Εβελίνα Τσέλιου
Ο Μιχάλης Νομικός είναι ενθουσιώδης συλλέκτης ουίσκι από το 2004.
Με συλλογή από όλο τον κόσμο που αγγίζει περίπου τις 700 φιάλες ουίσκι διαφόρων τιμών και ποικιλιών, είναι ο κατάλληλος να μας μιλήσει για το μοναδικό αυτό ποτό που διανύει λαμπρές μέρες τα τελευταία χρόνια τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως.
Λάτρης του ποτού αυτού από άποψη αλλά και λόγω της ιδιαιτερότητάς του, ξεχωρίζει την ποιότητα και τη μοναδικότητα της κάθε φιάλης, εκτιμώντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά του ουίσκι. Έχει εξειδικευτεί στο Ιαπωνέζικο ουίσκι το οποίο, όπως αναφέρει και ο ίδιος αναδεικνύεται ως το καλύτερο ουίσκι παγκοσμίως.
Το ουίσκι είναι ένα ιδιαίτερο ποτό με πλούσια αρώματα, χαρακτηριστική γεύση, κεχριμπαρένια χρώματα που πολλοί αγαπούν. Έχει συνδεθεί κατά καιρούς με το αυξημένο κοινωνικό κύρος, λόγω της ακριβότερης τιμής του και θεωρείται από πολλούς ως αρρενωπό ποτό.
Μαζί με τον Μιχάλη Νομικό συζητάμε για την ποιότητα, τα συχνότερα λάθη που κάνουν οι καταναλωτές, τη νοθεία του ουίσκι, ποια χώρα παράγει το καλύτερο ουίσκι στον κόσμο και άλλα πολλά!
Πιστεύεις ότι ξέρεις αρκετά για το ουίσκι; Θα το μάθεις παρακάτω
Σαν συλλέκτης και μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας σχετικά με αυτό το ποτό, τι πιστεύεις ότι χαρακτηρίζει το καλό ουίσκι;
H πολυπλοκότητά του.
Τα αρώματα, η οπτική, τα πλούσια χρώματα, η ηλικία του είναι μοναδικά χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν το ουίσκι με ξεχωριστό τρόπο.
Τι ιδιαίτερο έχει σε σχέση με άλλα ποτά;
Πιστεύω ότι το ουίσκι σε αντίθεση με άλλα ποτά, είναι ένα ποτό το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να βρει αυτό ακριβώς που του ταιριάζει ως προς τη γεύση, το χρώμα, το άρωμα μέχρι το πόσο δυνατούς αλκοολικούς βαθμούς θέλει αυτό να έχει. Eίναι αλήθεια ότι πολλοί καταναλωτές δυσκολεύονται να βρουν το ποτό που αγαπούν και που μπορεί να τους κρατά παρέα συστηματικά, που θα το προτιμούν ξανά και ξανά. Αυτό είναι δύσκολο να συμβεί με το ουίσκι επειδή υπάρχουν τόσες διαφορετικές εμφιαλώσεις που μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα !
Ποια χώρα κατά τη δική σου γνώμη παράγει το καλύτερο ουίσκι;
Σαφέστατα η Ιαπωνία. Αν και το καλύτερο είναι υποκειμενικό. Οι Ιάπωνες έχουν καινοτομία, εφευρετικότητα, μεθοδικότητα, υπομονή και επιμονή. Ο Ιάπωνας πήρε την αρχική συνταγή από την Σκωτία, τη μετεξέληξε και την έφερε στα γούστα του. Έφερε την εξέλιξη στο ουίσκι. Η Ιαπωνία κρατά τις παραδοσιακές συνταγές άλλα αλλάζει τον τρόπο απόσταξης και τον εξοπλισμό παραγωγής. Ωστόσο διαφοροποιεί συγκεκριμένες παραμέτρους έτσι ώστε να προκύψει ένα ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Ιάπωνες ανανέωσαν το καλό και το έκαναν άριστο.
Ποια πιστεύεις ότι είναι αυτά τα αρνητικά του ουίσκι που αποστάζεται στην Ιαπωνία;
Είναι σίγουρο πώς όπως υπάρχουν θετικά, υπάρχουν και αρνητικά σε αυτό το κομμάτι. Πιο συγκεκριμένα, οι Ιάπωνες έχουν ελάχιστα αποστακτήρια, περίπου 7 με 8 ενώ στη Σκωτία υπάρχουν εκατοντάδες. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν άλλη νοοτροπία και δεν είναι υπέρ της συλλογικότητας σε αντίθεση με τους Σκωτσέζους οι οποίοι έχουν ένα πιο φιλικό κλίμα συνεργασίας ανάμεσά τους. Ο Ιάπωνας κοιτάζει μόνο τη δική του παραγωγή, το δικό του ουίσκι.
Αυτό σημαίνει ότι το ουίσκι τους γίνεται πιο μονοθεματικό γιατί δεν αναμειγνύουν και δεν δουλεύουν ομαδικά για να δημιουργήσουν κάτι συλλογικό με αποτέλεσμα να υπάρχει μικρότερη ποικιλία γεύσεων και αρωμάτων σε σχέση με το Σκωτσέζικο ουίσκι. Σαν λαός έχουν μια ιδιαίτερη γευστική προτίμηση και δεν προτιμούν τα καπνιστά και προτιμούν αρκετά ελαφριές γεύσεις. Αυτό είναι ένα ακόμη μεγάλο μειονέκτημα.
Ποια είναι τα συχνότερα λάθη που γίνονται τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τους εμπόρους ουίσκι;
Eίναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι καταναλωτές δεν γνωρίζουν τι πίνουν. Καλό είναι ο καθένας να γνωρίζει τι ακριβώς πίνει και τι προτιμά. Να προσπαθήσει να ξεφύγει από την παγίδα της νόθευσης. Έτσι θα μπορέσει πιο εύκολα να πέσει θύμα του καθενός που νοθεύει το ποτό αυτό.
Γενικά να απολαμβάνει το ποτό του όπως είναι, χωρίς να το αναμειγνύει και έτσι όπως το προτείνει ο παραγωγός. Το καλύτερο είναι τα ποτά να τα καταναλώνουμε χωρίς πάγο και νερό έτσι ώστε να μην χάνεται η ταυτότητα και η ιδιαιτερότητα του, τα αρώματα και τη γεύση του.
Καλό είναι οι καταναλωτές να σεβόμαστε τον χαρακτήρα του κάθε ουίσκι. Για παράδειγμα το Malt είναι ένα πιο εγωκεντρικό ποτό, πιο εσωστρεφές.
Μπορείς να το απολαύσεις στο σπίτι, μόνος. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να για να μπορέσεις να το μελετήσεις, να το κατανοήσεις και να συνδιαλεχτείς μαζί του. Προϋποθέτει ένα ατομικό περιβάλλον. Δώσε στο ουίσκι την ευκαιρία να συνδιαλεχτείτε, αλλιώς μην το πάρεις καθόλου. Έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα. Το καλό ουίσκι μπορούμε να πούμε ότι έχει προσωπικότητα.
Από την άλλη πλευρά τα Blend είναι ουίσκι “της παρέας”, πιο απλό, όχι τόσο ιδιαίτερο και σε αυτό μπορείς να βάλεις λίγο πάγο.
Πώς είναι τα πράγματα στη παγκόσμια αγορά για το ουίσκι ;
Εξαιρετικά! Το ουίσκι διάγει μια χρυσή εποχή. Στη δεκαετία του 1980 δεν ήταν τόσο καλά τα πράγματα όσο σήμερα καθώς κάποια νέα ¨ λευκά¨ ποτά είχαν κάνει την εμφάνισή τους όπως για παράδειγμα τα Bacardi και η βότκα, αλλά τα τελευταία χρόνια το ουίσκι κάνει μια μεγάλη επιστροφή παγκοσμίως.
Πλέον, έχουν ανοίξει νέες αγορές ουίσκι και νέες χώρες έχουν κάνει την εμφάνισή τους όπως η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδία και η Κίνα και τον κυριότερο λόγο σε αυτό το φαινόμενο παίζει η λόγω της παγκοσμιοποίηση. Είναι κάτι που συμβαίνει και για λόγους κοινωνικής εικόνας καθώς το ουίσκι είναι συνδεδεμένο με τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα που το προτιμούσαν. Έτσι σε αυτές τις χώρες που υπάρχει μεγάλο αγοραστικό κοινό έχουν απορροφηθεί μεγάλες ποσότητες ουίσκι.
Επίσης η αγορά του συγκεκριμένου ποτού μπορούμε να πούμε ότι έχει κυκλική τάση. Γενικά στην παγκόσμια αγορά το ουίσκι τώρα έχει επανέλθει δυναμικά με μεγάλο ρυθμό αγοράς και κατανάλωσης. Το malt που ήταν ένα μόνο κομμάτι στη παγκόσμια αγορά, πια έχει αποκτήσει μεγάλη απήχηση. Αυτό οφείλεται κατά βάση στο γεγονός ότι το Blend ουίσκι ήταν φθηνότερο, η διαφήμιση του περισσότερη και ήταν ένα ποτό που προοριζόταν για¨καθημερινή¨ κατανάλωση, ενώ από την άλλη πλευρά το malt είναι πιο ακριβό και συνεπώς απευθυνόταν στα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα. Ωστόσο, λόγω της παγκοσμιοποίησης και της διαφοροποίησης ζούμε πια στην εποχή της ατομικότητας και οι περισσότεροι θέλουν να διαφέρουν από το σύνολο. Έτσι το καλό και ακριβό ουίσκι εντάχθηκε σε αυτό το ρεύμα της διαφορετικότητας.
Άρα το ουίσκι πια πωλείται με υψηλούς ρυθμούς και ειδικά το malt έχει αποκτήσει πολύ μεγάλο κοινό.
Σαν ειδικός του ουίσκι, τι είναι αυτό που θα ήθελες να γνωρίζει το κοινό που αγαπά αυτό το ποτό;
Θα ήθελα ο καταναλωτής να γνωρίζει ακριβώς τι είναι αυτό που επιλέγει να καταναλώσει, να έχει σεβασμό στο απόσταγμα που κρατάει στα χέρια του. Eίναι πολύ καλό για τον καταναλωτή να ενημερώνεται κατάλληλα και να ξέρει τι βάζει στο ποτήρι του, τα χαρακτηριστικά του ποτού που επιλέγει.
Ακόμη, να μπορέσει αν είναι δυνατό να έχει το κατάλληλο ποτήρι με την κατάλληλη συνοδεία για το ποτό του ανάλογα με το ποτό που επιλέγει. Για παράδειγμα αν βρίσκεται σε κάποιο μαγαζί, να ζητήσει λίγη σοκολάτα και όχι πατατάκια και ξηρούς καρπούς και αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα τότε να το απολαύσει σκέτο.
Το ουίσκι μπορεί να νοθευτεί;
Σαφέστατα! Το ουίσκι είναι από τα αγαπημένα ποτά νόθευσης γιατί είναι πολύ εύκολο να νοθευτεί. Το πρόβλημα είναι ότι το blend ουίσκι νοθεύεται πάρα πολύ εύκολα γιατί ακριβώς έχει μεγάλο ποσοστό από μια ποικιλία που είναι άχρωμο και άγευστο. Επίσης ο ο καταναλωτής που δεν έχει γνώση του σωστού ουίσκι και ακόμη προσθέτει στο ποτό αυτό αναψυκτικά και πάγο είναι ένα υποψήφιο θύμα διότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει αυτό που πίνει και την ποιότητά του. Αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του ποτού από τον πολύ πάγο και τα αναψυκτικά οπότε είναι ευκολότερο για τους επιτήδειους να σερβίρουν ένα νοθευμένο ποτό.
Το malt από την άλλη πλευρά δεν μπορεί τόσο εύκολα να νοθευτεί καθώς απευθύνεται περισσότερο σε γνώστες του είδους και παράλληλα δεν έχει τόσο μεγάλη κατανάλωση, άρα δεν συμφέρει κάποιους να το νοθεύσουν. Ακόμη επειδή έχει έντονα χαρακτηριστικά όπως γεύση και άρωμα είναι δύσκολο να νοθευτεί.
Υπάρχουν και περιπτώσεις που malt ουίσκι έχει νοθευτεί απλά είναι πιο σπάνιο.
Τι είναι αυτό που κάνει το ουίσκι να υπερτερεί σε σχέση με άλλα ποτά;
Η πολυπλοκότητα είναι το πιο δυνατό χαρακτηριστικό του! Ουσία που προυποθέτει εκπαίδευση και ποιότητα. Δεν είναι υπεροπτικό ποτό. Απευθύνεται σε όλους Μπορείς να βρείς ένα πολύ καλό ουίσκι με λίγα χρήματα.
Τι ακριβώς συμβαίνει στη βιομηχανία ουίσκι στις μέρες μας;
Η βιομηχανία ουίσκι μονοπωλείται. Είναι ξεκάθαρα ένα μειονέκτημα αυτό και πλέον δεν υπάρχουν πολλοί ανεξάρτητοι παρασκευαστές. Αυτό συμβαίνει διότι υπήρχαν παλιότερα πολλά αποστακτήρια που παρήγαγαν πολλά διαφορετικά είδη ουίσκι και που απευθύνονταν σε πολλούς διαφορετικούς καταναλωτές, άρα και σε μικρότερο κομμάτι της αγοράς . Στη συνέχεια τα αποστακτήρια αυτά ομαδοποιήθηκαν. Για παράδειγμα έξι διαφορετικές κατηγορίες, έγιναν μια που συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά όλων.
Πώς έγινες συλλέκτης;
Γυρνούσα από ένα ταξίδι στο αεροδρόμιο της Ζυρίχης. Δεν είχα ιδέα από ουίσκι και ήμουν γύρω στα τριάντα. Σε ένα κατάστημα είδα κάποια προθήκη φωτισμένη και κλειδωμένη. Θυμάμαι ότι είδα μια τιμή αρκετά μεγαλύτερη από συνηθισμένες, κάποιες όμορφες φιάλες και μερικά ονόματα που δεν μπορούσα ούτε να τα προφέρω. Έτσι λόγω περιέργειας αποφάσισα να αγοράσω ένα μπουκάλι. Όταν το άνοιξα και το δοκίμασα κατάλαβα αμέσως το πλούσιο άρωμα, το οποίο όταν δοκιμάζεις τις πρώτες γουλιέςmalt ούσκι σε μαγεύουν! Έτσι μαγεύτηκα και γω.
Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στο συγκεκριμένο ποτό;
Το ουίσκι έχει από πίσω του συσσωρευμένη κρυμμένη γνώση και ιστορία. Είναι ένα ιδιαίτερο ποτό με χαρακτήρα που διαθέτει πολλά χαρακτηριστικά που μπορείς να μελετήσεις. Αυτό ήταν κάτι που μου κίνησε το ενδιαφέρον. Όσο περισσότερο καταπιανόμουν με τα αρώματα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, τα χρώματα, τις συνταγές και την ιστορία του, τόσο περισσότερο δενόμουν μαζί του. Μου μπήκε η κακή ιδέα -για έναν συλλέκτη- να έχω μια φιάλη από κάθε αποστακτήριο της Σκωτίας. Είναι μέγα λάθος, ουσιαστικά δεν θα έχεις τίποτα από συλλεκτικής απόψεως. Θα πρέπει η συλλογή να είναι περισσότερη και πιο ομαδοποιημένη. Να έχω λίγα και ποιοτικά. Έτσι ανακάλυψα το ιαπωνέζικο ουίσκι. Πιο συγκεκριμένα, στο Παρίσι, στο La Maison du Whisky συναντώ για πρώτη φορά τον ιδιοκτήτη ο οποίος είναι από τους μεγαλύτερους συλλέκτες ουίσκι στην Ευρώπη. Είχε όρεξη και μου πρότεινε να δοκιμάσω το ιαπωνέζικο ουσίκι. Μέχρι τότε δεν ήξερα απολύτως τίποτα για το ιαπωνέζικο ουίσκι. Μου το πρότεινε λόγω της ιδιαίτερης συλλεκτικής αξίας και καινοτομίας στο χώρο του ουίσκι. Στην Ελλάδα δεν υπήρχε σχεδόν πουθενά. Μέσα από δημοπρασίες, πληστηριασμούς και πολλά δικά μου ταξίδια μπόρεσα σιγά σιγά να σταχυολογώ.
Έχω εξειδικευτεί ιδιαίτερα πια στο ιαπωνέζικο ουίσκι. Πλέον παγκοσμίως σημειώνει τεράστια επιτυχία σε blind test σε μεγάλους διεθνής διαγωνισμούς το ιαπωνέζικο απόσταγμα κατακτά την πρώτη θέση. Ξεκίνησε το 1927. Συλλεκτικά κάνει θραύση και τα αποστακτήρια στη Ιαπωνία πλέον δηλώνουν ότι δεν υπάρχει παλαιωμένο γιαπωνέζικο ουίσκι καθώς αυτά που παρασκευάζονται αγοράζονται σχεδόν αμέσως. Ένα ιαπωνέζικο ουίσκι κάποιων ετών μπορείς να το βρεις σχετικά δύσκολα αλλά σε πολύ μεγάλη τιμή.
Πώς είναι η κατάσταση στη Ελλάδα για το ουίσκι τώρα; Υπάρχουν συλλέκτες;
Υπάρχουν συλλέκτες ουίσκι στην Ελλάδα αλλά είναι λίγοι. Οι συλλογές τους όμως είναι ιδιαίτερες και ο καθένας κατηγοριοποιεί διαφορετικά τις φιάλες του (ως προς το χρώμα, το άρωμα κ.α). Κάθε συλλογή είναι μοναδική και ο αριθμός δεν παίζει ρόλο.
Ανέκαθεν σαν λαός ο ελληνικός, αν και έχει τα δικά του ποτά σαν το ούζο και το τσίπουρο, το ουίσκι του ταιριάζει. Μάλλον για κοινωνική αναφορά. Μεγαλύτερες κατά κεφαλήν καταναλώσεις στον κόσμο παραδόξως για Μεσογειακή χώρα που τον μισό χρόνο δεν καταναλώνεται αυτό το απόσταγμα. Δυστυχώς δεν υπάρχει η αντίστοιχη παιδεία. Πίνουμε πολύ, χωρίς όμως να ξέρουμε τι πίνουμε και πώς. Η οικονομική κρίση όμως έχει επηρεάσει και τον τομέα του ουίσκι, όπως όλα τα αγαθά στην ελληνική οικονομία. Παραταύτα στέκεται γερά, ειδικά το malt που έχει και σχετικά ακριβότερη τιμή.
Τέλος, πώς προδιαγράφεται το μέλλον για το ουίσκι;
To μέλλον για το απόσταγμα αυτό είναι λαμπρό ! Μεγάλες εταιρίες χρηματοδοτούν μεγάλα αποστακτήρια και δημιουργούνται πια όλο και περισσότερα. Υπάρχει πρόοδος αλλά και επιφυλακτικότητα. Ένα αποστακτήριο όμως έχει το μεγάλο μειονέκτημα ότι αργεί να αποφέρει χρηματικά κέρδη.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Μιχάλη Νομικό που μας έδωσε αυτή τη συνέντευξη λίγο πριν ταξιδέψει στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, την Ιαπωνία και συγκεκριμένα στο Τόκιο όπου θα πάρει μέρος σε σεμινάρια σχετικά με το μοναδικό αυτό ποτό, να το κατανοήσει καλύτερα αλλά και να γνωρίσει από κοντά τον περίπλοκο και μαγικό κόσμο του Ιαπωνικού ουίσκι.