ο ΠολέμαρχοςΤα νεφελώματα είναι χωρίς υπερβολή συμπαντικά έργα τέχνης. Πόσα πράγματα, όμως, ξέρεις γι’ αυτά;
Είτε ασχολείσαι είτε όχι αγαπητέ αναγνώστη με το διάστημα και το σύμπαν γενικότερα, όλο και κάπου θα έχεις ακούσει στα πεταχτά τον όρο Νεφελώματα. Πολύ πιθανόν να έχεις δει κάνα δυο φωτογραφίες και να έχεις πάθει και εσύ την πλάκα σου έστω και στιγμιαία.
Η απάντηση στο κάτι κρύβεται εκεί έξω δεν έχει δοθεί ακόμη επίσημα από την ΝASA (και μάλλον για αυτόν τον λόγο ο κ Τσίπρας πήρε τον νόμο στα χέρια του, επιλέγοντας να ανοίξει την δική μας διαστημική υπηρεσία…), όμως σίγουρα ότι και αν υπάρχει, αποκλείεται να είναι πιο όμορφο από ένα Νεφέλωμα.
Πραγματικά πρόκειται για έργα τέχνης.
Μαγευτικοί πίνακες ζωγραφικής του διαστήματος, όπως μου αρέσει να τα αποκαλώ.
Τι είναι όμως τα νεφελώματα;
To πλανητικό νεφέλωμα του Εσκιμώου, βρίσκεται στον Γαλαξία μας και το συναντάμε στον Αστερισμό των Διδύμων.
Τα Νεφελώματα αγαπητέ αναγνώστη είναι διαστρικά σύννεφα σκόνης υδρογόνου, ηλίου και διάφορων άλλων ιονισμένων αερίων (πςςςςςςς, τι είπα πάλι). Αποτελούν τόπο γέννησης των Αστεριών για αυτό και τα βρίσκουμε ανάμεσα στα κενά τους (Ανάμεσα στο ”από αστέρι σε αστέρι” που τραγουδά ο Κιάμος, βρίσκονται τα Νεφελώματα για να καταλάβεις).
Πολλά Νεφελώματα δημιουργούνται από άστρα που εκρήγνυνται. Κατά την έκρηξη του άστρου δημιουργείται το Νεφέλωμα στο νέφος του οποίου η βαρύτητα στριμώχνει σε μικρές περιοχές αέρια και σκόνη δημιουργώντας έτσι ένα νέο άστρο.
Η φάση είναι κάτι σαν το ”η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;”
Θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κανείς ως την τσαντισμένη γυναίκα σου που εκρήγνυται, τα σπάει όλα στο σπίτι, σου παίρνει την πιστωτική κάρτα πηγαίνοντας για shoping therapy, στην αδειάζει και στο τέλος του μήνα θα σου επιστρέψει η τράπεζα τους bonus πόντους σου.
Ακόμα δεν το έχεις;
Τελευταία προσπάθεια. Το βράδυ στο δωμάτιο κλείνεις τα φώτα και ανοίγεις το φωτιστικό του γραφείου. Πηγαίνεις στην βιβλιοθήκη σου, παίρνεις ένα βιβλίο που έχεις να το ανοίξεις 30 χρόνια και το φυσάς απέναντι από το φως. Είδες τη σκόνη που πετάχτηκε από το βιβλίο με το φύσημα (όπως στις ταινίες του Ιντιάνα Τζόουνς ένα πράμα); Αυτό που βλέπεις λοιπόν, πλέον μπορούμε να το ονομάσουμε ”Το Νεφέλωμα του αδιάβαστου βιβλίου!
Είδη νεφελωμάτων
Α) Πλανητικά Νεφελώματα:
Το πλανητικό νεφέλωμα Retina ή αλλιώς ότι έμεινε από τον θάνατο του Αστέρα IC 4406. Εντυπωσιακό; Ανήκει στον αστερισμό του Λύκου (αστερισμό τον οποίο ανακάλυψε ο Πτολεμαίος). Το συγκεκριμένο βέβαια εμένα πιο πολύ μου φέρνει σε χάρτη κρυμμένου θησαυρού!
Είναι αυτά που δημιουργούνται από μια Supernova (έκρηξη αστέρα επιπέδου ερυθρού γίγαντα) ενώ παρόλο που τα ακολουθεί ο τίτλος πλανητικά, ουδεμία σχέση έχουνε με τους πλανήτες.
To πλανητικό νεφέλωμα της Έλικας, το βρίσκουμε στον Αστερισμό του Υδροχόου, σε απόσταση μόνο 700 έτη φωτός από την Γη.
Τα πλανητικά νεφελώματα παίζουν κρίσιμο ρόλο στην χημική εξέλιξη ενός γαλαξία, αφού επιστρέφουν υλικό στο διαστρικό ενδιάμεσο που έχει εμπλουτιστεί με βαρύτερα στοιχεία και άλλα προϊόντα πυρηνοσύνθεσης (όπως άνθρακα, άζωτο, οξυγόνο και ασβέστιο).
Το νεφέλωμα του Αλτήρα είναι το πρώτο πλανητικό νεφέλωμα που ανακαλύφθηκε (το 1764 από τον Γάλλο Αστρονόμομο Σάρλ Μεσιέ) και βρίσκεται στον Αστερισμό Αλώπηξ.
Το νεφέλωμα της Πεταλούδας βρίσκεται στον αστερισμό του Σκορπιού και πρόκειται για διπολικό πλανητικό νεφέλωμα έπειτα από έκρηξη άστρου ερυθρού γίγαντα. Πρόσφατα μάλιστα ανακαλύφθηκε στο κέντρο του και ένας λευκός νάνος.
Σε μακρινότερους γαλαξίες, τα πλανητικά νεφελώματα μπορεί να είναι τα μόνα αντικείμενα που μπορούν να αναλυθούν για να αποφέρουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις χημικές πυκνότητες.
Β) Σκοτεινά Νεφελώματα:
Το νεφέλωμα της αλογοκεφαλής. Πρόκειται για σκοτεινό νεφέλωμα που βρίσκεται στον Αστερισμό του Ωρίωνα.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τον μηχανισμό δημιουργίας των σκοτεινών νεφελωμάτων. Αυτό που έχουν καταφέρει να διαπιστώσουν είναι ότι αποτελούνται από υψηλές συγκεντρώσεις μοριακού αερίου και κοσμικής σκόνης και ότι απορροφούν όλο το φως (στο ορατό φάσμα) που εκπέμπουν τα άστρα που βρίσκονται πίσω τους.
Το σκοτεινό νεφέλωμα Banard 68 βρίσκεται πολύ κοντά στον αστερισμό του Οφιούχου.
Το σκοτεινό Νεφέλωμα είναι κάτι αντίστοιχο με το ψυγείο το βράδυ που ξυπνάμε.
Ξέρουμε που είναι όμως δεν φαίνεται τίποτα στο σκοτάδι. Επίσης ξέρουμε πως πίσω από το νεφέλωμα βρίσκονται άστρα, όπως ακριβώς γνωρίζουμε πως πίσω από την πόρτα του ψυγείου βρίσκονται τα υλικά για το τοστ.
Οι επιστήμονες θεωρούν ακόμη ότι πρόκειται για περιοχές όπου γεννιούνται νέα άστρα.
Γ) Φωτεινά Νεφελώματα (τα οποία χωρίζονται σε 2 κατηγορίες):
Το νεφέλωμα pacman πλούσιο σε υδρογόνο και οξυγόνο, στον αστερισμό της Κασσιόπης. Περιττό να εξηγήσουμε από που πήρε την ονομασία του.
Τα Νεφελώματα ανάκλασης των οποίων η όψη είναι συνήθως γαλάζια και η σκόνη των οποίων αντανακλά και διαχέει το φως των άστρων.
Το δημοφιλές νεφέλωμα του Καρκίνου, ανήκει στον Γαλαξία μας και το βρίσκουμε στον Αστερισμό του Ταύρου. Πρόκειται για φωτεινό νεφέλωμα που εκπέμπει ακτίνες Γ’.
Το διάχυτο νεφέλωμα του Φλεγόμενου Άστρου, το βρίσκουμε στον Αστερισμό του Ηνιόχου 5000 έτη φωτός από την Γη.
Τα Νεφελώματα εκπομπής των οποίων η όψη είναι συνήθως κόκκινη καθώς το φως περνά από περιοχές που η σκόνη είναι αραιή. Τα νεφελώματα αυτά εκπέμπουν το δικό τους φως, καθώς η ακτινοβολία των άστρων που βρίσκονται μέσα τους διεγείρει τα υλικά που τα αποτελούν.
To νεφέλωμα του Ωρίωνα (από τον ομώνυμο Αστερισμό). Ο Ορισμός του φωτεινού νεφελώματος (και εκπομπής και ανάκλασης). Πρόκειται για πραγματικό μαιευτήριο άστρων διαμέτρου 24 ετών φωτός. Ουάου!
Συγκλονίστηκες αγαπητέ αναγνώστη; Την άκουσες λίγο παραπάνω απ’ όσο θα περίμενες; Ο Πικάσο και ο Νταλί σου φαίνονται λίγο πιο θνητοί από σήμερα; ΕΙΝΑΙ!
Stay Tuned! Αυτό ήταν μόνο το part 1. Έρχεται και το part 2 τον επόμενο μήνα.