Άρτεμις ΜόσχουΗ οικογένεια, οι φίλοι και ο σύντροφός μας είναι τα άτομα με τα οποία μοιραζόμαστε κάθε ευχάριστη στιγμή. Όταν όμως γινόμαστε σκληροί, πώς το διαχειρίζονται;
Λέξεις, λόγια, προτάσεις. Καθημερινά ζούμε, εκφραζόμαστε, συμπονούμε και διαφωνούμε μέσω αυτών. Τις περισσότερες φορές, τουλάχιστον- έτσι θέλω δηλαδή να πιστεύω- ελέγχουμε το ποιες και πώς θα εκφραστούν. Σκεφτόμαστε πώς θα ακουστούν στο άτομο, που έχουμε απέναντί μας. Πώς θα το επηρεάσουν. Αυτό όμως, που δε μπορούμε να ελέγξουμε, είναι το πώς τις προσλαμβάνει το άτομο αυτό. Τον τρόπο που ερμηνεύει τα κίνητρα πίσω από μια τέτοια πράξη και πώς τα ενσωματώνει στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις του.
Οι λέξεις, λένε ότι πληγώνουν και πονάνε. Πάντα όμως, οφείλουμε να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας το πρόσωπο που τις εξέφρασε και τη σκοπιμότητα που είχε. Κακεντρεχή σχόλια, υπάρχουν και θα υπάρχουν για πάντα. Αυτό που μετρά και προβληματίζει, είναι τα λόγια που προέρχονται από κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, τα οποία ενδεχομένως θα μας κάνουν να προβληματιστούμε για τις έως τώρα πράξεις μας. Τα λόγια, που όταν λέγονται για πρώτη φορά, φαντάζουν υπερβολικά ενοχλητικά κι αντίξοα.
Όταν νοιάζεσαι για κάποιον, όταν πραγματικά ενδιαφέρεσαι όχι μόνο για την μεταξύ σας σχέση, αλλά και για την μετέπειτα εξέλιξή του, οφείλεις να είσαι σκληρός. Όχι σκληρός στο βαθμό, που θα πληγώσεις ανεπανόρθωτα τα αισθήματα του ανθρώπου απέναντί σου, αλλά ως εκεί που θα τον βάλεις στη διαδικασία να σκεφτεί κάποια πράγματα παραπάνω. Ίσως η διαδικασία αυτή είναι άβολη, άσχημη, ίσως το άτομο αυτό να μην είναι ακόμα σε θέση να την πραγματώσει, αλλά πάντα πρέπει να γίνεται.
Οφείλουμε να είμαστε πάνω απ’ όλα αληθινοί κι ειλικρινείς, ειδικά απέναντι στους πολύ κοντινούς μας ανθρώπους. Όχι επειδή θέλουμε το κακό τους, όχι επειδή ζηλεύουμε ή είμαστε κακεντρεχείς, αλλά επειδή νοιαζόμαστε. Και όταν μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία, να ενοχλήσουμε τ’ αυτιά ενός ανθρώπου, που πραγματικά θέλουμε στη ζωή μας, αυτό γίνεται καθαρά από ατόφιο ενδιαφέρον κι αγάπη.
Αγαπάω σημαίνει νοιάζομαι. Νοιάζομαι το άτομο απέναντί μου να είναι καλά. Ακόμα κι αν δεν είναι εκείνη τη στιγμή, να γίνει. Να γίνει μια πολύ καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Να εξελίσσεται. Να υπολογίζει τις λέξεις, τις απόψεις των άλλων και να μη ζει σε μια ιδεατή γυάλα. Όταν σε διακατέχουν τέτοιου είδους συναισθήματα για έναν άνθρωπο, είτε στον φιλικό τομέα, τον οικογενειακό ή τον ερωτικό (ιδίως τον τελευταίο) το βασικότερο πράγμα που οφείλεις να κάνεις αν πραγματικά θες αυτό το άτομο στη ζωή σου, είναι να είσαι αληθινός. Τρομακτικά αληθινός, κάποιες φορές.
Το να χαϊδεύεις τ’ αυτιά κάποιου, να του λες αυτά που θέλει να ακούσει, είναι ίσως το πιο εύκολο πράγμα. Να πηγαίνεις με τα νερά του σε οποιοδήποτε ζήτημα, ακόμα κι αν σφάλλει. Ακόμη κι αν το αντιλαμβάνεται τελείως διαφορετικά, ακόμη κι αν προβάλλει όλες του τις άμυνες. Σε αυτή την περίπτωση, οφείλεις να επιμείνεις. Όσο κι αν στενοχωριέται, όσο κι αν νιώθει πως χάνει τον εαυτό του, εκείνη τη στιγμή πρέπει να τον στηρίξεις. Όχι, όμως να τον στηρίξεις χρησιμοποιώντας λόγια παρηγοριάς. Έτσι, θα τον παρασύρεις ακόμα περισσότερο στο βυθό της απελπισίας του.
Τον άνθρωπο που θες πραγματικά να έχεις δίπλα σου, τον στηρίζεις δείχνοντάς του τις καταστάσεις όπως πραγματικά είναι, όχι όπως εκείνος θα ήθελε ιδανικά να είναι. Γίνεσαι σκληρός, όχι γλυκός και συγκαταβατικός, γιατί μόνο έτσι θα βοηθήσεις το συγκεκριμένο πρόσωπο να πάει μπροστά. Με το να του δείχνεις συνεχώς την ωμή αλήθεια, όσο άσχημο κι αν του φαίνεται.
Υπάρχει, όμως ένα βασικό πρόβλημα σε αυτό. Όχι πρόβλημα που προκύπτει από τα σκληρά λόγια που ειπώθηκαν, αλλά από τον τρόπο που προσλήφθηκαν από το άτομο απέναντί μας. Όσο αγνές προθέσεις κι αν έχουμε, δυστυχώς ο κάθε χαρακτήρας θα καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα. Το ότι δεν ήμασταν συγκαταβατικοί, αλλά ειλικρινείς μαζί τους, πολλές φορές λαμβάνεται ως έλλειψη ενδιαφέροντος και στήριξης. Όποια προσπάθεια, όποιο βήμα κι αν κάνουμε προς τη βοήθεια του αγαπημένου μας ατόμου, απλά πέφτει στο κενό.
«Γιατί δεν ήσουν δίπλα μου; Γιατί δεν με στήριξες όταν σε είχα ανάγκη;», μόνιμη έκφραση στα χείλη τους, συνοδευόμενη από απανωτές κατηγορίες. Δεν έκανες το ένα, δεν έκανες το άλλο, φταις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν ο οποιοσδήποτε ακούει κάτι που του ενοχλεί τ’αυτιά και τον εσωτερικό του κόσμο, αντιδρά, και χτίζει έναν τοίχο με τις άμυνές του. Αρνείται να καταλάβει ότι με αυτόν τον τρόπο, του δίνεις τα κατάλληλα εφόδια για να προχωρήσει και τον στηρίζεις με τον καλύτερο κι αληθινότερο τρόπο.
Δυστυχώς, πολλές φορές, ό,τι και να κάνεις για κάποιους ανθρώπους, όλο και κάτι θα βρουν να σου προσάψουν. Κι αν κάνεις ένα λάθος, θα το φέρνουν στην επιφάνεια σε κάθε διαπληκτισμό. Θα σε κρατήσουν στο περιθώριο, γιατί δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν τα σκληρά σου λόγια. Και πώς να το κάνουν, αν όλοι οι άνθρωποι που το περιβάλλουν διαρκώς του λένε αυτά που θέλει ν’ακούσει; Του χαϊδεύουν απλώς τ’αυτιά, κι αυτό το εκλαμβάνει ως απεριόριστη στήριξη;
Ακόμη κι αν έχεις τις αγνότερες προθέσεις για κάποιο πολύ κοντινό σου πρόσωπο, του μιλάς σκληρά γιατί πραγματικά ενδιαφέρεσαι, λυπάσαι που έχει περιέλθει σε μια τέτοια δύσκολη γι’αυτό κατάσταση, πραγματικά θέλεις να το δεις να χαμογελά και πάλι αληθινά, δυστυχώς δε μπορείς να ελέγξεις το πώς θα ερμηνεύσει το ίδιο τα λόγια και τη στάση σου. Ίσως πάλι να μη σε γνώριζε όσο καλά θεωρούσες εσύ ο ίδιος. Αλλά αυτό είναι κάτι έξω από τη σφαίρα του ελέγχου μας.
Οι άνθρωποι πικραίνονται όταν τους λες την αλήθεια σου για τον εαυτό τους, όταν βρίσκεις σφάλματα στην συμπεριφορά τους. Η μόνη πρόθεσή μας όμως δεν έπαυε και δεν παύει να είναι να τους δώσουμε τα εφόδια ώστε να γίνουν πιο ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Όχι, επειδή εμείς είμαστε η επιτομή της τελειότητας, κάθε άλλο. Απλά, όταν έχουμε ζήσει κάποιες καταστάσεις παραπάνω, είμαστε σε θέση να δώσουμε πληρέστερες συμβουλές.
Όλοι μας εκ γενετής είμαστε ατελείς, πεισματάρηδες, στενόμυαλοι σε κάποια θέματα. Όταν όμως ένας άνθρωπος, που πραγματικά μας νοιάζεται μας μιλά σκληρά για το δικό μας καλό, τον ακούμε, δεν τον απομακρύνουμε όσο πιο μακριά μπορούμε έχοντας την πεποίθηση πως δεν μας νοιάζεται.
Όταν δεν ακούς κανένα, στο τέλος δε θα υπάρχει κανένας για να σε ακούσει. Τα σκληρά λόγια χτίζουν χαρακτήρα. Αν δεν είσαι διατεθειμένος να αλλάξεις, είσαι καταδικασμένος να αποτύχεις.
Φίλοι-οικογένεια (ή κολλητοί): οι αθέατοι ήρωες της ζωής μας