Το αθεράπευτα αισθησιακό σύμπαν του Γουόνγκ Καρ Γουάι

 Ο ανεκπλήρωτος έρωτας στον κόσμο του σινεμά έχει την υπογραφή του Γουόνγκ Καρ Γουάι. Ένα αισθησιακό, πολύχρωμο, και αφοπλιστικά ειλικρινές σύμπαν μας καλεί να το εξερευνήσουμε.

Γεννημένος το 1958 στη Σανγκάη ο Γουόνγκ Καρ Γουάι (Wong Kar Wai ή Wang Jiawei) όπως είναι το όνομα του στα μανδαρινικά σε μικρή ηλικία βρέθηκε ως πρόσφυγας με την οικογένεια του στο Χoνγκ Κoνγκ. Ο ίδιος αισθανόταν βαθιά αποξενωμένος από τη βρετανική αποικία, καθώς αγνοούσε την τοπική διάλεκτο, αναζητώντας καταφύγιο στις κινηματογραφικές αίθουσες, τις οποίες επισκεπτόταν συχνά με τη μητέρα του. Αυτό θα είναι και το πρώτο σκίρτημα με τον κόσμο του σινεμά.

Μετά το λύκειο ασχολήθηκε με τη γραφιστική την οποία εγκατέλειψε όμως σύντομα για να παρακολουθήσει σεμινάρια συγγραφής σεναρίων. Αρχικά, εργάστηκε ως σεναριογράφος ταινιών στην τοπική βιομηχανία του Χόνγκ Κόνγκ. Στη διάρκεια της περιόδου αυτής γνώρισε τον σκηνοθέτη Πάτρικ Τάμ, ο οποίος  έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα κινηματογραφική  του πορεία.

Το 1988 θα σκηνοθετήσει την πρώτη του ταινία με τίτλο «As tears go by», η οποία παραλληλίστηκε από τους κριτικούς με το «Mean Streets» του Μάρτιν Σκορσέζε. Ακολουθεί τo υπέροχο “Days of being wild” και φυσικά η ταινία που τον έκανε γνωστό εκτός ασιατικών συνόρων, το μελαγχολικά ρομαντικό «Chungking Express».

Το 1997 θα κερδίσει το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία «Happy together» που πραγματεύεται τη σχέση ενός ομοφυλόφιλου ζευγαριού ενώ τρία χρόνια μετά το «In the mood for love» έρχεται για να στοιχειώσει την ιστορία του κινηματογράφου με τον αθεράπευτο αισθησιασμό της.

«Αγαπάμε αυτό που δεν έχουμε και δεν μπορούμε να έχουμε αυτό που αγαπάμε.»

Το σύμπαν του Γουόνγκ Καρ Γουάι είναι φτιαγμένο από έρωτα. Όχι τον αμοιβαίο, το συμβατικό αλλά τον ανεκπλήρωτο, τον οδυνηρό που περιβάλλεται από μια διάχυτη μελαγχολία και σου αφήνει μια γλυκόπικρη σχέση.

Οι άνθρωποι παρουσιάζονται ως πιόνια της μοίρας, έρμαια των συναισθηματικών εντάσεων που αγαπούν και φοβούνται, που βιώνουν την απόρριψη και στιγματίζονται εσωτερικά με ένα χωρισμό, παλεύουν με το χρόνο και τη μοναξιά, προσπαθούν να πετύχουν το ανέφικτο.

Άραγε ο έρωτας είναι ανέφικτος; Σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Εξάλλου για τον Γουόνγκ Καρ Γουάι ο απόλυτος έρωτας είναι ο ανεκπλήρωτος που δεν ολοκληρώνεται αλλά παραμένει ζωντανός και  αιώνιος.

Με φόντο ένα πολύχρωμο κάδρο και μια στυλιζαρισμένη προσωπική αισθητική που πηγάζει από την ασιατική κουλτούρα, ο βραβευμένος σκηνοθέτης κινεί απείθαρχα την κάμερα, επιλέγοντας slow motion πλάνα για να υποδαυλίσει τις εντάσεις ή την ερωτική διάθεση.

Οι διάλογοι είναι περισσότερο εσωτερικοί και εκφραστικοί, οι συμπεριφορές και οι προθέσεις φανερώνονται με βλέμματα και αγγίγματα. Διακριτικές, «καθαρές» ήσυχες ερμηνείες χωρίς θορυβώδεις  υπερβολές και επιδεικτικά τεχνάσματα.

Κάθε σκηνή είναι και ένας πίνακας, ένα προσεγμένο έργο τέχνης που σου μιλά με τη σιωπή και σε προσκαλεί να δώσεις τη δική σου ερμηνεία, να ταυτιστείς με τη δική σου εμπειρία.

Η χαρακτηριστική σκηνή που το «ζευγάρι» της Ερωτικής Επιθυμίας συναντιέται στη σκάλα υπό τους ήχους του αριστουργηματικού Yumeji’s theme είναι ανείπωτα λιτή και αισθησιακή. Ανομολόγητες ερωτικές εξομολογήσεις τρυπώνουν σε άτυπες σκηνοθετικές χορογραφίες που διασταυρώνουν ένοχα χάδια και αμήχανα βλέμματα.

Με σύμμαχο την εξαιρετική φωτογραφία του Κρίστοφερ Ντόιλ ο κόσμος του Καρ Γουάι αγκαλιάζει την ερωτική λαχτάρα με πάθος αλλά και αξιοζήλευτη σεμνότητα παντρεύοντας  τις δύο όψεις του έρωτα, την άγρια και την ρομαντική φύση του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ερωτική Επιθυμία που έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις πιο ερωτικές ταινίες (αν όχι η πιο ερωτική) στην ιστορία 7ης έβδομης τέχνης δεν έχει ούτε μια ερωτική σκηνή, υπό την κλασική έννοια τουλάχιστον.

Ωστόσο, όπως και οι δύο άλλες ταινίες της άτυπης τριλογίας («Days of being wild», «2046») θα μπορούσαν να ιδωθούν ως μοναδικά  ερωτικά ποιήματα με έντονο σκηνοθετικό λυρισμό και αισθησιακή ατμοσφαιρική χροιά.

Ο Γουόνγκ Καρ Γουάι είναι ένας auter με ιδιαίτερο στυλ που ζωγραφίζει με τον φακό του τις ερωτικές επιθυμίες και απογοητεύσεις των ανθρώπων. Παίζει αδιάκοπα με σκιάσεις και πολύχρωμα μοτίβα στα καδραρισμένα πλάνα του καθώς ο έρωτας έχει κόκκινο χρώμα και φωτεινές αποχρώσεις. Στον πυρήνα όμως των ταινιών του επιλέγει την αφοπλιστική απλότητα, την ειλικρίνεια με απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ψυχή που ερωτεύεται και υποφέρει.

Εξάλλου για αυτόν ο αισθησιασμός δεν βρίσκεται στο γυμνό σώμα αλλά στην γυμνή καρδιά που εκτίθεται  ανερυθρίαστα και μεγαλοπρεπώς στη μεγάλη οθόνη.

5 μαθήματα για τον έρωτα από το σύμπαν του Wong Kar Wai

1 Δεν μπορείς ποτέ να γνωρίζεις ποιος είναι πραγματικά ο άλλος.

Chungking Express

2 “Love is all a matter of timing. It’s no good meeting the right person too soon or too late.” 

2046

3 “Feelings can creep up just like that.” 

In the Mood for Love 

4 “When you’re gone, all that is left behind are the memories you created in other people’s lives or just a couple of items on a bill.”

5“If you find the right person, why waste time on the others?”

2046