FrapressΨυχολογικά πειράματα που θα σε κάνουν να σκέφτεσαι περισσότερο τις αντιδράσεις σου!
Επιμέλεια: Κική Φωτοπούλου
Ως άνθρωποι, πάντα απορούμε με τα παιχνίδια του μυαλού και με τις αιτίες που κρύβονται πίσω από την συμπεριφορά μας. Ωστόσο, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα η επιστήμη δεν είχε ενδιαφερθεί ενδελεχώς με τον συγκεκριμένο τομέα, ώσπου η Πειραματική Ψυχολογία έδωσε απαντήσεις!
Περιλαμβάνοντας ένα εύρος από συμπεριφορικές μελέτες και από βιολογικές διαδικασίες που συμβαίνουν στον εγκέφαλο, οι προσεκτικά ελεγχόμενες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο όνομα της Πειραματικής Ψυχολογίας μας βοηθούν να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο ενεργούμε όπως ενεργούμε.
Το Bored Panda δημιούργησε μία λίστα με τα πιο διάσημα ψυχολογικά πειράματα τα οποία έχουν διεξαχθεί τους τελευταίους αιώνες και τα οποία θα σε κάνουν να σκεφτείς δύο φορές σχετικά με το πόσο καλά γνωρίζεις τον εαυτό σου. Ίσως τελικά να μπορούμε να ελέγξουμε λίγο λιγότερο τον εαυτό μας απ’ όσο νομίζουμε! Τα παρακάτω παραδείγματα θα σε πείσουν…
1.Το πείραμα με τον καπνό στο δωμάτιο
Σε αυτό το πείραμα κάποιοι άνθρωποι βρίσκονται μόνοι τους σε ένα δωμάτιο και συμπληρώνουν ένα ερωτηματολόγιο, όταν ξαφνικά αρχίζει να βγαίνει καπνός κάτω από την πόρτα. Τι κάνεις σε τέτοια περίπτωση; Πηγαίνεις στον υπεύθυνο και αναφέρεις το συμβάν, σωστά;
Φαντάσου τώρα το ίδιο περιστατικό με τη διαφορά ότι τώρα δεν είσαι μόνος σου στο δωμάτιο, αλλά υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι γύρω σου, οι οποίοι δεν παρατήρησαν τη φωτιά ή έστω αποφάσισαν να την αγνοήσουν. Τότε τι κάνεις;
Όταν ήταν μόνοι, το 75% των ανθρώπων ανέφεραν σχεδόν αμέσως τον καπνό. Ο μέσος χρόνος για την αναφορά ήταν 2 λεπτά από την πρώτη παρατήρηση του καπνού.
Ωστόσο, όταν υπήρχαν και 2 ηθοποιοί, οι οποίοι ήταν στο “κόλπο” και έκαναν σαν να μη συμβαίνει τίποτα, μόνο το 10% εγκατέλειψαν το δωμάτιο ή ανέφεραν το καπνό. 9 στους 10 συνέχισαν να συμπληρώνουν το ερωτηματολόγιο.
Το πείραμα αυτό είναι η απόδειξη ότι οι άνθρωποι δρουν πιο αργά (ή και καθόλου) σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με την παρουσία άλλων. Φαίνεται να βασιζόμαστε περισσότερο στις απαντήσεις των άλλων, ακόμη και ενάντια στα ένστικτά μας. Αν η ομάδα ενεργήσει σαν να είναι όλα καλά τότε πρέπει να είναι, σωστά; Λάθος! Μην αφήνετε την παθητικότητα των άλλων να οδηγήσει στην αδράνειά σας. Μην υποθέτετε πάντα ότι κάποιος άλλος θα βοηθήσει, ότι κάποιος έχει οριστεί να αναλάβει δράση για λογαριασμό σας. Να είσαι αυτός που θα αναλάβει δράση!
2. Το πείραμα με την σύγκρουση αυτοκινήτων
Το 1974 οι Loftus και Palmer έκαναν ένα πείραμα με σύγκρουση δύο αυτοκινήτων, το οποίο στόχευε στο να αποδείξει ότι ο τρόπος που διατυπώνουμε μια ερώτηση μπορεί να επηρεάσει την απάντηση του συνομιλητή μας.
Αφού έδειξαν στους εθελοντές κάποια βίντεο με αυτοκίνητα που συγκρούονται, τους χώρισαν σε δύο ομάδες και τους ρώτησαν ποια ήταν η ταχύτητα με την οποία έτρεχαν τα αυτοκίνητα πριν τη σύγκρουση, χρησιμοποιώντας διαφορετικά ρήματα. ¨Πόσο γρήγορα έτρεχε το αυτοκίνητο όταν τράκαρε/συγκρούστηκε/χτύπησε/ήρθε σε επαφή με το άλλο αυτοκίνητο”;
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το ρήμα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στις απαντήσεις. Για το ρήμα “τράκαρε” έδωσαν την υψηλότερη ταχύτητα (40,8 χιλ/ώρα) ακολουθεί το “συγκρούστηκε” (39,3 χιλ/ώρα) μετά το “χτύπησε” (38,1 χιλ/ώρα) και τέλος το “ήρθε σε επαφή” (34 χιλ/ώρα). Με άλλα λόγια η απάντηση των μαρτύρων καθορίζεται από την ερώτηση.
3. Το κύμα
Πρόκειται για μία ταινία που γυρίστηκε στην Καλιφόρνια, σε ένα γυμνάσιο, στην οποία ο καθηγητής Ron Jones ήθελε να εξηγήσει στα παιδιά πώς ο γερμανικός πληθυσμός θα μπορούσε να δεχθεί τις πράξεις του ναζιστικού καθεστώτος, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Επειδή του ήταν δύσκολο, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα κοινωνικό κίνημα “Το κύμα” για να αντικατοπτρίσει τον φασισμό. Σε 5 μέρες, ο Jones πραγματοποίησε μια σειρά ασκήσεων στην τάξη του, δίνοντας έμφαση στην πειθαρχία και την κοινότητα, με σκοπό να “μοντελοποιήσει” ορισμένα χαρακτηριστικά του ναζιστικού κινήματος.
Το κίνημα αυτό άρχισε να εξαπλώνεται, βγήκε εκτός ελέγχου και έτσι ο Jones αποφάσισε να αποκαλύψει στους μαθητές του την αληθινή φύση του κινήματος ως ένα πείραμα στον φασισμό και να τους παρουσιάσει μία μικρού μήκους ταινία για τον Γερμανικό ναζισμό.
Πηγή: Bored Panda