιδα είναι η Ιαπωνίδα Kusama. Μεγάλωσε σ’ ένα εξαιρετικά συντηρητικό περιβάλλον. Οι ψευδαισθήσεις την επισκέφτηκαν για πρώτη φορά στην εφηβική της ηλικία. Η ίδια περιγράφει τον εαυτό της ως “ψυχαναγκαστικό καλλιτέχνη”, αφού από νεαρή ηλικία και μέχρι σήμερα ζωγραφίζει το περιεχόμενο των παραισθήσεων της, που όπως φαίνεται και από τα έργα της, δεν είναι άλλο από τις βούλες. Επιπλέον, εκκεντρικές θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τις εκθέσεις της που περιλαμβάνουν καθρέφτες και ηλεκτρικούς λαμπτήρες.
4. Frida Kahlo
Η Μεξικανή ζωγράφος είχε διαγνωστεί με κατάθλιψη αφού είχε αποπειραθεί να αυτοκτονήσει αρκετές φορές. Γνωρίζοντας τη ζωή της κανένας δεν θα μπορούσε να το κρίνει παράλογο. Στην εφηβεία της είχε ένα δυστύχημα, όταν ένα όχημα συγκρούστηκε με το λεωφορείο, στο οποίο ήταν επιβάτιδα. Το ατυχές αυτό συμβάν όχι μόνο την υπόβαλε σε απίστευτο αριθμό εγχειρήσεων αλλά τη σημάδεψε τα επόμενα χρόνια της ζωής της με αποβολές των εμβρύων της. Η θλίψη της δεν σταμάτησε εδώ, αφού η σχέση της με τον σύζυγο της, της προκαλούσε αφόρητο πόνο και συντριβή. Το σπουδαίο έργο της είναι σαφέστατα μια αναπαράσταση των συναισθημάτων της και της έντονης ζωής της.
Δες εδώ μερικά από τα πιο διάσημα αποφθέγματά της!
5. Louis Wain
Διάσημος για τις ανθρωπομορφικές αναπαραστάσεις των γατών, τις οποίες άρχισε να δημιουργεί μετά το τραγικό θάνατο της γυναίκας του που υπέφερε από καρκίνο. Σύμφωνα με αναλυτές των έργων του ο Άγγλος καλλιτέχνης έπασχε από σχιζοφρένεια, αφού είχε νοσηλευτεί σε ψυχιατρική κλινική τα μετέπειτα χρόνια του θανάτου της αγαπημένης του. Άλλοι, απλά χαρακτηρίζουν την τέχνη του ψυχεδελική.
6. Caspar David Friedrich
Γεννημένος στη Γερμανία σε μικρή ηλικία χάνει τη μητέρα του και λίγο αργότερα τον αδερφό του, τον οποίο αποτυχώς προσπάθησε να σώσει από πνιγμό. Λέγεται, ότι το τραγικό περιστατικό έλαβε μέρος σε μια παγωμένη λίμνη που ξαφνικά έσπασε ο πάγος. Μελετητές υποστηρίζουν, ότι η ανάδειξη πάγων στα έργα του υποδεικνύει το τραύμα που του άφησε η σκηνή αυτή. Επίσης, τον περιγράφουν ως μελαγχολικό και εσωστρεφή.
7. Vincent Van Gogh
Για το τέλος άφησα τον ευρέως διαδεδομένο Ολλανδό ζωγράφο, Van Gogh. Είναι γνωστό ότι έπασχε από διπολική διαταραχή και από επιληπτικές κρίσεις, τα οποία επιδεινώνονταν από κατάχρηση αλκοόλ. Επιπροσθέτως, σε μανιακό επεισόδιο αυτοτραυματίστηκε κόβωντας κομμάτι του αυτιού του. Τα πιο πολύτιμα έργα του, όμως, τα δημιούργησε την περίοδο που νοσηλευόταν στο ινστιτούτο ψυχικής υγείας Saint-Rémy. Τα τελευταία του χρόνια διακρίνονταν από έντονη κατάθλιψη όπου τελικά αυτοπυροβολείται και πεθαίνει. Το έργο του αναγνωρίστηκε μετά το θάνατό του.
Δες εδώ:
15 αποφθέγματα του Βαν Γκογκ για τη ζωή
Περισσότερες πληροφορίες για τα έργα του μεγάλου ζωγράφου