Στάθης ΑγγελάκοςΟι Επιχειρηματίες φέρνουν ξεκάθαρα κάτι καινούριο ηχητικά στο ελληνικό Hip Hop, ξεπερνώντας τα όρια των 4/4 και δημιουργώντας μία νέα ηχητική προσέγγιση, το επονομαζόμενο Hard Hop. Πίσω από τους Επιχειρηματίες βρίσκεται ο Θάνος Σωτηρίου, ο οποίος μετά το ιδιαίτερα ενεργητικό του παρελθόν στον χώρο του metal στρέφεται σε νέα ηχητικά και στιχουργικά μονοπάτια, με τους πειραματισμούς να δίνουν και να παίρνουν. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε ανεξάρτητα το πρώτο EP, “Βήμα Πρώτο“, και όπως μας είπε ήδη βρίσκεται στα σκαριά καινούρια δουλειά, καθώς και πλήθος ιδεών για το μέλλον.
Βρεθήκαμε, μιλήσαμε για ώρες, σχεδόν για τα πάντα, και παρακάτω ακολουθούν όσα μας είπε.
Τα πρώτα βήματα: “Δημιούργησα μόνος μου τους Επιχειρηματίες τον Αύγουστο του 2015. Μαζί μου είναι ο Χάρης, ο οποίος είναι ο κιθαρίστας μου απ’ την προηγούμενη metal μπάντα, που είχαμε και όποτε χρειαστώ κιθάρες μου τις γράφει αυτός. Το όνομα μας είναι Επιχειρηματίες, αλλά πρεσβεύουμε την ιδεολογία του hard hop, που αποτελείται από μία σύμπτυξη 2 στυλ, του hardcore και του hip hop. Κι αυτό γιατί; Όχι μόνο γιατί το hip hop είναι hardcore hip hop, αλλά κάνουμε και hard hop κανονικό, nu metal, δηλαδή, πέρα από το hip hop κάνουμε ουσιαστικά και rapcore. Κάνω την σύνθεση της μουσικής, φτιάχνω τα beats, μιξάρω από μπάσο ντραμς, παίρνω τα samlpes, τα μαστεράρω και η ηχογράφηση γίνεται στο σπίτι. Όλα δηλαδή ντόπιο προιόν δικό μου. Τις κιθάρες όπως σου είπα όπου χρειάζονται τις βάζει ο Χάρης κι όλα τα υπόλοιπα τα φτιάχνω μόνος μου. Το κοινό που θέλουμε να απευθυνθούμε είναι άνευ δεσμεύσεως, δηλαδή μιλάμε από 0 έως 105 χρονών, ανεξαρτήτως φύλου, άντρες και γυναίκες, ανεξαρτήτου χώρας. Το καλό είναι ότι δεν γίνεται το μονότονο hip hop που ακούς το sample απλά πάνω στα 4/4. Υπάρχει μία γκάμα και γενικότερα μ’ αρέσει να μην βάζω ταμπέλες στην μουσική μου. Στο πρώτο EP που κυκλοφόρησε με τίτλο Βήμα Πρώτο υπάρχουν samples ας πούμε από ελληνική παραδοσιακή μουσική, με μπουζούκι, με σιτάρ, ηλεκτρονική μουσική, πιανάκια, βιολιά, industrial, rapcore, rnb. Μου αρέσει πολύ να πειραματίζομαι και γι’ αυτό θα προσέξεις ότι υπάρχει πολύ μεγάλη γκάμα μουσικής σε οτιδήποτε φτιάχνω.”
Μουσική: “Δεν επικεντρώθηκα ποτέ σε μία μονάχα μουσική αυτή καθ’ αυτή. Η αγάπη μου εμένα είναι η μουσική στο σύνολό της. Εκεί που χάνεις το εαυτό σου και τον βρίσκεις ταυτόχρονα, που βάζεις το στοιχείο σου και παίρνεις το στοιχείο σου, εκεί βρίσκεται η μουσική. Τώρα ποιο είδος μουσικής κρίνεται ανάλογα με το τι με ενέπνεε στην κάθε περίοδο. Η μπάντα που ήμουνα με τους παιδικούς μου φίλους διαλύθηκε, ο ένας πέρασε Ξάνθη, ο άλλος Κρήτη και βρεθήκαμε κρεμασμένοι στον αέρα. Αποφασίσαμε να διαλύσουμε την μπάντα. Εγώ όμως ταυτόχρονα δεν ήθελα να διαλύσω και την σχέση μου με την μουσική. Ποια είναι η μουσική που μπορείς να την κάνεις μόνος σου και σχετικά εύκολα, βγάζοντας την προσωπικότητά σου μέσω του ελληνικού στοιχείου, δηλαδή της γλώσσας; Το Hip Hop. Άκουσα, μου άρεσαν κάποια πράγματα, είδα την ιδεολογία του, είδα που κυμαίνεται στις ωραίες του τάσεις ας πούμε κι όχι σε τόσο κατεστημένες με παρωπίδες, και κάπως έτσι είπα να ασχοληθώ με αυτό. Έτσι άρχισαν οι Επιχειρηματίες. Πρόγραμμα σε υπολογιστή, αποκτήθηκε σιγά σιγά η κάρτα ήχου, το μικρόφωνο και άρχισα να τα κάνω όλα σπίτι μόνος μου. Χρησιμοποιώ logic στο mac γιατί έχουμε και λεφτά. Το Hip Hop σου δίνει την δυνατότητα να εκφράσεις το είναι σου, την προσωπικότητα σου και τις απόψεις σου. Γι αυτό και ήθελα να ασχοληθώ με αυτό. Δεν είναι αναγκαίο να δίνεις τόσο βάση στη μουσική, που για μένα είναι βέβαια απαραίτητο, εγώ δίνω βάση και στη μουσική και στα lyrics. Δεν υποβαθμίζω τίποτα ποτέ. Τα lyrics μου δεν έχουν να κάνουν ας πούμε με πολιτικά ή με την κόντρα στο κατεστημένο. Κάποιοι ασχολούνται ήδη με αυτό. Πιο πολύ με απασχολεί η πνευματική αφύπνιση. Ή τα κοινωνικά θέματα πάλι είναι ένα μοτίβο στο οποίο μπορεί να κινηθώ. Άμα θέλω να μιλήσω γενικά για κάτι. Αυτό που εκπέμπω από εμένα προς τη μουσική κι έπειτα από τη μουσική προς το κοινό είναι καθαρά η προσωπικότητα μου. Δύσκολες στιγμές που έχω περάσει, ψυχικά βιώματα, ανατροπές, ότι ζω προσπαθώ να το βγάλω. Και είναι μία μορφή να ηρεμείς με τον εαυτό σου. Ταυτόχρονα ισορροπείς και περπατάς πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Αυτό είναι η μουσική.”
Έμπνευση: “Εμπνέομαι από καταστάσεις κι από πρόσωπα, κι από ήδη υπάρχουσα μουσική. Δηλαδή όταν μια μουσική μου ξυπνήσει κάποιο συναίσθημα, όπως για παράδειγμα το ρεμπέτικο, το οποίο είναι το ουσιαστικό του ρήματος ρέμβω, δηλαδή περιπλανιέμαι, και αντικατοπτρίζει την όλη στάση ζωής και την ιδεολογία. Το ότι ρεμβάζει, περιπλανιέται, έρχεται σε αντιπαραθέσεις, δεν ακολουθεί το κατεστημένο, ακολουθεί τον δικό του τρόπο ζωής. Έχει πονέσει, έχει ζήσει, έχει χάσει, έχει εκτιμήσει, έχει αγαπήσει. Κι ολα αυτά εκφράζονται μέσω ενός και μόνο χορού, του ζειμπέκικου. Δεν σε κάνει μάγκα το ζειμπέκικο, πρέπει να σαι μάγκας για να το χορέψεις.”
Κουλτούρα: “Δεν ενστερνίζομαι ας πούμε ότι ξένο έρχεται, δεν το έπαιξα ποτέ αλήτης εφόσον δεν είμαι. Όποιος μπλέξει με την αλητεία θα δει πόσο άσχημη είναι και θα θέλει να την αποχωριστεί πολύ γρήγορα. Ούτε έχω φάει σφαίρες, ούτε μου χουν βγάλει μαχαίρια, ούτε τσαμπουκάδες, ούτε ουρανοξύστες, ούτε τίποτα. Στην Αθήνα είμαστε, ξέρουμε όλοι πως μεγαλώνουμε εδώ πέρα στην Αθήνα, δεν είναι ανάγκη να επεκταθούμε. Υπάρχουν κάποιες αλητείες, αλλά κι αυτές εγώ δεν τις έζησα. Όχι στα άκρα τουλάχιστον. Μαγκιά δεν πουλάω, ένας ήρεμος και ήσυχος άνθρωπος είμαι που κάνει τη μουσική του επειδή τη γουστάρει. Μ’ αρέσει να διαβάζω ψυχολογία και φιλοσοφία. Την ευημερία της ζωής, την προώθηση της αρετής και την ενδελέχεια του ανθρώπου. Να τονίσουμε ότι Αθήνα μεγαλώσαμε. Για πόση αλητεία μπορείς να γράψεις; Δεν ζεις στην Αμερική για να το παίξεις gangster,thug,hustler, να σμπρόξεις ναρκωτικά κτλ. Υπάρχουν κάποια λίγα άτομα που τα κάνουν αλλά αυτός δεν είμαι εγώ, όπως βέβαια και ένα μεγάλο ποσοστό που τα λένε αλλά δεν τα κάνουν. Δηλαδή άμα στρίψεις ένα τρίφυλλο δεν είσαι πρεζάκιας, άμα σμπρόξεις ένα γραμμάριο δεν είσαι ντιλεράς, άμα πάρεις μια πουτάνα και μετά τη δώσεις στο φίλο σου δεν κάνεις εμπόριο σαρκός. Μην τα μεγαλοποιούμε όλα. Κι αν πιεις ένα ουζάκι, όπως εμείς τώρα καλή ώρα, δεν είσαι πότης. Προσωπικά είμαι ένας νορμάλ άνθρωπος. Είμαι αυτός που θα βάλει ότι του ταιριάζει, ότι γουστάρει, ότι του αρέσει, δεν θα φορέσω απαραίτητα φαρδιά επειδή ακούω hip hop, ούτε καπέλα ανάποδα μέσα στο βράδυ. Το καπέλο είναι για το πρωί έτσι;”
Hip Hop κοινότητα: “Απέναντι στην Hip Hop κοινότητα είμαι εντελώς ουδέτερος. Δεν μου έχει κινήσει κάτι ιδιαίτερα την προσοχή, αλλά ούτε την απαξιώ. Δεν άκουγα ποτέ ελληνικό Hip Hop πέρα από τα ευρέως γνωστά, ίσως κάποια που έπαιξαν ραδιόφωνο ή είχαν πολλά views στο internet και τα άκουγαν φίλοι και γνωστοί, αλλά μόνος μου δεν άκουσα ποτέ. Τώρα από ξένη hip hop γουστάρω πολύ Eazy E, Wu tang, Big Pun, La Coka Nostra, Jedi Mind Tricks και Swollen Members. Αυτούς κυρίως και κάποια κλασσικά μετά του 50 cent ή του Eminem ξέρω γω που ακούγαμε μικροί. Μετά κινήθηκα προς την rapcore περισσότερο, όπως RATM, Five Finger Death Punch, POD, Limp Bizkit, τέτοια φάση πάνω κάτω. Γενικά όμως η μουσική που μεγάλωσα ήταν όλων των ειδών. Εγώ ασχολούμουν με τη metal απ’ το 2008. Rock, metal, metalcore, deathcore, death. Κάπως έτσι πήγε. Ποτέ όμως δεν περιόριζα τα ακούσματα μου. Δηλαδή, κι από το χωριό ακόμα άκουγα με την οικογένεια φουλ ρεμπέτικο, παραδοσιακά και λαικά. Μου άρεσε γενικώς να ασχολούμαι με τη μουσική. Και τελευταία ακούω από jazz που δεν άκουγα ποτέ, blues, country, house και άλλα ηλεκτρονικά. Γενικότερα οτιδήποτε είναι εύηχο στα αυτιά μου το ακούω, το φιλτράρω και μετά γίνεται μία μίξη, τραβάω ότι υπάρχει στη μνήμη μου, το συνδυάζω με τα δικά μου τα δεδομένα, προσθέτω το δικό μου στοιχείο και βγαίνει αυτό που λέμε hard hop.”
To πρώτο Hip Hop live: “Αυτό που είδα εγώ στο πρώτο μου hip hop live κι ελπίζω να μην συνεχίσει έτσι είναι οι κλίκες, οι παρέες, τα πηγαδάκια και το support όχι στην μουσική, αλλά στο άτομο, το οποίο είναι πολύ μεγάλο λάθος. Υπήρχαν ας πούμε 8 crew, μπάντες, όπως θες πες το, και ο καθένας τους έφερνε ένα στάνταρ κοινό, από 5 μέχρι 20 άτομα πάνω κάτω. Το μαγαζί μέσα χώραγε 50 άτομα το πολύ. Δηλαδή, μόνο τα crew να ήταν μέσα θα κατάφερνε το μαγαζί να γεμίσει. Ούτε αυτοί δεν ήταν μέσα. Ο καθένας έμπαινε με την παρέα του και μετά η παρέα του μόλις έφευγε αυτός έβγαινε έξω να πιει. Δηλαδή αυτό που τους ένοιαζε στο live, ενώ είναι hiphopάδες, ενώ είναι rapάδες, ενώ κάνουν freestyle, ενώ ακολουθούν αυτό το είδος έκφρασης και μουσικής κουλτούρας, ήταν να έρθουν έξω από το μαγαζί να αράξουν, να πιουν, να ακούσουν τον δικό τους και να φύγουνε. Με λίγα λόγια bonus στον δικό τους, στην μουσική κανένα. Είναι δυνατόν να στηθεί μία σκηνή με τέτοιου είδους νοοτροπία; Ούτε καν το rap battle δεν στήνεται έτσι γιατί για να κράξεις κάποιον, να κάνεις battle, πρέπει να τον έχεις απέναντι σου. Αυτοί δεν έμπαιναν καν μέσα. Τα πράγματα ήταν ελεεινά. Και το χειρότερο από όλα δεν είναι η έλλειψη σεβασμού από το κοινό, αλλά από τραγουδιστή προς τραγουδιστή, καλλιτέχνη προς καλλιτέχνη, ομάδας προς ομάδας.”
Δισκογραφικές: “Σχετικά με την δισκογραφική ανάλογα ποια έρχεται και με τι όρους.Δεν είμαι από αυτούς που θα σου πουν όχι κάθετα στις δισκογραφικές. Άμα όμως έρθει η τάδε δισκογραφική και μου πει άλλαξε τους στίχους σου ή κυκλοφόρησε αυτό για τόσα λεφτά σε φάση εξαγοράς, όχι σίγουρα δεν θα το έκανα. Ο μόνος λόγος που θα έμπαινα σε δισκογραφική είναι για να μοιράζω την μουσική μου σε μεγαλύτερο κοινό, που ήδη ακολουθεί την δισκογραφική και ακούει όλες τις μπάντες που είναι στην συγκεκριμένη κι από εκεί μέσα θα μπορούσα να έχω ίσως ένα μεγαλύτερο αντίκτυπο. Για κανέναν άλλο λόγο. Με οποιαδήποτε δέσμευση περί μουσικής με τίποτα. Ούτε βήμα πίσω.”
Schoolwave: “Στο schoolwave είχα παίξει 2 φορές, το 2010 και το 2013. Ωραία φάση ήταν, με δυναμικό κοινό, που ταυτιζόταν με τη μουσική. Πολύ καλή εμπειρία, γενικότερα, που πρέπει ο καθένας, που ασχολείται με την μουσική, να την κάνει στην ηλικία αυτή. Ή να δοκιμάσει έστω, να το τολμήσει.”
Στόχοι: “Εκεί που στοχεύει η μουσική του Oubla και το hard hop είναι η αφύπνιση της συνείδησης, Όλοι οι άνθρωποι έχουν την είδηση μέσα τους, το θέμα είναι κατά πόσο η είδηση γίνεται συνείδηση, δηλαδή αυτό που κάνεις να το γνωρίζεις καλά, δεν έχεις απλά γνώση έχεις επίγνωση. Δεν γνωρίζεις απλά, αλλά γνωρίζεις ότι γνωρίζεις. Όσο μεγαλύτερη είναι η συνείδηση τόσο μεγαλύτερη είναι η ελευθερία και όσο μεγαλύτερη είναι η γνήσια ελευθερία τόσο πιο πολλές οι τύψεις, οι ενοχές και η ανάληψη ευθύνης. Από την μουσική δεν περιμένω να πάρω. Θέλω μονάχα να δώσω σε αυτή την περίοδο. Για να πάρεις από την μουσική εσύ ο ίδιος πρέπει να είσαι μεγάλος καλλιτέχνης και με όλη την έννοια της λέξης. Να την κάνεις καλά την τέχνη. Μόνο να δώσω μπορώ. Η καλύτερη ανταμοιβή που θα μπορούσα να έχω κάποια στιγμή δεν είναι τα λεφτά, αλλά η αναγνώριση από το κοινό. Αυτή είναι η καλύτερη ανταμοιβή για έναν μουσικό. Κι όχι η αναγνώριση μέσω σπόνσορα, η αυθεντική αναγνώριση, δηλαδή για αυτά που λες και αυτό που είσαι να σε συμμεριστεί το κοινό και να σε καταλάβει. Να βρουν πολλά άτομα τον εαυτό τους μέσα στην μουσική σου. Αυτό που θέλω να φέρω το έχω ήδη φέρει και είναι κάτι καινούριο στην hip hop σκηνή. Δεν είναι αυτό το κατεστημένο hip hop. Δεν βγήκε ακόμα ένας hiphopας. Βγήκε ένας άνθρωπος, ο οποίος δεν αναζητά δισκογραφική, θέλει να κάνει αυτό που γουστάρει, γι αυτό και η μουσική έχει όλα αυτά τα samples μέσα. Δεν απευθύνομαι σε κάποιον ειδικά, ούτε και προσωπικά. Δεν θα γράψω για μπάφους για να μ’ακούσει ο μπαφιάρης, δεν θα γράψω για hip hop κουλτούρα να με ακούσει ο hiphopας, δεν θα γράψω για να με ακούσει το παιδάκι στο σπίτι, που τον χώρισε η γκόμενα και κλαίει, δεν θα γράψω για κανέναν. Θα γράψω αυτά που γουστάρω εγώ, που νιώθω εγώ, που αντιπροσωπεύουν εμένα, που βγαίνουν απ’ τη ζωή μου και περνάνε μέσα στην μουσική μου κι από κει και πέρα όποιος ταυτιστεί με αυτό που λέω, ευπρόσδεκτος. Αν κάποιος δηλαδή ταυτιστεί με το ότι εγώ νιώθω σαν ψυχή των δρόμων, καλοδεχούμενος, ας είναι κι αυτός μία ψυχή των δρόμων, αλλά δεν θα γράψω ποτέ για κάποιον σκοπό, για να με ακούσει κάποιος στοχευμένα.”
Άμεσα σχέδια: “Τώρα ετοιμάζουμε ακόμα 3 κομμάτια σε rapcore ύφος με καθαρόαιμες metal κιθάρες και 4 hip hop κομμάτιa. Στοχεύουμε επίσης σε κάποια lives αν κάτσει η όλη φάση. Εμείς δεν το κυνηγάμε, ούτε θα πάω σε κάποιον να του πω είμαι αυτός και να τον παρακαλέσω να με βάλει στο live του. Αν κάποιος με βρει και γουστάρει και μου πει θα πάω από live σε μαγαζί με 5-10 άτομα έως χιλιάδες, εννοείται.”
