Κωνσταντίνα ΚαντζιούΗ Έλενα Πίνη επιχειρεί κάτι πολύ δύσκολο για τα δεδομένα της νεοελληνικής λογοτεχνίας: ασχολείται ενεργά με το πιο εκφραστικό κομμάτι της, την ποίηση.
Η περίληψη του “Δέσμιοι Ονείρων”: Ένα βιβλίο που είναι γεμάτο ποίηση, διότι ο χώρος που εξοικονομεί σε λέξεις αντικαθίσταται από νοήματα, εικόνες και βαθιές σκέψεις. Όσα μπορεί να πει η ποίηση δε μπορούν να λεχθούν με σελίδες περιγραφών και διαλόγων του πεζού λόγου. Στην περίπτωση του βιβλίου της Έλενας Πίνη, που δεν είναι μια ποιητική συλλογή, αλλά ένα ενιαίο άμμετρο ποίημα 37 σελίδων χωρίς ομοιοκαταληξίες, έχουμε μια σύγχρονη προσέγγιση με θεματικά διαχωριστικά της συνάντησης, του πηγαίου έρωτα και της επιζήμιας απώλειας.
Με εικονοπλαστικό λόγο η ποιήτρια πλάθει ένα ειδυλλιακό σκηνικό, όπου θα συναντηθούν οι εραστές, το οποίο σιγά-σιγά αποδομείται σε καθημερινές σκηνές, καθώς επέρχεται η απώλεια, η ρουτίνα και η μοναξιά.
Ο τίτλος, Δέσμιοι Ονείρων, έχει να κάνει με την κατάληξη του έρωτα, την αιώνια φύση του, της σαγηνεύτρα μορφή του, τη γενεσιουργό αύρα του αισθήματος αυτού που θέτει τα πάντα σε κίνηση.
Υπάρχουν πολλοί συμβολισμοί, ανάμεσά τους ο κυριότερος: αυτός του αριθμού 7, όπου τείνει να εμφανιστεί εντονότερα προς το τέλος του ποιήματος, εξηγώντας σχηματικά την έκβαση του έρωτα μεταξύ των ανθρώπων. Η τελειότητα του αριθμού αυτού σε αντίθεση με την ατέλεια του χωρισμού δυο τέλειων αγαπημένων και η τελική επιθυμία για παντοτινή συντροφικότητα στην ύπαρξη.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Έλενα Πίνη γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε στο τμήμα Βιολογίας του Ε.Κ.Π.Α. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση.
Η πρώτη της ποιητική συλλογή «Δέσμιοι Ονείρων» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Anima. Ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί επίσης, στην 3η Ομαδική Ποιητική Συλλογή, στις Εκδόσεις Διάνυσμα και στο Καλλιτεχνικό Ημερολόγιο 2017 και στις Ηλεκτρονικές Εκδόσεις tovivlio.net. Πρόσφατα βραβεύτηκε με έπαινο από την Unesco Πειραιώς και Νήσων για το ποίημά της με τίτλο «Νοστ[αλγός]».
Επίσης, στον 7ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του ΕΠΟΚ τιμήθηκε με Β’ Βραβείο για τον μουσικό στίχο, με τίτλο «Λεηλασία» και με Γ’ Βραβείο και έπαινο για το ποίημα, με τίτλο «Μοναξιά παντού».
Σύντομα θα κυκλοφορήσει το δεύτερο προσωπικό της έργο, με τίτλο «Κύκνεια Αγάπη» από τις Εκδόσεις Anima.
Η ίδια η συγγραφέας απαντά στις ερωτήσεις μας:
1)Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσεις να συγγράφεις; Ποιοι παράγοντες στη ζωή σου έπαιξαν ρόλο σε αυτό;
Διάβαζα από πολύ μικρή. Θυμάμαι να ζητάω από τους γονείς μου ως δώρο βιβλία, παρά παιχνίδια. Ακόμα και τώρα επιστρέφω στη βιβλιοθήκη του πατρικού μου σπιτιού και κοιτάζοντας τους τίτλους των βιβλίων που διάβασα στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, αναρωτιέμαι πως μου γεννήθηκε αυτή η ανάγκη. Νιώθω πως χρωστάω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε τρεις ανθρώπους, που είχα την τύχη να συναντήσω στις σχολικές αίθουσες. Αυτοί φώτισαν τη λογοτεχνική μου πλευρά και με παρότρυναν χωρίς φόβο, να εξωτερικεύσω τις σκέψεις μου στο χαρτί.
2)Για ποιο λόγο επέλεξες να ασχοληθείς με την ποίηση;
Νιώθω πως δεν ήταν μια συνειδητή επιλογή. Κάθε φορά κατακλύζομαι από σκέψεις, εικόνες, συναισθήματα και προσπαθώ να βρω τον τρόπο να τα διαχειριστώ, να τα χωρέσω σε λέξεις. Αισθάνομαι πως στην ποιητική φόρμα μπορώ να ακουμπήσω το συναίσθημα που κουβαλώ, να περιγράψω με πηγαίο λυρισμό την εικόνα που έχει χαραχτεί στο μυαλό μου. Ίσως να είναι ένα ιδιότυπο παιχνίδι που έχω στήσει με τον εσωτερικό μου κόσμο.
Ποντάρω στη δύναμη των λέξεων και παίζω με τη στοίχισή τους πάνω στις γραμμές. Ψάχνω τον καλύτερο συνδυασμό, ώστε να αφήσω ένα δυνατό αποτύπωμα στον αναγνώστη. Να μείνει μια εικόνα ή ένα συναίσθημα σ’ αυτόν, που θα το κουβαλήσει μαζί του για λίγο ή και για περισσότερο χρόνο.
3)Γιατί θεωρείς ότι η ποίηση δεν έχει γνωρίσει την ίδια απήχηση, την οποία γνωρίζει η πεζογραφία γενικότερα;
Νομίζω πως έχει να κάνει με την εκπαίδευση στα θρανία. Σε όλη τη σχολική ζωή διδασκόμαστε περισσότερο πεζά λογοτεχνικά κείμενα και λιγότερο ποιήματα. Επίσης, μένουμε ως ενήλικες δέσμιοι της προκατάληψης, που αναφέρεται μοναχά σε ποιητές απαισιόδοξους ως και καταθλιπτικούς, καθώς και στη δύσκολη ως αδύνατη αποκρυπτογράφηση των στίχων τους. Γι’ αυτό το λόγο, το ευρύ αναγνωστικό κοινό φοβάται να επιλέξει να διαβάσει μια ποιητική συλλογή, ακόμα και καταξιωμένων ποιητών.
4)Τι μήνυμα προσπαθεί να περάσει ένα συγγραφέας που γράφει ποίηση;
Έχω την πεποίθηση πως ένας συγγραφέας που γράφει ποίηση, δεν θέλει να περάσει κάποιο διαφορετικό μήνυμα σε σχέση με έναν συγγραφέα που γράφει διηγήματα, ή ακόμα και μυθιστορήματα. Αυτό που τον κάνει να διαφέρει, είναι η μειωμένη αντοχή που έχει να κουβαλάει τη γενεσιουργό ιδέα μέσα του. Ίσως ένας ποιητής να είναι περισσότερο ανυπόμονος στο να αποτυπώσει με λέξεις το συναίσθημα, με το οποίο έχει επιφορτιστεί.
5)Από ποιους ποιητές εμπνέεσαι και θαυμάζεις το έργο τους;
Αυτοί που έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους μέσα μου από τα νεανικά μου χρόνια και ανατρέχω πολύ συχνά στο έργο τους, είναι ο Οδυσσέας Ελύτης (τα πιο αγαπημένα, το Μονόγραμμα και ο Μικρός Ναυτίλος) και ο Γιάννης Ρίτσος (με ιδιαίτερη αγάπη στα πολύστιχα έργα της Τέταρτης Διάστασης, όπως η Σονάτα του Σεληνόφωτος).
Επίσης, ξεχωρίζω τον Κώστα Καρυωτάκη και τη Μαρία Πολυδούρη, ως κύριους εκφραστές της λυρικής ποίησης, με έντονες συναισθηματικές εξάρσεις γύρω από τα θέματα του έρωτα και του θανάτου. Τέλος, θέλω να αναφέρω και μια κορυφαία εν ζωή ποιήτρια, την Κική Δημουλά, που την θαυμάζω για την προσωποποίηση αφηρημένων εννοιών, όπως του χρόνου, της απουσίας, της απώλειας, που κυριαρχούν στα ποιήματά της.
6) Τι περιθώριο ερμηνείας θεωρείς ότι αφήνεις στον αναγνώστη μέσα από τα ποιήματά σου;
Νιώθω πως η γραφή μου συχνά κουβαλάει μια εξομολογητική διάθεση. Αυτή την βοηθάει να γίνει πιο εύκολα προσεγγίσιμη από τους αναγνώστες. Ίσως οι λέξεις να κρύβουν πίσω από το λυρισμό τους και ένα πιο βαθύ νόημα, αλλά αισθάνομαι πως ένας «ανοιχτός» αναγνώστης μπορεί να παρασυρθεί από το συναίσθημα και να αποκωδικοποιήσει την ποιητική εικόνα.
7) Θα επιχειρούσες να γράψεις κάτι πεζό; Αν ναι σε ποιο είδος θα ήσουν πιο κοντά;
Ναι, το θέλω πολύ. Κατά καιρούς, έχω γράψει κάποια διηγήματα. Αλλά απώτερος στόχος μου είναι να γράψω ένα μυθιστόρημα. Η ιστορία που θέλω να αναπτύξω, τριγυρίζει σχεδόν ένα χρόνο στο μυαλό μου αλλά ακόμη δεν θα ήθελα να την εκμυστηρευτώ.
8)Πως οραματίζεσαι το μέλλον σου στη λογοτεχνία;
Αγαπώ πολύ τη νέα μου αυτή ιδιότητα. Δεν θα ήθελα να χαρακτηριστώ αποκλειστικά ως ποιήτρια, αλλά θα ήθελα να πειραματιστώ και σε άλλα λογοτεχνικά είδη. Εκτός από το μυθιστόρημα που βρίσκομαι ακόμη στο σχεδιασμό του, θέλω να πειραματιστώ και στη συγγραφή θεατρικού έργου. Μ’ αρέσει πολύ το θέατρο και θέλω να επιχειρήσω στο μέλλον να γράψω κάτι, που θα μου έδινε μεγάλη χαρά να το βλέπω να παίρνει σάρκα και οστά πάνω στο σανίδι. Αλλά όλα αυτά χρειάζονται χρόνο, υπομονή και επιμονή. Εύχομαι να καταφέρω να τα υλοποιήσω.
9)Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείς για να ολοκληρώσεις ένα λογοτεχνικό έργο;
Δεν ακολουθώ μια συγκεκριμένη τακτική. Γενικότερα, καταγράφω ιδέες, εικόνες ή φράσεις που σφηνώνουν ξαφνικά στο μυαλό μου, για να μην χάνονται μες στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας. Συνήθως όμως αν κάτι με απασχολεί έντονα, το κουβαλάω μαζί μου μέχρι τη στιγμή που θα το ξεβράσω στην οθόνη του υπολογιστή. Τα μικρότερα σε έκταση ποιήματα γεννιούνται γρήγορα, σχεδόν αυτόματα.
Το «Δέσμιοι Ονείρων», το πρώτο προσωπικό μου έργο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Anima, γράφτηκε σε δυο διαφορετικές περιόδους με τη μεσολάβηση αρκετών χρόνων. Αυτό μπορεί κανείς να το διακρίνει στον τρόπο της γραφής, καθώς κράτησα στο πρώτο μέρος, εσκεμμένα μια πιο άγουρη ποιητική γραφή που ταίριαζε με την ηλικία της γυναίκας, ενώ στο δεύτερο κομμάτι που συναντάμε τη γυναικεία μορφή σε μεγαλύτερη ηλικία κι επιβαρυμένη από την απώλεια και τη μοναξιά, ο λόγος γίνεται πιο λυρικός, πιο εξομολογητικός, πιο συναισθηματικά φορτισμένος.
Στο δεύτερο έργο που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Anima με τίτλο «Κύκνεια Αγάπη», κρατάω τον λυρισμό, μα χρησιμοποιώ περισσότερο τις εικόνες και τα σύμβολα, για να πλέξω την ιστορία μου. Μια ιστορία που διαδραματίζεται σε έναν κόσμο, όπου οι άνθρωποι και οι κύκνοι περπατούν σε δρόμους αλληγορικούς, ανταλλάσσουν προσωπεία και συμπεριφορές, πλέκοντας το δικό τους παραμύθι αγάπης.
Ευχαριστούμε πολύ την Έλενα Πίνη για την παραχώρηση της συνέντευξης και της ευχόμαστε τα καλύτερα!