Μαριάνθη ΔόβρηΟ Ευγένιος Ιονέσκο ήταν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα κι ένας από τους βασικότερους εκπροσώπους του θεάτρου του παραλόγου. Γνώρισε τον λίγο καλύτερα!
Λίγα λόγια για τη ζωή του…
Γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1909 στη Σλάτινα της Ρουμανίας από Γαλλίδα μητέρα και Ρουμάνο πατέρα. Πολύ συχνά αναφέρεται λανθασμένα ως ημερομηνία γέννησης του το 1912- ψέμα το οποίο ο ίδιος είχε πει εσκεμμένα για να φαίνεται ηλικιακά νεότερος όταν πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο του θεάτρου. Στην πραγματικότητα εκείνη την εποχή, μόλις είχε μετακομίσει με τη μητέρα του στο Παρίσι.
Ο πατέρας του επέστρεψε το 1916 στη Ρουμανία για να πολεμήσει. Αν και αρχικά πίστευαν ότι σκοτώθηκε στον πόλεμο, ένα χρόνο αργότερα παντρεύτηκε μία άλλη γυναίκα. Γενικότερα οι σχέσεις του συγγραφέα με τον πατέρα του ήταν διαρκώς τεταμένες, κυρίως λόγω των πολιτικών τους διαφορών.
Το 1928 επιστρέφει στη Ρουμανία και αφότου αποφοιτήσει από το Λύκειο της Κραϊόβα, κάνει αίτηση για το Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου (1929), όπου τελικά σπουδάζει Γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία. Το 1938 του δίνεται η ευκαιρία να εντρυφήσει ακόμη περισσότερο στο αντικείμενο του, όταν λαμβάνει μία υποτροφία στο Παρίσι.
Έτσι μετακομίζει πίσω στη Γαλλία. Λίγα χρόνια αργότερα ανεβαίνουν κυρίως στο Παρίσι κάποια από τα πιο σημαντικά του έργα. Ενδεικτικά, κάποια από αυτά είναι η “Φαλακρή τραγουδίστρια” (1950), “Το μάθημα” (1951), “Οι καρέκλες” (1952), “Ο ρινόκερος” (1959 στο Ντίσελντορφ) και “Δολοφόνος χωρίς αμοιβή” (1959).
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του έλαβε διάφορα βραβεία και διακρίσεις, όπως το Κρατικό Βραβείο της Αυστρίας για την Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία. Το 1970 κατάφερε να γίνει μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.
Για αρκετά χρόνια ακόμη συνεχίζει να παράγει σπουδαίο έργο. Το 1989 όμως εμφανίζει προβλήματα υγείας, τα οποία τον εμποδίζουν να συμμετάσχει στον αγώνα κατά της δικτατορίας του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία. Τελικά, πεθαίνει στις 28 Μαρτίου 1994 στο σπίτι του στο Παρίσι.
Ο τάφος του Ιονέσκο στο Παρίσι. Κάτω δεξιά αναγράφεται η τελευταία του επιθυμία: “Προσεύχομαι σε κάποιον που δε γνωρίζω-ελπίζω στον Ιησού Χριστό.”
Ο Ιονέσκο μέσα από κάποια εξομολογητικά δοκίμια…
Ή αλλιώς μέσα από την Ελεγεία ενός παράλογου κόσμου. Μέσα από τη συγκεκριμένη συλλογή δοκιμίων ξετυλίγονται σκέψεις του ίδιου για τον Θεό, την πολιτική, τον άνθρωπο, την κοινωνία, το κράτος, το Παράλογο- που για εκείνον δείχνει να είναι η ζωή…
Οι πεσιμιστικές αντιλήψεις, η απαισιοδοξία και η απογοήτευση διακατείχαν τον ίδιο και κατ’ επέκταση το έργο του.
Ο Ιονέσκο φαίνεται ότι απεχθανόταν έντονα την πολιτική, αλλά και το ίδιο το Κράτος. Για αυτόν η πολιτική θα έπρεπε να αποσκοπεί απλά στην διανομή των αγαθών. Αντί για αυτό η πολιτική έχει μετατραπεί σε μία τεράστια αποδιοργάνωση που αντί να ενώνει τους ανθρώπους, τους διχάζει. Πρόκειται για μία ανθρώπινη διαστροφή -ή όπως λέει ο ίδιος- τερατώδη επιθυμία για την κυριότητα του ανθρώπου από άνθρωπο.
Η αιτία της αποδιοργάνωσης, σύμφωνα με το συγγραφέα, έγκειται στο γεγονός ότι όλο και λιγότεροι διανοούμενοι-εραστές της αλήθειας γίνονται πολιτικοί! Μέσω της πολιτικής οργάνωσης οι άνθρωποι προσπαθούν να ζήσουν πολιτισμένα, ωστόσο καταλήγουν υποταγμένοι σε ένα Κράτος που κάνει σφαγές, γενοκτονίες και ασκεί βία με το παραμικρό. Φυσικά δεν αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο Κράτος, αλλά στην ίδια την έννοια, την οποία καταλήγει να παρομοιάζει με τον θάνατο.
Χάϊδεψε τον κύκλο και θα γίνει φαύλος. Ευγένιος Ιονέσκο
Όσον αφορά τον Θεό οι απόψεις του φαίνεται να είναι θολές. Αρχικά φαίνεται να τείνει προς τον αθεϊσμό λέγοντας: “Ας προσευχηθούμε. Σε ποιον όμως απευθύνουμε τις προσευχές μας;”. Αργότερα, όμως, υποβιβάζει όσους δεν πιστεύουν σε κάποιο Θεό. Θεωρεί πως ο Θεός αν και αήθης καλλιτέχνης είναι αυτός που “γέννησε” την ηθική και κατά συνέπεια τη συμβίωση των ανθρώπων. Επέλεξε μάλιστα να δανειστεί τα λόγια ενός ήρωα του Ντοστογιέφσκι που έλεγε ότι χωρίς Θεό τα πάντα επιτρέπονται. Συνεπώς αν οι άνθρωποι έχουν κάτι μεταφυσικό να φοβούνται γίνονται εξ αναγκασμού ηθικοί και ήμεροι.
“Τίποτα δε με απογοητεύει, ούτε καν η απογοήτευση. Ωστόσο πιστεύω πολύ λίγο στο μέλλον της ανθρωπότητας.” -Ευγένιος Ιονέσκο
Παρ’ όλα αυτά επιλέγει να κλείσει αυτό το εξομολογητικό και άκρως απαισιόδοξο βιβλίο με μία μικρή δόση αισιοδοξίας κι έτσι θα κλείσω το άρθρο και εγώ.
Αν και για εκείνον είμαστε ουσιαστικά παγιδευμένοι σε έναν οδυνηρά σκληρό κόσμο, υπάρχουν κάποιοι (σπάνια σύμφωνα με αυτόν) οι οποίοι ζουν ευτυχισμένοι. Ποιοι είναι αυτοί; Μα φυσικά αυτοί που έχουν υποφέρει πολύ στη ζωή τους και όμως… δεν άφησαν το μίσος να ανθίσει μέσα τους!