Άρτεμις ΜόσχουΟ άνθρωπος είναι ικανός να δημιουργήσει ασύλληπτα πράγματα. Τι γίνεται όμως, όταν η εφεύρεση κάποιου μπορεί να επιφέρει τον πόνο και την καταστροφή;
Όχι, προφανώς δεν μιλώ για το γνωστό θαλάσσιο ζώο. Αντίθετα, αναφέρομαι σε κάτι πιο ανησυχητικό, πιο επικίνδυνο από ένα θηλαστικό. Και δεν είναι άλλο από το νέο διαδικτυακό φαινόμενο με κωδικό όνομα «Blue Whale Challenge», το οποίο έχει αποκτήσει αν μη τι άλλο τρομακτικές και δυστυχώς, διεθνείς διαστάσεις.
Τι ακριβώς είναι όμως αυτό το παιχνίδι; Η γρήγορη απάντηση είναι ότι πρόκειται για ένα διαδικτυακό παιχνίδι αυτοκτονίας, το οποίο έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλα τα social media και προϋποθέτει έναν «διαχειριστή» και έναν παίκτη-υποχείριο. Τα πρόσωπα πίσω από αυτήν την εφεύρεση αυτή στοχεύουν σε ανήλικα θύματα, τα οποία ωθούν στο να αφαιρέσουν την ίδια τους τη ζωή.
Μέσα από δημοφιλείς πλατφόρμες επικοινωνίας προσεγγίζουν τους εν δυνάμει αυτόχειρες, προσπαθώντας να καταλάβουν αν είναι επιρρεπείς στην ψυχολογική χειραγώγηση, κι ύστερα το παιχνίδι ξεκινά. Ο διαχειστής, που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων συνίσταται σε μια ολόκληρη ομάδα, μέσω γραπτών μηνυμάτων στο διαδίκτυο, δίνει εντολές στον παίκτη-υποχείριο να ολοκληρώσει μια σειρά από 50 δοκιμασίες, οι οποίες εντάσσονται σε ένα χρονικό πλαίσιο 50 ημερών. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών οι χρήστες καλούνται να ολοκληρώσουν επιτυχώς μια σειρά άκρως επικίνδυνων για την υγεία τους και τη σωματική τους ακεραιότητα δοκιμασιών, οι οποίες απειλούν την ίδια τους τη ζωή. Η 51η ημέρα είναι αυτή της αυτοκτονίας.
Πίσω από αυτή τη διαστροφική εφεύρεση κρύβεται ένας νέος μόλις 21 ετών, ρωσικής καταγωγής, ο οποίος εκτίει ποινή στη φυλακή της Ρωσίας. Ο Philipp Budeikin, κατηγορούμενος για την υποκίνηση τουλάχιστον 16 αυτοκτονιών ανήλικων παιδιών, ομολόγησε την εμπλοκή και την ευθύνη του πίσω από αυτό το παιχνίδι. Οι κινήσεις του μάλιστα για την υλοποίηση και διεξαγωγή αυτού του παιχνιδιού ήταν μαθηματικά υπολογισμένες.
Ξεκινώντας από το 2013 από τη ρώσικη πλατφόμα VKontakte είχε άπλετο χρόνο να το διασπείρει σε όλα τα social media και τις πλατφόρμες επικοινωνίας, να διορθώσει λάθη, ατέλειες, ατοπήματα.
Ποιος ήταν όμως ο σκοπός αυτού του διεστραμμένου παιχνιδιού; Ο ίδιος ο εγκέφαλος πίσω από αυτό αναφέρει, χωρίς κανένα ίχνος μεταμέλειας, ότι θεωρεί τα θύματα που ολοκλήρωσαν την πρόκληση αυτοκτονίας μειονεκτικά, αποβράσματα, ελλιπή, ότι δε λυπάται καθόλου που έχασαν τη ζωή τους. Αντίθετα, θεωρεί πως επιτέλεσε ένα είδος «κοινωνικού έργου», αναλαμβάνοντας το ρόλο του να απομακρύνει από την κοινωνία κάποια νοσηρά στοιχεία της, τα οποία δεν λειτουργούσαν με βάση τη λογική.
Ας εστιάσουμε όμως στον τρόπο διεξαγωγής αυτών των επικίνδυνων δοκιμασιών. Όταν κάποιος χρήστης στοχοποιηθεί από κάποιον απ’τους διαχειριστές του σαδιστικού παιχνιδιού, καλείται να λάβει μέρος σε 50 δοκιμασίες, οι οποίες του φανερώνονται διαμέσου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτές μπορεί να ποικίλλουν και να περιλαμβάνουν από απλές εργασίες όπως το να ακούει κάποιο συγκεκριμένο τραγούδι, να δει κάποιο τρομακτικό βίντεο ή ταινία τρόμου. Να ξυπνήσει σε περίεργες ώρες, μέχρι πολύ πιο ακραία αιτήματα, όπως να αυτοτραυματιστεί, να πάρει υπνωτικά χάπια, να χαράξει στο δέρμα του το σχήμα μιας μπλε φάλαινας.
Η πρώτη δοκιμασία αποστέλλεται συνήθως γύρω στις 4:20 τα ξημερώματα, ενώ κάθε φορά που ο παίκτης ολοκληρώνει μια δοκιμασία, οφείλει να στείλει στο διαχειριστή ως απόδειξη της «επιτυχίας» του, μια φωτογραφία ή βίντεο.
Το παιχνίδι της «Μπλε Φάλαινας» ξεκίνησε από τη Ρωσία, όπου και θεωρείται υπεύθυνο για 130 αυτοκτονίες εφήβων μέσα σε ένα εξάμηνο, προτού καν μεταναστεύσει σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter. Έφηβες 15 και 16 ετών, ρωσικής καταγωγής, έδωσαν τέλος στη ζωή τους πηδώντας από τη στέγη μιας πολυκατοικίας, ενώ μία δεκαεφτάχρονη πήρε την απόφαση να πέσει στις ράγες ενός τρένου που βρισκόταν σε κίνηση, χάνοντας τη ζωή της από την πρόσκρουση. Πριν κάνουν το μοιραίο βήμα, ανάρτησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα οποία συμμετείχαν, φωτογραφίες μιας μπλε φάλαινας, δηλώνοντας πως ήρθε το τέλος.
Η δοκιμασία αυτή πλέον έχει ξεφύγει από το εύρος της ρωσικής επικρατείας, πλήττοντας πλήθος εφήβων σε άλλες χώρες, γειτονικές ή μη. Κρούσματα αυτοκτονιών σημειώθηκαν στην Κολομβία, όπου βρέθηκε το άψυχο σώμα μιας έφηβης 13 ετών να κρέμεται από ένα σκοινί. Παρόμοια περιστατικά έχουν εντοπιστεί στην Ισπανία, στην Γαλλία, στην Πορτογαλία, στην Ουκρανία, στη Βραζιλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και σε ανησυχητικό αριθμό άλλων χωρών.
Ωστόσο, και στο ελληνικό έδαφος επιβεβαιώθηκε το πρώτο κρούσμα αποδοχής της πρόκλησης του διαδικτυακού αυτού παιχνιδιού αυτοκτονίας. Το πρώτο θύμα του διαδικτυακού παιχνιδιού φαίνεται να είναι, όπως όλα δείχνουν, μια κοπέλα 15 ετών από την Κατερίνη. Η νεαρή κοπελα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με τραύματα που είχε προκαλέσει η ίδια στον εαυτό της και έχοντας καταναλώσει υπνωτικά χάπια, ύστερα από προτροπή ενός αγνώστου στο διαδίκτυο. Βέβαια η κοπέλα τρόμαξε και πήρε μόνο δύο, και όχι την προτεινόμενη από εκείνον ποσότητα.
Όπως και η ίδια, όποιος δεν ολοκληρώσει τη δοκιμασία, δέχεται απειλές απευθυνόμενες τόσο στον ίδιο όσο και στο στενό οικογενειακό του περιβάλλον. Απειλές που ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουν φτάσει στην υλοποίηση. Η δυνατότητα να εγκαταλείψει κάποιος οριστικά το παιχνίδι υφίσταται μεν, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Το γεγονός ότι ένα τόσο επικίνδυνο παιχνίδι έχει λάβει διεθνείς και τεράστιες για τα δεδομένα του διαστάσεις πρέπει να μας ανησυχεί όλους. Ευάλωτα παιδιά, και ιδίως έφηβοι, μπορούν ανά πάσα στιγμή να εγκλωβιστούν στον κλοιό αυτών των δοκιμασιών και να δώσουν τέλος στη ζωή τους. Σύμφωνα με εκθέσεις παιδοψυχολόγων, το προφίλ των παιδιών που είναι επιρρεπή στο παιχνίδι είναι άτομα με ιδιαίτερα χαμηλή αυτοεκτίμηση, που αντιμετωπίζουν οικογενειακά προβλήματα, πιθανή κατάθλιψη και δυσκολία προσαρμογής στο κοινωνικό περιβάλλον, ενώ δεν εξαιρούνται και θύματα bullying.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος, θεωρώ, για να θωρακίσει κανείς τον εαυτό του από τέτοιου είδους ερεθίσματα, είναι να τον σέβεται. Να τον προστατεύει, να τον εκτιμά, να αναγνωρίζει τα προτερήματα και τα ελαττώματά του και να προσπαθεί να μετατρέψει τα τελευταία σε κάτι θετικό για τον ίδιο και για τους ανθρώπους γύρω του.